Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

WYROK

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystąpił w dniu 15 grudnia 2015 r. z roszczeniem przeciwko pozwanemu D. F. o zapłatę kwoty 3.233,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. Wniósł również o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Powód wnosił o rozpoznanie jego sprawy w postępowaniu upominawczym.

W uzasadnieniu pozwu podał, że pozwany w dniu 30 czerwca 2000 r. złożył podanie o przyjęcie na studia zaoczne Szkoły Wyższej (...) w W. na kierunku psychologia. Uzyskał status studenta, otrzymał numer albumu (...), uiścił wpisowe i dokonywał opłat czesnego. Wielokrotnie składał podania o przesunięcie terminów płatności, co było rozpatrywane pozytywnie. Świadczy to o akceptacji reżimu prawnego obowiązującego na uczelni, w tym obowiązku uiszczania opłat za zajęcia dydaktyczne. Pomimo przyjętego zobowiązania pozwany nie uregulował w całości należnych opłat:

⚫

kwoty 740 zł tytułem kursu powtarzanego płatnej do dnia 15 grudnia 2005 r.,

⚫

kwoty 740 zł tytułem kursu powtarzanego płatnej do dnia 30 kwietnia 2006 r.,

Na kwotę dochodzoną pozwem składają się oprócz w/w kwot nadto:

⚫

kwota 892,77 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 740 zł za okres od dnia 16 grudnia 2005 r. do 14 grudnia 2015 r. oraz

⚫

kwota 860,60 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty 740 zł za okres od dnia 3 maja 2006 r. do 14 grudnia 2015 r.

Powód podał, że stał się wierzycielem pozwanego na podstawie umowy cesji z dnia 6 września 2011 r. ( k. 1-5 akt ).

Powód podał też, że termin przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego za studia, dotyczący umów zawartych przed 1 października 2014 r., jest 10-letni i powołał się w tej kwestii na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r. wydaną w sprawie III CZP 67/15.

Referendarz Sądu Rejonowego w Kwidzynie uwzględniając roszczenie powoda wydał w dniu 28 stycznia 2016 r. w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 190/16 nakaz zapłaty kwoty dochodzonej pozwem wraz z odsetkami i kosztami postępowania ( k. 64 akt ).

Nakaz ten zaskarżył w terminie pozwany D. F. składając sprzeciw. Wniósł o oddalenie powództwa i podniósł zarzut nieudowdnienia roszczenia co do zasady i wysokości, braku legitymacji czynnej i przedawnienia roszczenia. Wniósł też o zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu podał, że powód nie przedłożył żadnej umowy z której miałby wynikać obowiązek pozwanego zapłaty czesnego. Przedłożone przez powoda statut i regulamin nie mają zastosowania do umowy zawartej z pozwanym, ponieważ obowiązują: przedłożony statut od dnia 28 stycznia 2003 r, a regulamin od dnia 12 lipca 2005 r. Tymczasem pozwany rozpoczął naukę na uczelni w 2000 r. Zarzucił też, że nie zawierał z uczelnią żadnej umowy o kurs powtarzany. Powód nie udowodnił z czego miałyby wynikać terminy płatności kwot 740 zł określone na dzień 15 grudnia 2005 r. i 30 kwietnia 2006 r. Ciężar udowodnienia roszczenia obciąża powoda.

Pozwany podniósł też, że powód nie wykazał swojego następstwa prawnego po Szkole Wyższej (...) w W., w szczególności, że M. W. była umocowana przez uczelnię do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności.

Ponadto pozwany zarzucił, że roszczenie powoda jest przedawnione przy uwzględnieniu przepisów art. 750 i 751 k.c. i upływ 2- letniego terminu przedawnienia. Z wierzycielem pierwotnym łączyła go umowa o świadczenie usług edukacyjnych i roszczenie powoda przedawniło się najpóźniej w dniu 30 kwietnia 2008 r. Podniósł, że powołana przez powoda uchwała Sądu Najwyższego nie ma zastosowania w jego sprawie, ponieważ dotyczy umów zawartych pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i brzmienia ustawy na dzień 1 października 2009 r. Wskazał, że odsetki jako należność uboczna przedawniają się z upływem okresu przedawnienia należności głównej. Nawet gdyby należność główna nie przedawniała się to odsetki jako świadczenia okresowe przedawniły się z upływem 3 lat ( k. 67-68v akt ).

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany D. F. był od 1 października 2000 r. studentem studiów zaocznych Szkoły Wyższej (...) w W. na kierunku Psychologii. Studia były 5-letnie. Szkoła Wyższa (...) w W. była wówczas uczelnią niepaństwową. Przy rozpoczęciu studiów strony nie zawierały żadnej umowy na piśmie. Wzajemne prawa i obowiązki określone były w statucie uczelni, regulaminie studiów i regulaminie opłat za studia. Nauka w Szkole była odpłatna. Czesne płatne w ratach miesięcznych.

Pozwany zakończył studia w czerwcu 2005 r. Nie uzyskał dyplomu, ponieważ nie złożył i nie obronił pracy magisterskiej. Nie składał podań o powtórzenie seminarium magisterskiego i nie powtarzał seminarium. Decyzją Dziekana Wydziału Psychologii z dnia 24 lipca 2006 r. został skreślony z dniem 25 lipca 2006 r. z listy studentów.

( dowód : zeznania pozwanego k. 92v akt, formularz zgłoszeniowy pozwanego k. 26 akt, kwestionariusz osobowy pozwanego k. 27 akt, odpis z rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych k. 25 akt, decyzja z dnia 24.07-2006 r. o skreśleniu z listy studentów k. 41 akt )

Szkoła Wyższa (...) w W. obciążyła pozwanego:

⚫

kwotą 740 zł za kurs powtarzany zakreślając termin płatności tej kwoty do dnia 15 grudnia 2005 r. i

⚫

kwotą 740 zł za kurs powtarzany zakreślając termin zapłaty do dnia 30 kwietnia 2006 r.

( dowód : wykaz należności pozwanego sporządzony przez Szkołę Wyższą (...) k. 38 akt )

Szkoła Wyższa (...) w W. zawarła w dniu 6 września 2011 r. z powodem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę cesji wierzytelności Szkoły wobec pozwanego wynikającej z umowy o świadczenie usług edukacyjnych.

( dowód : umowa przelewu wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika do umowy cesji k. 39-40 akt )

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez powoda i ostatecznie nie kwestionowanych przez pozwanego oraz zeznań pozwanego nie kwestionowanych przez powoda. Jest zatem bezsporny między stronami.

Bezsporne między stronami było zatem, że wierzyciela pierwotnego i pozwanego łączyła umowa o świadczenie usług edukacyjnych.

Sporną kwestią między stronami było czy umowa ta jest umową nazwaną - uregulowaną przepisami ustawy o szkolnictwie wyższym czy umową nie nazwaną. Sporną kwestią było też czy roszczenie powoda uległo przedawnieniu czy nie. Sporną wreszcie kwestią było czy pozwany był zobowiązany do zapłaty opłat za kurs powtarzany czy nie i czy doszło do skutecznego przejścia wierzytelności, jeżeli przysługiwała ona wierzycielowi pierwotnemu.

Przede wszystkim Sąd podzielił najdalej idący zarzut pozwanego, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu.

Wbrew twierdzeniom powoda umowa o świadczenie usług edukacyjnych, która łączyła Szkołę Wyższą (...) w W. i pozwanego nie została uregulowana w ustawie o szkolnictwie wyższym ani w jakimkolwiek innym akcie prawnym, wobec czego miały do niej zastosowanie przepisy o zleceniu zgodnie z art. 750 k.c.

W chwili rozpoczęcia studiów przez pozwanego obowiązywała ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym ( Dz. U. nr 65, poz. 385 z późn. zm. ). Ustawa ta obowiązywała do zakończenia studiów przez pozwanego, co nastąpiło w czerwcu 2005 r. Nawet gdyby uwzględnić twierdzenie powoda, że pozwany był studentem jeszcze w roku akademickim 2005/2006 to i tak do końca jego nauki miałaby zastosowanie ustawa z 1990 r. Ustawa ta została bowiem uchylona ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym ( Dz. U. 2005 nr 164, poz. 1365 ), jednakże nowa ustawa nie miała zastosowania do pozwanego z uwagi na treść art. 269 ust. 1 nakazującego studentom przyjętym na studia przed dniem wejścia w życie ustawy oraz w roku akademickim 2005/2006 wnoszenie opłat na dotychczasowych zasadach do skończenia studiów.

W ustawie z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym nie ma w ogóle mowy o „umowie o świadczeniu usług edukacyjnych”. Przepisy tej ustawy w ogóle nie przewidywały uregulowań dotyczących umowy łączącej uczelnię i studenta. Ustawa określała co prawda szczątkowo i lakonicznie między innymi zadania uczelni wyższej, określała prawa i obowiązki studentów ale nie normowała samych stosunków prawnych pomiędzy studentem a uczelnią w zakresie usług związanych z kształceniem. Nie określała warunków istotnych takiej umowy ani wzajemnych praw czy obowiązków. Błędne jest zatem twierdzenie powoda o nazwanym charakterze umowy pozwanego D. F. z niepaństwową wówczas uczelnią i uregulowaniu jej przez ustawę z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym.

Wskazać też należy, że ustawa z 1990 r. o szkolnictwie wyższym dotyczyła generalnie uczelni państwowych. Art. 1 ust. 2 ustawy stanowił, że „ ustawę stosuje się do niepaństwowych szkół wyższych jeżeli jej przepisy lub przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej”. Ustawa wielokrotnie wskazuje, które przepisy dotyczą uczelni niepaństwowej np. art. 15, art. 16, art. 18, art. 21, art. 141-144 w zw. z art. 177. Oznacza to, że studia, wówczas, na uczelniach niepaństwowych mogły być uregulowane odmiennie. Przykładem jest art. 177 ustawy o szkolnictwie wyższym, który stanowił, że „ Przepisy art. 141-144 stosuje się do uczelni niepaństwowych w zakresie nie uregulowanym przez statut uczelni”. A przepisy te dotyczyły zasad rekrutacji na studia, określenia praw i obowiązków studenta i zasad uchwalania regulaminu studiów. Kwestie te uczelnia niepaństwowa mogła uregulować odmiennie i czyniła to w swoim statucie czy regulaminie studiów, które nieodwołalnie obowiązywały studentów.

Nie ma więc podstaw do twierdzenia, że ustawa z 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym regulowała stosunek zobowiązaniowy łączący Szkołę Wyższą (...) i pozwanego skoro na podstawie samej ustawy nie ma możliwości ustalenia praw i obowiązków stron umowy.

Strony nie zawarły umowy na piśmie. Wszystkie prawa i obowiązki wynikające z wzajemnej umowy o świadczenie usług edukacyjnych określone zostały w statucie uczelni, regulaminie studiów i regulaminie opłat za studia. Akty te pochodzą od wierzyciela pierwotnego i jako obowiązujące obie strony w trakcie realizacji umowy stanowią ustalone warunki umowy o świadczenie usług edukacyjnych. Treść umowy została tu ustalona jednostronnie przez Uczelnię i przyjęta przez pozwanego.

Z uwagi więc na brak uregulowań prawnych tego stosunku zobowiązaniowego, do kwestii nieuregulowanych umową należy odpowiednio stosować przepisy art. 734 – 749 k.c. na mocy art. 750 k.c.

W tych zaś okolicznościach roszczenie powoda uległo przedawnieniu. Zgodnie z art. 117 § 1 k.c. roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Termin przedawnienia określa art. 118 k.c. i przepisy szczególne w zależności od tego z jakiego stosunku cywilnego powód wywodzi swoje roszczenia. Takim przepisem szczególnym jest art. 751 k.c. w zakresie roszczeń wynikających z umowy zlecenia i umów nienazwanych do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Zgodnie z art. 751 k.c. roszczenia z tytułu nauki przedawniają się z upływem 2 lat jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami. W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że Szkoła Wyższa (...) w W. zawodowo zajmowała się nauką i kształceniem studentów. Robiła to bowiem w sposób zorganizowany, ciągły, profesjonalny i odpłatny.

Roszczenie powoda podlegało zatem dwuletniemu terminowi przedawnienia. Sąd nie podzielił tym samym twierdzeń powoda, że w sprawie ma zastosowanie dziesięcioletni termin przedawnienia. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r. podjęta w sprawie III CZP 67/15 na którą powołuje się powód została podjęta na tle zupełnie innego stanu faktycznego i prawnego. Dotyczyła kwestii przedawnienia roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za studia w świetle ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym ( Dz. U. 2005 nr 164, poz. 1365 ) i studiów rozpoczętych z dniem 1 października 2009 r. Przepisy tej ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym regulowały rzeczywiście już kwestie stosunku prawnego między studentem a uczelnią wyższą, kwestie organizacji studiów, prawo pobierania opłat za usługi edukacyjne, nakazywały zawarcie pisemnej umowy i określenie w niej należnych za naukę opłat itp. Z tego względu umowy zawartej przez studenta i uczelnię wyższą pod rządami tej ustawy nie sposób uznać za umowę nienazwaną i nie uregulowaną innymi przepisami. Ustawa ta jednak jak wyżej wskazano nie miała zastosowania do pozwanego. Pozwany rozpoczął i zakończył studia pod rządami ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, która w żaden sposób nie regulowała stosunku prawnego łączącego studenta i uczelnię. Dlatego też roszczenia powoda mają swe źródło materialnoprawne w przepisach kodeksu cywilnego i art. 750 k.c..

Bieg dwuletniego terminu przedawnienia rozpoczyna się zgodnie z art. 120 § 1 k.c. od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie Wyższej Szkoły (...) stało się wymagalne po upływie terminu spełnienia świadczenia przez pozwanego.

Z uwagi na to, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się kilka zobowiązań wynikających z tej samej umowy i dla każdego z tych zobowiązań wierzyciel pierwotny określił odrębny, inny termin płatności, dla każdej z tych kwot bieg terminu przedawnienia rozpoczynał się odmienne – po upływie terminu zapłaty zobowiązania. W ten sposób bieg terminu przedawnienia dla kwoty:

⚫

740 zł za kurs powtarzany płatnej do dnia 15 grudnia 2005 r. rozpoczął się w dniu 16 grudnia 2005 r. a

⚫

740 zł za kurs powtarzany płatnej do dnia 30 kwietnia 2006 r. rozpoczął się w dniu 1 maja 2006 r.

Tym samym roszczenia powoda uległy przedawnieniu odpowiednio z dniem:

⚫

15 grudnia 2007 r. co do kwoty 740 zł płatnej do dnia 15 grudnia 2005 r. oraz,

⚫

30 kwietnia 2008 r. co do kwoty 740 zł płatnej do dnia 30 kwietnia 2006 r.

Tymczasem pozew w niniejszej sprawie został złożony do tutejszego Sądu w dniu 15 grudnia 2015 r., a więc już po upływie w/w okresów przedawnienia. Powód nabył zresztą od Szkoły Wyższej (...) w W. roszczenie już przedawnione.

Wobec przedawnienia należności głównych przedawnieniu uległo również roszczenie o odsetki, które są świadczeniem ubocznym ulegającym przedawnieniu najpóźniej z terminem przedawnienia należności głównej.

Powód nie wykazał, by bieg przedawnienia uległ zawieszeniu lub przerwaniu pomimo wezwania przez Sąd do wykazania tych okoliczności (k.73, 78 i 82 akt).

Mając na uwadze powyższe Sąd stosownie do art. 751 k.c. oddalił przedawnione roszczenie powoda.

Dodatkowo wskazać należy, choć wobec przedawnienia roszczenia, nie ma to zasadniczego znaczenia w sprawie, że powód nie udowodnił swojego roszczenia zgodnie z art. 6 k.c. Zarzut pozwanego w tej kwestii okazał się również zasadny. Powoda obciąża ciężar dowodu, że pozwany zasadnie został obciążony opłatami w kwocie dochodzonej pozwem. Zgodnie z art. 513 § 1 kc dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy. Wstąpienie przez osobę trzecią w prawa wierzyciela nie pogarsza sytuacji dłużnika . Zmiana dotyczy bowiem strony podmiotowej a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003 r. IV CKN 430/01 – LEX nr 466006 ).

Pozwany zaprzeczył by był zobowiązany do zapłaty opłat za kurs powtarzany a powód nie zaoferował żadnych dowodów na tę okoliczność. Nie udowodnił też by opłata za kurs powtarzany wynosiła 740 zł. Nadesłane przez pozwanego statut uczelni zatwierdzony decyzją Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 stycznia 2003 r., regulamin studiów obowiązujący od dnia 12 lipca 2005 r. czy zasady odpłatności za studia z dnia 30 września 2005 r. nie mają zastosowania do umowy łączącej wierzyciela pierwotnego i pozwanego, który rozpoczął naukę w październiku 2000 r. na warunkach określonych w wówczas obowiązującym statucie i regulaminie.

Wbrew natomiast zarzutom pozwanego powód skutecznie wykazał dokumentami swoje następstwo prawne po Szkole Wyższej (...)w W., w tym okoliczność, że M. W. była umocowana przez uczelnię do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności.

O kosztach procesu Sąd postanowił na podstawie art. 98 i 99 kpc obciążając nimi powoda – (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. – jako stronę przegrywającą spór.

Na zasądzoną od powoda na rzecz pozwanego kwotę 617 zł składają się:

⚫

koszty zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł w stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych …… ( Dz. U. 2013, poz. 490 ) oraz

⚫

koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł ( k. 71 akt ).