Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

29 sierpnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Robert Węgrzyn

po rozpoznaniu 29 sierpnia 2023 r. w Kwidzynie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. R.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zamknąć rozprawę,

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. R. 15.870,96 zł (piętnaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt złotych 96/100 groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 25 listopada 2022r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 4.617 zł (cztery tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSR Robert Węgrzyn

sygn. akt I C 74/23 upr.

UZASADNIENIE

Powód M. R. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę 15.870,96zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania. Wskazał, że 18.01.2021r. zawarł z pozwanym umowę kredytu pożyczki gotówkowej, na mocy której przyznano mu pożyczkę w wysokości 58.434,90zł, w tym 8.812,87zł na pokrycie prowizji. W ocenie powoda treść ww. umowy nie spełnia wymogów wskazanych w ustawie o kredycie konsumenckim (dalej ukk), w szczególności określonych w art. 29 ust. 3 oraz w art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17 ww. ustawy. W umowie nastąpiło naruszenie:

a)  art. 30 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 7 ukk – w §5 ust. 7 i ust. 8 w zw. z §5 ust. 2 umowy,

b)  art. 30 ust. 1 pkt 5 ukk – w §7 umowy,

c)  art. 30 ust. 1 pkt 10 ukk – w §6 ust. 5 umowy,

d)  art. 30 ust. 1 pkt 11 ukk – w §5 ust. 9 umowy.

Powód 8.11.2022r. złożył pozwanemu oświadczenie o skorzystaniu z sankcji tzw. kredytu darmowego, którego Bank nie uwzględnił. Na wartość przedmiotu sporu składa się: koszt prowizji w wysokości 8.812,87zł oraz kwota dotychczas uiszczonych odsetek.

(pozew k. 3-12)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania. Wskazał, że nie naruszył przepisów, a oświadczenie powoda zostało złożone po terminie.

(odpowiedź na pozew k. 56-59)

Stan faktyczny sprawy i dowody, na podstawie których został ustalony.

Pozwany (...) S.A. w W. 18.01.2021r. zawarł z powodem M. R. umowę pożyczki gotówkowej o nr (...), zgodnie z którą:

1)  §5.1 – „całkowita kwota” określona została jako „49.622,03zł”,

2)  §5.2 – „kwota do wypłaty na podstawie umowy (podstawa do obliczenia oprocentowania)” określona została jako „58.434,90zł (całkowita kwota pożyczki 49.622,03 PLN kredytowana prowizja)”,

3)  §5.7 – „rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) określona została jako „12,70% wyliczona w oparciu o parametry i koszty Pożyczki przy założeniu terminowej spłaty”,

4)  §5.8 – „nominalne roczne oprocentowanie” określone zostało jako „6,800% (zmienna stopa procentowa)”,

5)  §5.8 – „oprocentowanie dla zadłużenia przeterminowanego” określono jako „oprocentowanie jest zmienne i odpowiada wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, zgodnie z treścią art. 481 §2 ¹ Kodeksu cywilnego (odsetki maksymalne za opóźnienie) i na dzień zawarcia Umowy wynosi 11,20% w stosunku rocznym. Bank pobiera odsetki według zmiennej stopy oprocentowania określonej w Cenniku usług obowiązującym w dniu powstania zadłużenia przeterminowanego”,

6)  §7 – wskazano, że „uruchomienie pożyczki następuje poprzez przelew środków na Rachunek, najpóźniej w ciągu 7 dni po przyjęciu przez Bank dokumentów potwierdzających skuteczne ustanowienie prawnych zabezpieczeń Pożyczki przewidzianych w Umowie, uiszczeniu opłaty przygotowawczej oraz po spełnieniu przez Pożyczkobiorcę warunków określonych w Umowie. W przypadku nieskutecznego ustanowienia zabezpieczeń, nie uiszczenia opłaty przygotowawczej, nie spełnienia warunków określonych w Umowie, termin ten ulega przedłużeniu aż do realizacji tych warunków”.

Umowa została zawarta na czas określony, tj. 84 miesiące.

dowody: umowa k. 20-24

Powód 03.11.2022r. złożył pozwanemu oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego waz z wezwaniem do zapłaty 15.094,06zł, na którą to kwotę składała się: pobrana prowizja w wysokości 8.812,87zł oraz pobrane dotychczas odsetki w wysokości 6.281,19zł.

dowody: oświadczenie z dowodem nadania k. 25-27, odpowiedź k. 28

Zaciągnięta pożyczka nie została spłacona w całości.

bezsporne

Podstawa prawna wyroku i ocena dowodów.

W sprawie bezspornym było zawarcie ww. umowy pożyczki. Spornym była natomiast skuteczność oświadczenia powoda.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy 12.05.2011r. o kredycie konsumenckim (j.t. Dz.U. z 2023r., poz. 1028)– dalej ustawa- w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie, a ww. uprawnienie wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy (art. 45 ust. 5 ww. ustawy).

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji tzw. darmowego zostało złożone w terminie ponieważ zaciągnięta pożyczka nie została w całości spłacona, a więc umowa nie został wykonana (art. 45 ust. ustawy). Oświadczenie te zostało skutecznie złożone przez pełnomocnika powoda (pełnomocnictwo k. 13)

Zgodnie z art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Przepis art. 45 ust. 1 ustawy nie nakłada na konsumenta obowiązku wskazywania „przyczyny uzasadniającej” złożenie oświadczenia z art. 45 ust. 1 ustawy. Oznacza to, że po złożeniu takiego oświadczenia sąd ma obowiązek sprawdzić czy zawarta umowa nie narusza żadnego z przepisów o jakich mówi ww. art. 45 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 29 ust. 3 ukk 3 umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Zaś szczegółowe wymogi określa art. 30 ukk. I tak umowa powinna określać zgodnie z:

1)  art. 30 ust. 1 pkt 4 – całkowitą kwotę kredytu:

⚫

w spornej umowie brak jest terminu „całkowita kwota kredytu”,

⚫

w §5 pkt 1 i 2 użyto terminów „całkowita kwota” oraz „kwota do wypłaty na podstawie umowy”,

⚫

ww. terminu nie są tożsame z określeniem ustawowym,

⚫

jako „kwotę do wypłaty na podstawie umowy” wskazano sumę kwoty udzielonej pożyczki i kredytowej prowizji, jednocześnie określając, że dopiero od ww. sumy naliczane jest oprocentowanie,

⚫

zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 30.01.2019r. w spr. I NSK 9/18 „nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty (np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp.) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów są kredytowane przez kredytodawcę”, „„całkowita kwota kredytu” obejmuje jedynie tę kwotę, która została faktycznie oddana do swobodnej dyspozycji konsumenta”,

⚫

w spornej umowie zaś Bank wskazywał jako „kwotę do wypłaty” zarówno kwotę wypłaconą powodowi, jak i kredytowaną prowizję, którą następnie ponownie wskazywał w ramach kosztów kredytu (§6.2 umowy),

⚫

ww. terminologia wprowadza w błąd konsumenta co do rzeczywistej kwoty udzielonej mu pożyczki. Jest również niepoprawna z językowego punktu widzenia, ponieważ całkowita kwota pożyczki obejmuje całość kwot udostępnionych konsumentowi, a „kwota do wypłaty” jest kwotą wyższą od kwoty „całkowitej”,

⚫

ponadto w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2017 roku w sprawie VI ACa 560/16 (LEX nr 2279527), w którym uznano, że „na tle art. 5 pkt 7 u.k.k. „całkowita kwota kredytu” oznacza środki faktycznie udostępnione konsumentowi”, a to oznacza, że w konsekwencji „konsument jest zobowiązany do uiszczenia odsetek naliczanych tylko od środków faktycznie udostępnionych konsumentowi, a więc od „całkowitej kwoty kredytu”. Brak więc podstaw do obciążania konsumenta odsetkami od kosztów kredytu, nawet w wypadku udzielenia kredytu w celu sfinansowania tych kosztów”, zaś w spornej umowie Bank wprost wskazał, podstawę do obliczenia oprocentowania stanowi całkowita kwota pożyczki i kredytowana prowizja,

2)  art. 30 ust. 1 pkt 5 – termin i sposób wypłaty kredytu:

⚫

w §7 wskazano, że „uruchomienie pożyczki następuje poprzez przelew środków na Rachunek, najpóźniej w ciągu 7 dni po przyjęciu przez Bank dokumentów potwierdzających skuteczne ustanowienie prawnych zabezpieczeń Pożyczki przewidzianych w Umowie, uiszczeniu opłaty przygotowawczej oraz po spełnieniu przez Pożyczkobiorcę warunków określonych w Umowie. W przypadku nieskutecznego ustanowienia zabezpieczeń, nie uiszczenia opłaty przygotowawczej, nie spełnienia warunków określonych w Umowie, termin ten ulega przedłużeniu aż do realizacji tych warunków”,

⚫

powyższe określenie uniemożliwiało powodowi ustalenie kiedy i w jaki sposób dokładnie nastąpi wypłata kredytu,

⚫

określenie terminu i sposobu nie powinno być uzależnione od szeregu niedookreślonych warunków, jak to uczyniono w spornej umowie,

3)  art. 30 ust. 1 pkt 10 – informacje o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach marżach oraz o kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie:

⚫

w §6.5 wskazano wysokość opłat za prowadzenie rachunku z zaznaczeniem, że opłaty te mogą ulec zmianie na warunkach wskazanych w Regulaminie ogólnym świadczenia usług bankowych dla osób fizycznym Banku, jednakże ww. regulamin nie stanowił załącznika do umowy ani powód nie został z nim zapoznany (czy to ok – bo mógł sobie sprawdzić?)

4)  art. 30 ust. 1 pkt 6, pkt 7 i pkt 11 – stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowanych w danym okresie obowiązywania umowy, a także rzeczywistą stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia oraz roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany i ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu:

⚫

w spornej umowie kwestie związane z oprocentowaniem pożyczki określono w §5 pkt 7, 8 i 9, wskazując kolejno: rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, nominalne roczne oprocentowanie oraz oprocentowanie dla zadłużenia przeterminowanego,

⚫

w spornej umowie całkowity koszt pożyczki i całkowitą kwotę do zapłaty określono w §6 pkt 7 i 8 na odpowiednio 24.511,13zł i 74.133,16zł, zaznaczając, że jest to kwota wyliczona w oparciu o parametry i koszty pożyczki przy założeniu jej terminowej spłaty,

⚫

w §5.9 Bank wskazał oprocentowanie dla zadłużenia przeterminowanego, że pobiera odsetki według zmiennej stopy procentowej określonej w Cenniku usług obowiązującym w dniu powstania zadłużenia przeterminowanego, przy czym w §1 mowy pożyczki wskazano, że ww. cennik wraz z informacją o wysokości aktualnej w dacie zawarcia umowy stopy oprocentowania dostępny jest w placówkach banku, w serwisie telefonicznym oraz na stronie internetowej banku,

⚫

na kształtowanie Cennika usług wyłączny wpływ ma pozwany Bank, co daje mu realną możliwość dowolnego kształtowania zobowiązania powoda, w szczególności jego zwiększania.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że umowa pożyczki z 18.01.2021r. nie była sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Powód jako konsument winien mieć możliwość weryfikacji i precyzyjnego zrozumienia jako kwota jest mu wypłacana, które kwoty wskazane w treści umowy stanowią koszty, a które udostępnione środki. Winien mieć możliwość dokładnego wyliczenia – na podstawie treści umowy – jaką kwotę powinien zwrócić i co się na nią składa. Zapisy spornej umowy to uniemożliwiały.

Podmiot jakim jest bank zapewne potrafi (a przynajmniej powinien potrafić art. 355 § 2 k.c.) sporządzić umowę zawierającą wszelkie niezbędne elementy określone przez przepisy, używając przy tym terminologii występującej przez przepisy. Analiza całej przedmiotowej umowy pozwala na stwierdzenie, że przy przygotowywaniu jest treści prostota, jasność, przejrzystość i precyzyjność jest sformułowań nie była priorytetem.

W konsekwencji sąd uznał, że złożone przez powoda oświadczenie w trybie art. 45 ust. 1 ustawy było skuteczne. Wobec tego powództwo uwzględniono w całości.

Na zasądzoną kwotę składa się więc: 8.812,87zł tytułem pobranej prowizji oraz 6.802,62zł tytułem dotychczas uiszczonych odsetek pobranych przez pozwanego. Od ww. kwoty zasądzone odsetki na podstawie art. 488 §1 i 2 k.c. w. zw. z art. 455 k.c. od 25.11.2022r. – zgodnie z żądaniem pozwu. Wezwaniem z 3.11.2022r. powód wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni. Wezwanie powód odebrał 8.11.2022r., zatem 14dniowy termin upłynął 22.11.2022r. W dacie 25.11.2022r. roszczenie było zatem wymagalne.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty powoda składały się: opłata od pozwu w wysokości 1.000 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.600zł.

SSR Robert Węgrzyn