Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Halina Maliszewska

Protokolant: Sekretarz Sądowy Patrycja Lis

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2021 r. w Kwidzynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. we W.

przeciwko D. D.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 323/21

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wystąpił przeciwko pozwanemu D. D. o wydanie w postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty kwoty 30.320,69 zł, na którą składały się:

⚫

28.669,70 zł tytułem wymagalnej kwoty kapitału wraz z dalszymi odsetkami liczonymi od dnia 16 października 2020 r. do dnia zapłaty w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie;

⚫

1.611,07 zł tytułem odsetek umownych i karnych, naliczonych do dnia 15 października 2020 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

⚫

39,92 zł tytułem zryczałtowanej opłaty za pakiet usług bankowych, na obciążenie którą pozwany wyraził zgodę w umowie.

Powód wnosił również o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 04 września 2018 r. pomiędzy stronami została zawarta umowa kredytu nr (...). Pozwany zobowiązał się spłacać kredyt w comiesięcznych ratach. W związku z naruszeniem przez pozwanego warunków umowy – brakiem spłat, Bank wypowiedział umowę. Po upływie okresu wypowiedzenia, w dniu 30 września 2020 r. całe zobowiązanie zostało postawione w stan natychmiastowej wymagalności.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Kwidzynie w dniu 9 kwietnia 2021 r. w sprawie I Nc 569/21 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający w całości żądanie pozwu ( k. 48 akt ).

Pozwany D. D. w terminie wniósł sprzeciw od w/w nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że dokonywał spłat wierzytelności, a chwilowe opóźnienia ze spłatą były spowodowane przejściowymi problemami finansowymi. Poza tym starał się dojść z powodem do ugody, w szczególności zaproponował zmianę warunków spłaty poprzez rozłożenie wierzytelności na raty. Jednakże powód nie chciał renegocjować warunków spłaty pomimo racjonalnych warunków ich zmiany, uzasadnionych przejściowymi kłopotami finansowymi. W ocenie pozwanego nałożenie na niego opłat dodatkowych (odsetek karnych, kosztów upomnienia, kosztów egzekucyjnych) jest niezgodne z umową. Zarzucił, że kwota dochodzona pozwem zawiera zawyżony kapitał, a w konsekwencji nienależne odsetki od zawyżonego kapitału. Ponadto zdaniem pozwanego wypowiedzenie umowy kredytu było przedwczesne. Pozwany podniósł również zarzuty abuzywności wynagrodzenia z tytułu należności ubocznych, bezskuteczności wypowiedzenia umowy przez powoda i nieudowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości. Zdaniem pozwanego powód wypowiedział umowę kredytu z pominięciem procedury zawartej w art. 75c Prawa bankowego ( k. 54-61 akt).

W wyniku skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego nakaz zapłaty z dnia 9 kwietnia 2021 roku zgodnie z art. 505 § 2 k.p.c. utracił moc w całości.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 04 września 2018 r. (...) Bank S.A. z siedzibą we W. i pozwany D. D. zawarli umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) w wysokości 37.371,72 zł, która to kwota obejmowała środki przeznaczone na cele konsumpcyjne w wysokości 16.600,00 zł, środki przeznaczone na spłatę zobowiązań finansowych kredytobiorcy wobec innych instytucji finansowych w wysokości 7.180,00 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia na życie w wysokości 8.520,75 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie prowizji Banku za udzielenie kredytu w wysokości 4.480,87 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia assistance 582,00 zł oraz środki przeznaczone na sfinansowanie opłaty za wybrany przez kredytobiorcę sposób przekazania środków przeznaczonych na cele konsumpcyjne w wysokości 8,10 zł. Całkowita kwota do zapłaty ustalona w dniu zawarcia umowy wynosiła 47.775,43 zł.

Całkowity koszt kredytu wynosił 14.892,68 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 16,76 %, a łączna kwota odsetek z tytułu udzielonego kredytu – 10.403,71 zł.

Pozwany zobowiązał się do spłaty udzielonego kredytu w 60 ratach miesięcznych, płatnych do 15 dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca października 2018 roku. Wysokość 59 rat miała wynosić 801,25 zł, za wyjątkiem ostatniej raty, która była ratą korygującą i wynosiła 801,08 zł. Ostateczny termin spłaty kredytu został ustalony na 15 września 2023 r.

Bank zastrzegł sobie prawo wypowiedzenia umowy kredytu z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku nieuregulowania w terminach określonych w umowie dwóch pełnych rat kredytu, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie ustalonym przez Bank, nie krótszym niż 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Ponadto w przypadku powstania zadłużenia przeterminowanego Bank zastrzegł sobie prawo pobierania od wymagalnej kwoty kapitału odsetek za opóźnienie (odsetek karnych) w wysokości równej aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie określonych zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

( dowód: umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...) – k. 11 – 12 akt, Tabela Opłat dla kredytów gotówkowych, kredytów konsolidacyjnych (...) Bank S.A. – k. 13 akt, zeznania pozwanego D. D. – k. 81 – 81v akt, e – protokół z dnia 10 czerwca 2021 r. (00:04:27 – 00:23:05))

Pozwany do lutego 2020 r. terminowo spłacał kredyt. W okresie od 12 października 2018 r. do 14 maja 2020 r. na poczet przedmiotowego kredytu dokonał wpłat na łączną kwotę 16.454,68 zł. Po tym terminie zaprzestał spłaty.

( dowód: zestawienie wpłat – k. 8v – 9 akt, zeznania pozwanego D. D. – k. 81 – 81v akt, e – protokół z dnia 10 czerwca 2021 r. (00:04:27 – 00:23:05))

Pismami z dnia: 24 marca 2020 r., 07 kwietnia 2020 r., 17 kwietnia 2020 r. i 08 maja 2020 r. powód informował pozwanego o zaległościach i prosił o dokonanie wpłaty.

Pismem z dnia 24 lipca 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zaległości w kwocie 4.069,46 zł w terminie 14 dni od otrzymania pisma pod rygorem złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. W przedmiotowym piśmie powód pouczył także pozwanego o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia, polegającej na zmianie określonych w umowie warunków lub terminów spłaty. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu w dniu 13 sierpnia 2020 r..

( dowód: informacja o braku spłaty – k. 14 akt, upomnienie – k. 15 akt, informacja o współpracy z Biurem Informacji Kredytowej – k. 16 akt, wezwanie do zapłaty- k. 17 akt, ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 18 akt, wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 75 akt )

Pismem z dnia 19 sierpnia 2020 r. powód nie czekając na upływ terminu na spłatę zadłużenia przez pozwanego lub złożenie wniosku o restrukturyzację wypowiedział pozwanemu umowę kredytu nr (...) z zachowaniem okresu 30 dni liczonego od momentu doręczenia przedmiotowego pisma. Wypowiedzenie zostało doręczone pozwanemu w dniu 08 września 2020 r..

( dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu umowy numer (...) – k. 19 akt, wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 21 akt )

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda, tj. umowy o kredyt konsolidacyjny zawartej przez powoda i pozwanego oraz dokumentów stanowiących integralną część tej umowy. Kwestie czynności zmierzających do rozwiązania umowy kredytu Sąd ustalił również na podstawie dokumentów przedstawionych przez powoda. Wiarygodność tych dowodów nie była kwestionowana przez pozwanego i nie budziła wątpliwości Sądu.

Ponadto Sąd za wiarygodne uznał zeznania pozwanego D. D.. Zeznania te nie były kwestionowane przez powoda, a dodatkowo korespondowały z pozostałym materiałem dokumentowym zgromadzonym w toku postępowania.

Mając na uwadze powyższe ustalenia w ocenie Sądu roszczenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd podzielił zarzut pozwanego, że wypowiedzenie umowy było przedwczesne i jako takie bezskuteczne.

Bezsporne miedzy stronami było, że strony zawarły w dniu 04 września 2018 r. umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...).

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 1896) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Definicja umowy kredytu wskazuje, że jest ona umową dwustronnie zobowiązującą. Z jednej strony, to bank zobowiązany jest do udzielenia kredytu, a potem uprawniony jest do uzyskania spłaty. Z drugiej, kredytobiorca ma prawo domagać się od banku wypłaty kredytu, a potem obciąża go obowiązek zwrotu. Kredytobiorca ma jeszcze także dodatkowe obowiązki. Zobowiązany jest do zwrotu sumy kredytu (spłaty kredytu) wraz z odsetkami i prowizją w terminach określonych w umowie kredytowej. Pozostałe szczegółowe prawa i obowiązki stron określa umowa oraz ustawa Prawo bankowe.

Bezsporny w niniejszej sprawie był również fakt, że pozwany nie regulował w terminie wszystkich rat kredytu. Z wykazu wpłat przedłożonego przez powoda ( k. 8v – 9 akt ) wynika, że pozwany nie zapłacił rat za marzec i kwiecień 2020 r., a począwszy od czerwca 2020 r. całkowicie zaprzestał regulowania rat.

Pomimo istnienia przesłanek do wypowiedzenia umowy kredytu Sąd przychylił się do podniesionego przez pozwanego zarzutu, że wypowiedzenie to zostało dokonane przedwcześnie.

Zgodnie z art. 75c ust. 1 – 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Dodatkowo W wezwaniu bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

W niniejszej sprawie pismem z dnia 24 lipca 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zaległości w terminie 14 dni ( nie wskazując, że chodzi o dni robocze ) oraz pouczył o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania. Przedmiotowe pismo zawierało również informację o wypowiedzeniu umowy jeżeli zaległość nie zostanie spłacona w zakreślonym terminie i jeżeli nie zostanie złożony wniosek o restrukturyzację. Pismo zostało wysłane na adres zamieszkania pozwanego. Powód przedłożył kopię wyżej wskazanego pisma zawierającą jego numer nadawczy, co umożliwiło Sądowi ustalenie w Systemie Śledzenia Przesyłek, że pismo to zostało doręczone pozwanemu w dniu 13 sierpnia 2020 r. Zakreślony termin 14 dni roboczych na spłatę zadłużenia lub złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia upływał z dniem 02 września 2020 r.

Tymczasem powód nie czekając na upływ 14 – dniowego terminu do spłaty zadłużenia lub złożenia wniosku o restrukturyzację już pismem z dnia 19 sierpnia 2020 r., nadanym w dniu 20 sierpnia 2020 r. wypowiedział pozwanemu umowę kredytu numer (...).

W tych okolicznościach wypowiedzenie umowy przez powoda dokonane przed upływem 14-dniowego terminu wyznaczonego pozwanemu na uregulowanie zadłużenia bądź złożenie wniosku o jego restrukturyzację było bezskuteczne. Brak zachowania ustawowej procedury uregulowanej w art. 75c Prawa bankowego spowodowało, że roszczenie powoda na dzień wniesienia pozwu nie było wymagalne w rozumieniu art. 455 k.c. co do pełnej kwoty dochodzonej pozwem.

Bezskuteczność takiego przedwczesnego wypowiedzenia umowy kredytu w orzecznictwie sądowym i doktrynie nie budzi wątpliwości. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, w wyroku z 14 stycznia 2019 r., V ACa 93/18, wskazał, że „skutkiem niewdrożenia przez powoda wskazanych działań upominawczych zgodnych z treścią art. 75 c ustawy Prawo bankowe jest nieskuteczność złożonego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu” . Jednocześnie przyjął, że „przepis art. 75 c ustawy Prawo bankowe ma charakter bezwzględnie obowiązujący, tym samym wypowiedzenie umowy kredytu nie może być konwalidowane poprzez wytoczenie powództwa, a dokładnie przez doręczenie pozwanemu odpisu pozwu”. Podobne stanowiska zajął Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 30 czerwca 2020 r., sygn. akt V ACa 592/19 i w wyroku z dnia 21 marca 2019 r., V ACa 609/18). Sąd orzekający w pełni podziela te poglądy.

Skutki wypowiedzenia umowy kredytu są dotkliwe dla strony zobowiązanej. W jednym czasie jest ona zmuszona zapłacić kwotę, którą w normalnym toku spraw byłaby zmuszona spłacać przez wiele miesięcy, a umówione finansowanie jest zakończone. Z tego też względu dochowanie właściwej procedury wypowiedzenia umowy jest kluczowe.

Sąd Najwyższy w wyroku z 8 września 2016 r., II CSK 750/15, podkreślił, że „wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wymówienia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet, jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2015 r., V CSK 698/14). Dlatego też skorzystanie z możliwości wypowiedzenia umowy kredytu przez bank powinno zdaniem sądu nastąpić dopiero po skorzystaniu i wyczerpaniu innych mniej dotkliwych środków. Zwrócić należy także uwagę na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 16 maja 2018 r., I ACa 1373/17, w którym sąd uznał, że „nie dochowanie przez bank procedury opisanej przez art. 75c ustawy Prawo bankowe, jest podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej banku wobec kredytobiorcy (pożyczkobiorcy)”.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w zeznaniach złożonych na rozprawie w dniu 10 czerwca 2021 r. oświadczył, że występował do powodowego Banku z wnioskami o restrukturyzację zadłużenia, które nie zostały uwzględnione. Pozwany na poparcie swoich twierdzeń nie przedłożył wprawdzie żadnych dokumentów ani nie wskazał dat składania wniosków, jednakże podkreślić należy, że nawet gdyby złożył wniosek w odpowiedzi na ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 27 lipca 2020 r. i wniosek ten zostałby bezzwłocznie rozpoznany przez powoda, to odmowa restrukturyzacji w żaden sposób nie skracałaby terminu do wypowiedzenia umowy. Termin 14 dni roboczych jest bowiem terminem ustawowym, bezwzględnie wiążącym.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której bank przedwcześnie wypowiedział kredytobiorcy umowę, wobec czego wypowiedzenie to uznać należy za bezskuteczne. W przypadku niespełnienia przesłanek z art. 75c Prawa Bankowego czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu.

Mając na uwadze powyższe wobec braku skutecznego wypowiedzenia umowy i braku podstaw z art. 69 ust. 1 w zw. z art. 75 i art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe Sąd oddalił powództwo w całości.

Na marginesie zauważyć należy, że bezzasadny był podniesiony przez pozwanego zarzut stosowania przez powoda niedozwolonych postanowień umownych (klauzul abuzywnych). Obowiązek zapłaty przez kredytobiorcę prowizji od udzielonego kredytu wynika wprost z art. 69 ust. 1 Prawa Bankowego, a z treści umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) jasno wynika, jakie są koszty jego uruchomienia.

Przewidziany w przedmiotowej umowie koszt w postaci prowizji mieści się w ustawowym limicie przewidzianym przez ustawodawcę w art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. (tekst ujednolicony Dz.U. z 2019 r. poz. 1083).

Skoro koszty umowy nie przekraczają granicy wyznaczonej przez ustawodawcę dla pozaodsetkowych kosztów kredytu, brak jest podstaw do uznania postanowień o kosztach pożyczki za sprzeczne z prawem i nieważne.

Sędzia Halina Maliszewska