I C 443/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kwidzynie z 2023-08-23
Sygn. akt I C 443/23 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 sierpnia 2023 r.
Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Danuta Kozikowska
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Joanna Doroś
po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2023 r. w Kwidzynie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Ltd. z/s w L., C.
przeciwko D. P.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego D. P. na rzecz powoda (...) Ltd. z/s w L., C. kwotę 1.320,45 zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia złotych 45/100) wraz z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia zapłaty od kwoty 1.000 zł (jeden tysiąc złotych) oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 lutego 2023 r. do dnia zapłaty od kwoty 136,07 zł (sto trzydzieści sześć złotych 07/100);
2. zasądza od pozwanego D. P. na rzecz powoda (...) Ltd. z/s w L., C. kwotę 567 zł (pięćset sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sędzia Danuta Kozikowska
sygn. akt I C 443/23 upr.
UZASADNIENIE
Powód (...) Ltd. z siedzibą w L. wnosił o zasądzenie od pozwanego D. P. kwoty 1.320,45 zł wraz z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 01 lutego 2023 r. do dnia zapłaty od kwoty 1.000,00 zł oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 01 lutego 2023 r. do dnia zapłaty od kwoty 136,07 zł. Powód wnosił nadto o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że podstawę dochodzonego roszczenia stanowi zawarta w dniu 08 lipca 2022 r. umowa pożyczki krótkoterminowej nr (...). Mocą zawartej umowy pożyczki pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz wierzyciela pierwotnego całkowitej kwoty 1.190,30 zł, na którą składały się kwota udzielonej pożyczki – 1.000,00 zł, kwota prowizji umownej – 184,38 zł, kwota odsetek umownych naliczonych od kwoty udzielonej pożyczki według stopy równej dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5 % (maksymalne odsetki ustawowe) od dnia 08 lipca 2022 r. do dnia 07 sierpnia 2022 r. – 5,92 zł. Umowa pożyczki nie miała charakteru ratalnego – ostateczna data spłaty pożyczki wyznaczona została na dzień 07 sierpnia 2022 r. Wraz z upływem ww. dnia wobec braku spłaty zadłużenia wierzytelność stała się w całości wymagalna bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń woli wypowiadających stosunek zobowiązaniowy. Przedmiotowa umowa pożyczki zawarta została za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Wszelka dokumentacja związana z warunkami udzielenia ww. pożyczki przesłana została na wskazany przez pozwanego i przyporządkowany do jego loginu i hasła w serwisie pożyczkowym adres poczty elektronicznej. Wysokość pozaodsetkowych kosztów zawartej umowy pożyczki pozostawała w zgodzie z literą prawa, tj. w zgodzie z art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. W dniu 08 grudnia 2022 r. wierzyciel pierwotny zawarł z powodem (...) Ltd. z siedzibą w L. umowę przelewu wierzytelności. Na mocy rzeczonej umowy wierzyciel pierwotny dokonał cesji wierzytelności na rzecz powoda. Tym samym powód nabył ogół praw i obowiązków dotyczących przedmiotowego zadłużenia. Pozwany przed dniem cesji wierzytelności nie dokonał żadnej wpłaty na poczet przedmiotowego zobowiązania. Również po dniu cesji nie dokonał żadnej wpłaty. W dniu 04 stycznia 2023 r. powód sporządził, a następnie skierował do strony pozwanej zawiadomienie o przelewie wierzytelności wraz z wezwaniem do zapłaty, domagając się zapłaty zaległej, wymagalnej i należnej mu kwoty. Podjęta próba polubownego rozwiązania sporu zakończyła się jednakże niepowodzeniem. Następnie w dniu 01 lutego 2023 r. powód wytoczył przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie powództwo o zapłatę. W dniu 24 marca 2023 r. rzeczony Sąd umorzył elektroniczne postępowanie upominawcze w sprawie o sygnaturze akt Nc-e 167678/23.
Powód wskazał, że na dzień wniesienia pozwu na kwotę roszczenia składały się:
- ⚫
-
pozostała do zapłaty kwota udzielonej pożyczki – 1.000,00 zł;
- ⚫
-
pozostała do zapłaty kwota prowizji umownej – 184,38 zł;
- ⚫
-
pozostała do zapłaty kwota odsetek umownych naliczona od kwoty udzielonej pożyczki według stopy równej dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5% (maksymalne odsetki ustawowe) od dnia 08 lipca 2022 r. do dnia 07 sierpnia 2022 r. – 5,92 zł;
- ⚫
-
kwota odsetek umownych za opóźnienie naliczona przez wierzyciela pierwotnego od pozostałej do zapłaty kwoty udzielonej pożyczki według stopy równej dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 % (maksymalne odsetki za opóźnienie) od dnia następującego po dniu wymagalności, tj. od dnia 08 sierpnia 2022 r. do dnia 02 grudnia 2022 r. – 89,20 zł;
- ⚫
-
kwota odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od pozostałej do zapłaty kwoty udzielonej pożyczki według stopy równej dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 % (maksymalne odsetki za opóźnienie) od dnia 03 grudnia 2022 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym – 40,95 zł.
Pozwany D. P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu (w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności norm prawem przepisanych, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów korespondencji w kwocie 6,80 zł za każdy list polecony) i kosztów zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym prowadzonym przed Sądem Rejonowym Lublin- Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny pod sygn. akt VI Nc-e 167678/22.
Pozwany w stosunku do roszczenia dochodzonego pozwem podniósł zarzuty braku legitymacji czynnej po stronie powoda, nieudowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości oraz stosowania przez pożyczkodawcę w treści umowy będącej źródłem zobowiązania klauzul niedozwolonych w rozumieniu art. 385 1 k.c. skutkujących ich bezskutecznością i nieważnością oraz sprzecznych z treścią art. 359 § 2 1 stanowiącego o wysokości odsetek maksymalnych.
W uzasadnieniu pozwany podniósł, że kwestionuje wszelkie kserokopie i niepodpisane elektroniczne wydruki jakie składa strona powodowa dla wykazania okoliczności faktycznych, ponieważ niepoświadczona podpisem strony kserokopia lub wydruk nie jest dokumentem. Jeżeli pismo nie może być uznane za dokument, nie może być podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c. Odmienne ujęcie tego zagadnienia prowadziłoby do obejścia przepisów o dowodzie z dokumentu.
Ponadto zdaniem pozwanego powód nie udowodnił, że nabył wierzytelność dochodzoną pozwem na podstawie ważnej i skutecznej umowy cesji wierzytelności. Przedstawione przez powoda dokumenty nie pozwalają na ustalenie, aby przedmiotowa wierzytelność była skutecznie scedowana między powodem a pierwotnym wierzycielem. Powód nie wykazał, aby osoby, które miały podpisać „Umowę przelewu wierzytelności” z dnia 28 grudnia 2022 r. były należycie umocowane do reprezentacji stron tych umów. Pozwany zaprzeczył także, aby podpisy uwidocznione w umowie cesji należały do wymienionych w niej osób. Ponadto na podstawie treści dołączonej do pozwu „Umowy Przelewu Wierzytelności” z dnia 28 grudnia 2022 r. brak jest podstaw do ustalenia, że jej przedmiotem była wierzytelność dochodzona pozwem. Pozwany podniósł, iż wierzytelność dochodzona pozwem nie została w sposób wystarczający zindywidualizowana w ww. umowie. Za skuteczny dowód indywidualizacji przedmiotowej wierzytelności w umowie cesji, której stroną miał być powód nie można uznać załączonego do pozwu „Załącznika nr(...) – Wykaz wierzytelności objętych umową przelewu wierzytelności z dnia 08.12.2022 r. zawartej pomiędzy (...) Sp. z o.o. a (...) Ltd.”, ponieważ brak jest podstaw do stwierdzenia, że wskazany dokument rzeczywiście stanowi załącznik do wskazanej umowy cesji. Na wskazanym załączniku nie widnieją podpisy osób zawierających umowę cesji. Zdaniem pozwanego wskazany dokument został wygenerowany elektronicznie przez powoda i nie stanowi faktycznie wykazu wierzytelności mających być przedmiotem umowy cesji z dnia 28 grudnia 2022 r. Dołączona do pozwu umowa nie jest opatrzona numerem, który ma wskazywać powołany załącznik. Powód nie przedstawił żadnych innych wiarygodnych dowodów pozwalających na ustalenie, że wierzytelność dochodzona pozwem była przedmiotem umowy cesji zawartej przez powoda. Ponadto wskazana umowa cesji wierzytelności nie określa elementów przedmiotowo istotnych (essentialia negotii) umowy sprzedaży, a przede wszystkim ceny, przez co jest nieważna i jako taka nie rodzi skutków w postaci przeniesienia własności wierzytelności. Także pozostałe z przedstawionych przez powoda środków dowodowych nie stanowią dowodu istnienia wskazanej w pozwie wierzytelności. Zarówno bowiem umowa przelewu wierzytelności, jak i zawiadomienie o fakcie jej dokonania czy też wezwanie do zapłaty jako dokumenty prywatne stanowią bowiem jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia zawarte w tych dokumentach. Ponadto pozwany zakwestionował moc dowodową przedłożonych dokumentów umowy cesji wskazując na niewłaściwe ich uwierzytelnienie poprzez potwierdzenie kopii za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika będącego radcą prawnym. Dokumenty te posiadają mniej lub bardziej rozległe pominięcia, zakreślenia lub czyste miejsca (np. w zakresie cen, sposobu ich uiszczenia, danych innych dłużników) i nie stanowią wiernej kopii oryginałów, lecz wyciągi z tychże. Zgodność wyciągu z okazanym dokumentem mógł poświadczyć jedynie notariusz.
Pozwany podniósł nadto, że przedłożone przez powoda wydruki nie pozwalają na poczynienie ustaleń stanu faktycznego zgodnych z jego oczekiwaniami. W ocenie pozwanego powód nie wykazał, aby do zawarcia umowy pożyczki, na którą się powoływał doszło w jakiejkolwiek formie – pisemnej (brak podpisów na przedłożonych wydrukach), elektronicznej (brak oświadczeń opatrzonych kwalifikowanym podpisem elektronicznym), ustnej (brak jakichkolwiek bezpośrednich oświadczeń w tym zakresie) lub dokumentowej. Na powodzie spoczywał obowiązek wykazania tożsamości osób składających oświadczenia woli o zawarciu umowy pożyczki, jednakże powód nie zaoferował jakiegokolwiek dowodu w tym zakresie (np. wniosku rejestracyjnego, nagrania rozmowy telefonicznej, wiadomości tekstowej potwierdzającej chęć skorzystania z pożyczki, korespondencji mailowej pochodzącej bezsprzecznie od pozwanego pliku na informatycznym nośniku danych pozwalającego na weryfikację osób składających oświadczenia itp.) na okoliczność złożenia przez pozwanego takiego oświadczenia. Na podstawie przedłożonego przez powoda wydruku umowy pożyczki nie sposób także ustalić, czy oświadczenie o ewentualnym zawarciu umowy zostało skutecznie złożone również przez samego pożyczkodawcę, gdyż formularz umowy w miejscu przeznaczonym na podpisy zawiera jedynie oznaczenie samego pożyczkodawcy bez wskazywania konkretnych osób działających w jego imieniu. Brak jest w tej sytuacji możliwości ustalenia, kto złożył w imieniu pożyczkodawcy stosowne oświadczenie woli, czy był do tego uprawniony i czy zostało ono złożone skutecznie. Powód nie wykazał żadnej inicjatywy dowodowej w zakresie wykazania, iż ewentualne oświadczenia o zawarciu umowy pochodziły rzeczywiście od jej stron (w przypadku pożyczkodawcy poprzez np. ustalenie właściciela numeru telefonu, ustalenie numeru IP komputera, z którego nadano wiadomości mailowe itp.; w przypadku pożyczkodawcy – poprzez wskazanie osób działających i zawierających umowę w jego imieniu). W ocenie pozwanego brak jest podstaw do stwierdzenia, że stosunek zobowiązaniowy, na podstawie którego powód dochodzi swoich roszczeń został skutecznie zawarty. Powód nie przedstawił wiarygodnych dowodów potwierdzających, że pozwany złożył oświadczenie woli o związaniu się umową pożyczki stanowiącej źródło roszczeń powoda, chociażby w sposób dorozumiany. Strona powodowa nie wykazała również, że zostały spełnione wymagania proceduralne dotyczące zawarcia umowy, a więc, że pozwany zarejestrował się na stronie internetowej należącej do pożyczkodawcy, założył Profil Klienta oraz aby składał wniosek o pożyczkę, czy żeby nastąpiła weryfikacja jego danych osobowych. Brakuje również potwierdzenia doręczenia pozwanemu umowy czy też jej warunków oraz dowodu uzgodnienia warunków umowy z pozwanym. Pozwany zaprzeczył, aby powód był właścicielem albo użytkownikiem serwera, na którym miałaby znajdować się strona internetowa, za pośrednictwem której miało dojść do złożenia jedynie hipotetycznego oświadczenia woli strony pozwanej o zawarciu umowy pożyczki jak w treści pozwu. Zaprzeczyła również, aby powód był właścicielem albo użytkownikiem domeny, pod którą miał widnieć tenże serwis transakcyjny. W związku z powyższym nie można uznać, aby strony z przyczyn stricte obiektywnych mogły złożyć wzajemnie jakiekolwiek oświadczenia woli, w tym oświadczenia woli o zawarciu jakiejkolwiek umowy pożyczki za pośrednictwem serwisu, niezlokalizowanego na serwerze strony powodowej i w serwisie, co do którego praw do domeny nie posiada strona powodowa. Pozwany zaprzeczył również, aby strona powodowa lub wierzyciel pierwotny byli właścicielami albo użytkownikami serwisu transakcyjnego, na którym miałaby znajdować się strona internetowa, za pośrednictwem której miało dojść do złożenia jedynie hipotetycznego oświadczenia woli strony pozwanej o zawarciu umowy pożyczki jak w treści pozwu. Zaprzeczył nadto, aby strona powodowa lub wierzyciel pierwotny mieli być właścicielem albo użytkownikiem domeny, pod którą miał widnieć tenże serwis transakcyjny. Tak więc ani z umowy pożyczki, ani z żadnego innego dowodu zaoferowanego przez stronę powodową nie wynika fakt złożenia przez pozwanego oświadczenia woli o zawarciu umowy pożyczki będącej podstawą roszczeń powoda, ani też wykonanie umowy przez pożyczkodawcę. Brak jest bowiem jakiegokolwiek dowodu wskazującego, że pozwany dokonywał jakichkolwiek czynności przez Internet w zakresie umowy pożyczki, czy żeby składał w ten sposób wniosek o jej zawarcie. Aby doszło do zawarcia umowy pożyczki muszą zostać złożone zgodne oświadczenia woli przez dwie strony umowy. Powód nie wykazał, aby takie oświadczenie woli zostało złożone przez pozwanego, w tym przez Internet. Pozwany zanegował nadto, aby jakiekolwiek jego dane dotyczące procesu zawierania pożyczki, w tym mail oraz numer telefonu były prawdziwe, tj. zanegował, aby należały do niego wskazywane przez powoda mail oraz numer telefonu. Zanegował również, aby numer rachunku bankowego, z którego mogła zostać dokonana opłata weryfikacyjna oraz na który miał nastąpić przelew środków z tytułu rzekomo zawartej umowy pożyczki należał do niego. Zdaniem pozwanego w żadnej mierze za wykazanie faktu zawarcia przedmiotowej umowy nie może zostać uznane przedłożenie przez powoda wydruku opisanej w pozwie umowy pożyczki oraz potwierdzeń wypłaty kwoty 1.000 zł. Dokumentacja ta stanowi bowiem jedynie wydruk dokumentów tekstowych, przez co nie dowodzi tego, że pozwany faktycznie był stroną wskazanej w pozwie umowy pożyczki oraz że otrzymał z tego tytułu łączną kwotę 1.000 zł. Podniósł, że powód nie załączył wniosku rejestracyjnego pozwanego, potwierdzenia, że poddał się on weryfikacji ani samego wniosku o pożyczkę. Zdaniem pozwanego w sytuacji, gdy powód decyduje się na dochodzenie pożyczki udzielonej poprzez stronę internetową, której udzielenie jednocześnie dopuszcza weryfikację danych pożyczkobiorcy w sposób ustalony przez pożyczkobiorcę – to winien zapewnić sobie odpowiednie instrumenty, które umożliwiłyby mu wykazanie, że dana osoba rzeczywiście dokonała rejestracji, przeszła weryfikację oraz złożyła wniosek o pożyczkę. Sam przedstawiony wydruk potwierdzenia opłaty w wysokości 1 gr z dnia 05 maja 2022 r. nie wskazuje na fakt dokonania takiej ewentualnej czynności w stosunku do umowy pożyczki, która miała zostać zawarta dwa miesiące później, tj. w dniu 08 lipca 2022 r. W tytule przelewu widnieje wskazanie „potwierdzam rejestrację nr (...)”. Stąd przedłożony przez powoda, sporządzony przez nieustalony podmiot wydruk mający stanowić potwierdzenie uiszczenia przez pozwanego kwoty w wysokości 1 gr nie może w żadnej mierze stanowić dowodu wykazującego i potwierdzającego wolę pozwanego w zakresie zawarcia umowy pożyczki z dnia 08 lipca 2022 r. Przedstawione przez powoda niepoświadczone kserokopie (z uwagi na brak na nich podpisu) nie są nawet dokumentami. Nie pozwalają na ustalenie wystawcy tych kopii, a sama okoliczność faktycznego przedłożenia ich przez powoda w toku niniejszego postępowania nie czyni go ich wystawcą. Przedstawione przez powoda wydruki nie są dokumentami elektronicznymi, gdyż powód nie złożył ich w formie elektronicznej, np. na nośniku danych w postaci płyty CD czy też dysku przenośnym – są to jedynie zadrukowane kartki papieru. Wydruki te nie zostały przez nikogo poświadczone w zakresie zgodności nawet z treścią oświadczenia złożonego w formie elektronicznej i tym samym ich moc dowodowa sprowadza się jedynie do maszynowego odzwierciedlenia treści oświadczenia elektronicznego, jednak nawet bez możliwości ustalenia, przez kogo faktyczne i kiedy to elektroniczne oświadczenie zostało złożone. Powyższe uniemożliwia uznanie tych wydruków nawet za dowód będący dokumentem prywatnym. Mając powyższe na uwadze przedstawione przez powoda środki dowodowe uznać należy za nieskuteczne w zakresie wykazania wskazywanych przez powoda okoliczności faktycznych. Sporządzone przez powoda wydruki w żaden sposób nie podlegają weryfikacji pod kątem ich prawdziwości, z powodu niemożliwości wykluczenia uprzedniej ingerencji w ich treść czy też ich dowolnej modyfikacji. Na wypadek ustalenia przez Sąd, że pozwany zawarł umowę, na którą powołuje się powód pozwany podniósł, że strona powodowa nie wykazała należycie, aby z tego tytułu pozwany otrzymał wypłatę jakiejkolwiek kwoty pieniężnej. Brak jest w zgromadzonym materiale dowodowym dowodu przekazania do dyspozycji pozwanego kwoty pożyczki. Dowodem tym nie mogą być bowiem wydruki przedłożonych przez powoda potwierdzeń wykonania transakcji płatniczych mające potwierdzać transakcje w kwocie 1.000,00 zł. Nie wynika z nich bowiem nic ponad to, że został wytworzony i przedstawiony przez stronę powodową. Nie spełnia wymogów przewidzianych w art. 7 ustawy Prawo bankowe oraz aktu wykonawczego do tegoż przepisu. Zaoferowanemu przez stronę powodową wydrukowi „Potwierdzenie wykonania operacji” opiewającemu na kwotę rzekomej pożyczki 1.000,00 zł nie sposób przypisać jakiejkolwiek wartości dowodowej, ponieważ z treści tego dokumentu nie wynika, iż numer rachunku bankowego, na który nastąpił ewentualnie przelew kwoty tytułem pożyczki należał do strony pozwanej. Samo potwierdzenie dokonania przelewu na rzecz danej osoby nie oznacza jeszcze, że osoba ta przelew otrzymała. Oznacza to, iż nawet gdyby w sprawie przedłożone zostało potwierdzenie przelewu, nie zaś komputerowy wydruk potwierdzenia wykonania transakcji płatniczej, to należałoby to intepretować jedynie w ten sposób, że taki przelew został dokonany na rachunek bankowy o stosownym numerze, co jeszcze nie przesądza o tym, że rachunek ten należy do strony pozwanej. Ponadto nie sposób nie zauważyć, iż na przedłożonym wydruku widnieje adnotacja „Potwierdzenie wykonania operacji zostało wygenerowane elektronicznie i nie wymaga podpisu ani stempla”. W przypadku dokumentów elektronicznych prawdziwe określenie osoby składającej oświadczenie może nastąpić wyłącznie poprzez weryfikację podpisu elektronicznego w połączeniu z samym dokumentem. Dokument elektroniczny zawierający oświadczenie jakiejś osoby, ale niezaopatrzony w elektroniczny podpis, a zatem także i jego wydruk winien być przez sąd wykluczony z powodu niemożliwości zidentyfikowania autora. Nadto przedstawione przez powoda potwierdzenie przelewu nie jest dowodem faktycznego przekazania środków, lecz dowodem złożenia przez dysponenta rachunku jego instytucji płatniczej, w której taki rachunek bankowy posiada wykonania określonej transakcji płatniczej. Przedmiotowe wydruki mogą stanowić jedynie dowód przyjęcia obowiązku przekazania środków przez instytucję płatniczą, co nie oznacza, iż taka transakcja faktycznie doszła do skutku. Mogła bowiem nie dojść z różnych przyczyn, jak chociażby brak środków na rachunku dysponenta rachunku czy też awarii systemu informatycznego instytucji płatniczej płatnika (zleceniodawcy) albo odbiorcy. Ponadto nie wiadomo kto, kiedy, w jaki sposób, z jakiego urządzenia i z jakiego systemu dokonał wygenerowania załączonych do akt sprawy wydruków. W związku z powyższym nie można uznać za skuteczne dowodów przelewów załączonych dokumentów zatytułowanych „potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej”. Strona powodowa nie wykazała, aby pozwany otrzymał z tytułu umowy pożyczki jakąkolwiek kwotę pieniężną.
Pozwany podniósł również zarzut nieudowodnienia roszczenia dochodzonego pozwem co do wysokości. Powód nie wykazał zasadności dochodzenia poszczególnych pozaodsetkowych kosztów pożyczki określonych w umowie, w szczególności prowizji, której zapłaty się domaga. Podniósł, że powód nie wykazał poniesienia kosztów, które uzasadniałyby dochodzenie prowizji w podanej wysokości. Szczególną wątpliwość pozwanego budziła też kwota dochodzonych odsetek. Zdaniem pozwanego powód mógł naliczyć odsetki od całości roszczeń objętych umową pożyczki, co byłoby niedopuszczalne i sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zdaniem pozwanego odsetki, w tym od zadłużenia przeterminowanego, nie należą się od poszczególnych pozaodsetkowych kosztów pożyczki jako niewypłaconych stronie pozwanej. Mając na uwadze powyższe powód nie udowodnił zgodnie z art. 6 k.c. wysokości roszczenia dochodzonego pozwem. Ponadto pożyczkodawca nie spełnił wobec pozwanego obowiązków informacyjnych określonych w art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o prawach konsumenta dotyczących wynagrodzenia za domniemane świadczenia w postaci umowy pożyczki, jakie pierwotny wierzyciel miał spełnić na rzecz pozwanego. Pierwotny wierzyciel nie spełnił oraz nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów na spełnienie wobec pozwanego obowiązku informacyjnego dotyczącego obowiązku uiszczenia kwoty prowizji. W związku z tym zgodnie z art. 23 ustawy o prawach konsumenta należy uznać, iż pozwany nie może być zobowiązany do uiszczenia na rzecz powoda opłaty z tytułu prowizji, ponieważ pożyczkodawca nie dopełnił wobec niego obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o prawach konsumenta w tym zakresie.
Nadto pozwany podniósł, że postanowienia umowy pożyczki stanowią niedozwolone postanowienia umowne w zakresie, w jakim przewidują obowiązek uiszczenia przez pozwanego pozaodsetkowych kosztów pożyczki w postaci prowizji za udzielenie pożyczki w kwocie 184,38 zł. Nie ulega wątpliwości, że umowa pożyczki z dnia 08 lipca 2022 r. stanowi wzorzec umowny, masowo wykorzystywany przez pożyczkodawcę w umowach zawieranych z konsumentami, na którego treść pozwany nie miał żadnego wpływu. Pozwany zaprzeczył, aby postanowienia umowy pożyczki były przedmiotem negocjacji z nim przed zawarciem umowy. Postanowienia umowy pożyczki w zakresie pozaodsetkowych kosztów pożyczki są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interes pozwanego jako konsumenta. Pożyczkodawca zastrzegł w umowie pożyczki wynagrodzenie odsetkowe, co już stanowi jego wynagrodzenie za udzielenie pożyczki. Zastrzeżona więc opłata w postaci prowizji nie znajduje żadnego uzasadnienia dla jej dochodzenia. Zdaniem pozwanego zastrzeżona w umowie pożyczki kwota prowizji powinna być wyceniona realnie, w oparciu o rzeczywiście poniesione koszty, w stosunku do których powód nie podjął się trudu ich wykazania. Pożyczkodawca arbitralnie narzucił warunki umowy w zakresie wysokości tychże opłat i nie wskazał metodologii stanowiącej podstawę ustalenia ich wysokości. Takie działania pożyczkodawcy godzą w dobre obyczaje i uczciwe praktyki kupieckie. Skutkiem tego było rażące naruszenie interesu pozwanego. Zdaniem pozwanego zastrzeżenie pozaodsetkowych kosztów pożyczki w podanej wysokości miało na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych, co w szczególności odnosi się do prowizji, która nie znajduje żadnego uzasadnienia dla jej dochodzenia w treści umowy pożyczki, a tym samym jako sprzeczne z ustawą należy je uznać za nieważne.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 08 lipca 2022 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zawarł z pozwanym D. P. umowę pożyczki (...). Pożyczka została udzielona na kwotę 1.000,00 zł. Na całkowity koszt pożyczki składały się prowizja w kwocie 184,38 zł i odsetki w łącznej kwocie 5,92 zł. Całkowita kwota do zapłaty została ustalona na 1.190,30 zł, a termin spłaty pożyczki na 07 sierpnia 2022 r.
Wypłata kwoty pożyczki w wysokości 1.000,00 zł nastąpiła na rachunek bankowy należący do pozwanego o numerze (...) w dniu zawarcia umowy pożyczki.
/ dowód: Umowa (...)z załącznikami – k. 16 – 18 verte, potwierdzenie wypłaty transzy pożyczki – k. 19, potwierdzenie wykonania operacji – k. 21/
W dniu 12 października 2022 r. pożyczkodawca (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz powód (...) z siedzibą w L. zawarli Ramową Umowę Przelewu Wierzytelności, na mocy której postanowili podjąć współpracę polegającą na cyklicznym nabywaniu przez powoda pakietów wierzytelności należących do pożyczkodawcy każdorazowo określanych w poszczególnych umowach cesji.
Na mocy Umowy Przelewu Wierzytelności z dnia 08 grudnia 2022 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. sprzedał na rzecz powoda (...)z siedzibą w L. wierzytelności pieniężne wskazane w Załączniku nr (...) do przedmiotowej umowy.
Jedną z wierzytelności objętych ww. umową była wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki nr (...) z dnia 08 lipca 2022 r. zawartej z pozwanym D. P..
Obydwie ww. umowy w imieniu wierzyciela pierwotnego podpisała pełnomocnik K. L., natomiast w imieniu powoda (...) – Prokurent Samoistny(...)sp. z o.o. z siedzibą we W..
/ dowód: pełnomocnictwo ogólne – k. 13, pełnomocnictwo - k. 24, Ramowa Umowa Przelewu Wierzytelności – k. 24 verte - 28, umowa przelewu wierzytelności „(...)– k. 29 verte – 31, pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego, repertorium A nr(...) – k. 32 verte – 33, wyciąg z Załącznika (...)– wykazu wierzytelności objętych umową przelewu wierzytelności „(...)” z 8 grudnia 2022 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o. a (...) Ltd. – k. 44/
Pismem z dnia 04 stycznia 2023 r. (...) Spółka komandytowa we W. działająca w imieniu powoda zawiadomiła pozwanego D. P., że w wyniku zawarcia umowy przelewu wierzytelności z dnia 08 grudnia 2022 r. z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. powodowi przysługuje wobec pozwanego wierzytelność z tytułu umowy pożyczki nr (...) wypłaconej w dniu 08 lipca 2022 r.
W tym samym dniu ww. podmiot skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty należności w kwocie 6.268,18 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie w terminie do 07 listopada 2022 r. pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
/ dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 22, zawiadomienie o przelewie wierzytelności – k. 23/
W dniu 01 lutego 2023 r. powód wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę kwoty 1.320,45 zł z odsetkami i kosztami postępowania tytułem wierzytelności z umowy pożyczki numer (...).
Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 21 lutego 2023 r. wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym uwzględniający żądanie pozwu, sygn. akt VI Nc-e 167678/23.
Następnie wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 21 lutego 2023 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 24 marca 2023 r. umorzył postępowanie w całości.
/ dowód: wydruk pozwu wniesionego w sprawie VI Nc-e 167678/23 – k. 45 - 48, postanowienie Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 2023-03-24 – k. 48 verte, 70/
Sąd zważył, co następuje:
Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd uznał roszczenie powoda za uzasadnione w całości.
Stan faktyczny Sąd ustalił wyłącznie na podstawie dokumentów prywatnych przedłożonych przez powoda. Pozwany bowiem nie zaoferował Sądowi żadnych dowodów. Wezwany zaś przez Sąd do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania, bez usprawiedliwienia nie stawił się na rozprawie wyznaczonej na dzień 19 lipca 2023 roku, wobec czego Sąd na podstawie art. 235 2 pkt 4 k.p.c. pominął dowód z przesłuchania pozwanego.
Zgodnie z art. 77 3 k.c. dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Wobec powyższego wbrew zarzutom pozwanego za dokumenty Sąd uznał również przedłożone przez powoda niepodpisane ani niepoświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie i niepodpisane elektroniczne wydruki.
Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie umowy pożyczki zawartej przez wierzyciela pierwotnego i pozwanego i przedstawionej przez powoda. Wiarygodność tego dowodu nie budzi wątpliwości Sądu, a pozwany nie zakwestionował skutecznie jego wiarygodności. Pozwany w toku procesu ograniczył się do zaprzeczenia wszystkim twierdzeniom i tezom powoda, do sformułowania wszystkich możliwych zarzutów bez udowodnienia zasadności swoich twierdzeń. W ocenie Sądu zarzuty pozwanego wynikały wyłącznie z przyjętej przez niego linii obrony i zostały zgłoszone wyłącznie na użytek niniejszego procesu.
W odpowiedzi na pozew pozwany zaprzeczył przede wszystkim, by zawarł z poprzednikiem prawnym powoda złożoną do akt sprawy umowę pożyczki.
Zaznaczyć należy, że zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki jest zatem umową dwustronnie obowiązującą. W przypadku pożyczki pieniężnej pożyczkodawca po przekazaniu pożyczkobiorcy ustalonej kwoty pieniężnej ma zatem prawo żądać zwrotu pożyczonych środków finansowych.
Stosownie do art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W takiej sytuacji powód domagając się zasądzenia określonej kwoty tytułem zwrotu pożyczki winien był wykazać: zawarcie umowy pożyczki i przeniesienie na własność biorącego określoną ilość pieniędzy.
W niniejszej sprawie umowę pożyczki zawarto przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość.
Definicja umowy na odległość zawarta zostało w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst ujednolicony Dz.U. z 2020 r. poz. 287).
Zgodnie z tym przepisem umowa taka jest zawierana przez przedsiębiorcę z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.
Ważnym warunkiem zawarcia umowy pożyczki na odległość jest przedstawienie konsumentowi przed zawarciem umowy w sposób jasny i zrozumiały wszystkich informacji na temat warunków i kosztów pożyczki. Dlatego na stronach firm pożyczkowych znaleźć można suwaki służące określaniu dokładnych kosztów pożyczenia konkretnej sumy pieniędzy, ramowe umowy pożyczek oraz tabele opłat. Również na stronie internetowej wierzyciela pierwotnego ((...)) udostępniany został taki suwak oraz formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego. Okoliczność ta czyni oczywiście bezzasadnymi zarzuty pozwanego dotyczące rzekomej niemożliwości zapoznania się przez niego z postanowieniami i warunkami umowy pożyczki przed jej zawarciem oraz niedopełnienia przez pożyczkodawcę obowiązku informacyjnego dotyczącego kosztów pożyczki.
Niewątpliwie z inicjatywy pozwanego pomiędzy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. a pozwanym D. P. doszło do zawarcia w drodze elektronicznej umowy regulowanej przez ustawę z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tekst ujednolicony Dz. U. z 2020 r., poz. 344).
Zawarta pomiędzy wierzycielem pierwotnym a pozwanym umowa określona jako umowa pożyczki (...) pod względem prawnym stanowi kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst ujednolicony Dz.U. z 2023 r., poz. 1028). Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1). Natomiast przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13). Przedmiotowa umowa pożyczki spełnia powyższe przesłanki, wobec czego stosuje się do niej przepisy przytoczonej ustawy. Konsument, który zawarł na odległość umowę o usługi finansowe, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie czternastu dni od daty zawarcia umowy (art. 27 ustawy o prawach konsumenta). W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał, że od umowy tej odstąpił, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c.
Podkreślić należy, że pozwany nie wykazał, by ktoś wykorzystał jego dane osobowe do uzyskania pożyczki. Logicznym w świetle zasad doświadczenia życiowego jest, że gdyby zdarzenie takie miało miejsce, to pozwany zawiadomiłby organy ścigania, a w toku niniejszego procesu w celu podjęcia obrony przed nieuzasadnionymi roszczeniami powoda stawiłby się na rozprawie celem przesłuchania go w charakterze strony na okoliczność bezprawnego wykorzystania jego danych osobowych. Tak postępuje człowiek należycie dbający o swoje interesy.
Wbrew zarzutom pozwanego powód za pomocą potwierdzenia przelewu wykazał fakt przekazania pozwanemu kwoty stanowiącej przedmiot umowy pożyczki (k. 21). Nie stawiając się na rozprawę bez usprawiedliwienia nieobecności pozwany uniemożliwił przeprowadzenie dowodu z przesłuchania go w charakterze strony na okoliczność, że rachunek bankowy numer (...) nie należał do niego. Nie wykazał również, aby zgłosił u pożyczkodawcy reklamację związaną z nieotrzymaniem pożyczonej kwoty.
Natomiast powoływanie się pozwanego na możliwość nieotrzymania przelewu z powodu np. problemów technicznych systemu bankowego w ocenie Sądu stanowiło jedynie nieuzasadnioną polemikę, ponieważ pozwany nie przedstawił dowodu przeciwnego w postaci choćby wydruku z historii rachunku bankowego wykazującego brak otrzymania kwoty 1.000,00 zł w dniu 08 lipca 2022 r.
W ocenie Sądu powód dla wykazania zasadności roszczenia dochodzonego pozwem nie musiał wykazywać dokumentami całej procedury poprzedzającej udzielenie pozwanemu pożyczki przez wierzyciela pierwotnego. Obowiązkiem powoda było wykazanie faktu zawarcia umowy, z której wywodzi swoje roszczenie, któremu to obowiązkowi podołał przedkładając wydruk umowy (...) oraz potwierdzenie przelewu pozwanemu kwoty pożyczki. Zbędne było natomiast wykazywanie rejestracji pozwanego na stronie internetowej pożyczkodawcy i utworzenia przez niego Profilu Klienta. Okoliczności te nie miały bowiem znaczenia w obliczu faktu, że umowa pożyczki została zawarta. Z tożsamych przyczyn zbędne było wykazywanie przez powoda, że wierzyciel pierwotny był właścicielem albo użytkownikiem serwera bądź serwisu transakcyjnego, za pośrednictwem którego doszło do zawarcia umowy pożyczki, oraz że pożyczkodawca był właścicielem albo użytkownikiem domeny, za pośrednictwem której miało rzekomo dojść do zawarcia umowy pożyczki.
Wysokość całkowitej kwoty do zapłaty została wyraźnie wskazana na pierwszej stronie umowy pożyczki. W kontekście powyższego roszczenie dochodzone pozwem uznać należy za uzasadnione co do zasady i wysokości. W uzasadnieniu pozwu powód dokładnie wskazał, jakie należności wchodzą w skład kwoty dochodzonej pozwem. Ponadto porównując treść pozwu z treścią załączonego do niego przedsądowego wezwania do zapłaty (k. 22) można zauważyć, że wysokość kwoty udzielonej pożyczki, prowizji oraz skapitalizowanych odsetek umownych i za opóźnienie pozostała niezmieniona, a wzrost kwoty zadłużenia wynikał z odsetek maksymalnych za opóźnienie doliczonych wraz z upływem czasu.
Nie budzi również wątpliwości wymagalność roszczenia dochodzonego pozwem. Roszczenie stało się wymagalne z upływem wskazanego w umowie pożyczki terminu spłaty pożyczki, tj. 07 sierpnia 2022 r. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony do Sądu w dniu 07 czerwca 2023 r. (data nadania przesyłki w placówce pocztowej), a więc w czasie, gdy roszczenie było już wymagalne.
Drugim daleko idącym zarzutem podniesionym przez pozwanego był zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda.
Zaznaczyć należy, że z treści art. 509 § 1 k.c. wynika, iż wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby to się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. O ważnej i skutecznej umowie cesji wierzytelności można zatem mówić (co do zasady) wówczas gdy dotyczy ona wierzytelności już istniejącej (pod pewnymi warunkami również wierzytelności przyszłej) i gdy powyższa czynność prawna nie sprzeciwia się obowiązującym przepisom, umowie łączącej dłużnika i zbywcę wierzytelności lub właściwości zobowiązania, z którego wierzytelność będąca przedmiotem przelewu wynika. Uwzględnienie żądania powoda uzależnione zatem było od ustalenia, iż zawarte pomiędzy nim a (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. Ramowa Umowa Przelewu Wierzytelności z dnia 12 października 2022 r. oraz na jej podstawie umowa przelewu wierzytelności (...) z dnia 08 grudnia 2022 r. były zarówno ważne, jak i skuteczne.
W (...) Ramowej Umowy Przelewu Wierzytelności zawarto postanowienie, zgodnie z którym zawierające ją podmioty postanowiły podjąć współpracę polegającą na cyklicznym nabywaniu przez powoda pakietów wierzytelności należących do pożyczkodawcy każdorazowo określanych w poszczególnych umowach cesji.
W załączeniu do pozwu powód nadesłał poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika będącego radcą prawnym umowę przelewu wierzytelności (...) oraz wyciąg z Załącznika nr (...) do wyżej wskazanej umowy, sporządzonego w formie tabeli. Treść przedmiotowych dokumentów jest ze sobą spójna, ponieważ w treści(...) umowy wskazano, że przedmiotem tej umowy są wymagalne wierzytelności pieniężne szczegółowo określone w papierowej wersji Załącznika nr (...) do (...)
Zgodnie z tabelą z Załącznika nr(...) zbywca przeniósł na rzecz powoda między innymi wierzytelność przeciwko D. P., numer PESEL (...) wynikającą z umowy pożyczki nr (...) z dnia 08 lipca 2022 r. W tym miejscu zaznaczyć należy, że z treści wydruku umowy pożyczki przedłożonej wraz z pozwem nie wynika, aby umowa ta miała numer (...), jednakże w ocenie Sądu okoliczność, że wyżej wskazany numer zawarty jest w uznanym za wiarygodne potwierdzeniu przelewu kwoty pożyczki (k. 21) pozwala na przyjęcie, że umowa pożyczki stanowiąca podstawę roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie została opatrzona przez wierzyciela pierwotnego właśnie takim numerem.
Dokumenty przedłożone przez powoda pozwalają zatem na ustalenie, że cesja objęła również wierzytelność należną poprzedniemu wierzycielowi od pozwanego.
Wyżej przedstawione okoliczności w zestawieniu z pisemnym oświadczeniem pełnomocnika spółki będącej zbywcą z 20 grudnia 2022 r. (k. 31 verte) o dokonaniu zapłaty przez powoda całości ceny należnej z tytułu cesji wierzytelności objętej Poszczególną Umową z dnia 08.12.2022 r. przesądza o skutecznej cesji wierzytelności.
Również umocowanie osób dokonujących przelewu wierzytelności w imieniu reprezentowanych przez siebie podmiotów zostało prawidłowo wykazane, wbrew zarzutowi podniesionemu przez pozwanego.
Zarówno Ramowa Umowa Przelewu Wierzytelności z dnia 12 października 2022 r., jak i umowa przelewu wierzytelności (...) z dnia 08 grudnia 2022 r. zostały podpisane przez K. L. działającą jako pełnomocnik (...) Sp. z o.o. oraz przez (...)– Prokurenta Samoistnego reprezentującego (...) Sp. z o.o. działającego jako pełnomocnik powoda (...).
Umocowanie K. L. wynikało z pełnomocnictwa udzielonego jej w dniu 09 stycznia 2018 r. (k. 32 verte - 33) przez E. W. i E. M., który zgodnie z danymi zawartymi w Krajowym Rejestrze Sądowym (numer KRS (...) – k. 33 verte – 37) wierzyciela pierwotnego (...) Sp. z o.o. (poprzednia nazwa (...) Sp. z o.o.) pełniły funkcje odpowiednio Prezesa Zarządu i prokurenta samoistnego uprawnionych do wspólnego składania oświadczeń w imieniu spółki. Tożsamość oraz umocowanie ww. osób z pewnością zostały zweryfikowane przez notariusza O. B., która sporządziła dokument pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego.
B. S. działała natomiast na podstawie pełnomocnictwa do podpisania Ramowej Umowy Przelewu Wierzytelności z dnia 12.10.2022 r., Umowy wzajemnego powierzenia przetwarzania danych osobowych z dnia 12.10.2022 r. oraz Umów Przelewu Wierzytelności (...) zawartych pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. a (...) (k. 24), udzielonego jej w dniu 06 października 2022 r. przez M. O. będącego dyrektorem (...) zgodnie z poświadczeniem wystawionym przez Ministerstwo Energii, Wydział Handlu i Przemysłu Rejestru Spółek i Własności Intelektualnej w N. (k. 10 verte). Powód przedłożył również poświadczony za zgodność z oryginałem protokół ze spotkania Rady Dyrektorów (...) (k. 11), na którym postanowiono, że M. O. będzie posiadał wyłączne prawo do reprezentacji Spółki we wszelkich transakcjach pod warunkiem, że podpisywane dokumenty na mocy tych uprawnień zostaną zatwierdzone przez Zarząd.
W aktach niniejszej sprawy zawarta jest również pisemna uchwała dyrektorów powodowej Spółki z dnia 12 października 2022 r. zatwierdzająca pełnomocnictwo udzielone B. S. (k. 15 verte).
Powód wykazał zatem skuteczne nabycie wierzytelności dochodzonej pozwem od wierzyciela pierwotnego i tym samym wykazał swoją legitymację czynną do udziału w niniejszej sprawie. Wbrew zarzutowi pozwanego również zestawienie wierzytelności zostało podpisane przez upoważnione osoby (B. S. i K. L. – k. 44 verte) i poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym. Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania autentyczności podpisów ww. osób, tym bardziej, że pozwany w żaden sposób nie uzasadnił swojego zarzutu w tym przedmiocie.
Pozwany kwestionował wartość dowodową wyciągu z załącznika do umowy przelewu wierzytelności, podnosząc, że dokument ten jest wybrakowany, a jego nieujawniona treść mogła zawierać istotne informacje dotyczące jej zobowiązania. Znamiennym jest jednakże, że pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym pomimo zgłaszanych wątpliwości dotyczących wiarygodności ww. wyciągu nie skorzystał z przewidzianej w art. 129 § 4 k.p.c. możliwości wystąpienia z wnioskiem o zobowiązanie powoda do przedłożenia dokumentu w oryginale, co prowadzi do uzasadnionego przypuszczenia, że podniesienie zarzutu w tym przedmiocie było jedynie elementem taktyki procesowej polegającej na kwestionowaniu większości twierdzeń strony przeciwnej.
Również koszty pożyczki przewidziane w umowie w ocenie Sądu nie stanowią klauzul niedozwolonych (abuzywnych). Na koszty pożyczki składały się: prowizja w kwocie 184,38 zł i odsetki w łącznej kwocie 5,92 zł. Każde z tych kosztów związane są z określonymi uprawnieniami i czynnościami pożyczkodawcy. Odsetki umowne stanowią umowne wynagrodzenie za korzystanie przez pożyczkobiorcę ze środków finansowych pożyczkodawcy w okresie, w jaki pożyczkobiorca ma prawo dysponować środkami pieniężnymi pożyczkodawcy. Natomiast prowizja oznacza koszt związany z przygotowaniem oraz udzieleniem pożyczki, stanowiący wynagrodzenie pożyczkodawcy, który pożyczkobiorca zobowiązany jest uiścić w wysokości podanej w umowie ((...) umowy pożyczki (...)). W związku z powyższym w ocenie Sądu powód nie miał obowiązku wykazywania czynności podjętych przez wierzyciela pierwotnego i związanych z obsługą pożyczki oraz faktycznie poniesionych przez niego kosztów.
Zobowiązanie pożyczkobiorcy do pokrycia powyższych kosztów co do zasady nie jest niedozwolone. Przewidziane w zawartej z pozwaym umowie pozaodsetkowe koszty pożyczki mieszczą się w ustawowym limicie przewidzianym przez ustawodawcę w art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r.
Zgodnie z ww. przytoczonym przepisem w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia umowy, tj. 08 lipca 2022 r. Maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:
w którym poszczególne symbole oznaczają:
MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,
K - całkowitą kwotę kredytu,
n - okres spłaty wyrażony w dniach,
R - liczbę dni w roku.
Zgodnie z tym wzorem w niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty umowy pożyczki (...) nie mogłyby przekroczyć kwoty 274,66 zł, przyjmując, że całkowita kwota pożyczki wynosiła 1.000,00 zł, okres spłaty wyrażony w dniach - 30 dni. W umowie pożyczki którą zawarł pozwany limit ten nie został przekroczony, bo naliczono wynagrodzenie prowizyjne w kwocie 184,38 zł.
Okoliczność, iż pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim nie wyłącza jednakże oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (art. 385 1 § 1 k.c.). W związku z powyższym Sąd dokonał analizy postanowień umownych pod tym kątem.
Stosownie do art. 385 1 § 1 k.c. niedozwolonym postanowieniem umownym są postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Postanowienie umowy może zatem zostać uznane za niedozwolone po łącznym spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek.
Wbrew twierdzeniom pozwanego brak jest podstaw do uznania, że prowizja była postanowieniem nieuzgodnionym indywidualnie. Brak jest podstaw do uznania, że zapis o prowizji kształtował prawa i obowiązki pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Brak wreszcie podstaw do uznania, że zapis o prowizji rażąco naruszał interesy pozwanego. Kwestię ewentualnej abuzywności zapisu o prowizji Sąd ustalił na podstawie dowodów przedłożonych przez powoda i wniosków z nich wypływających w oparciu o reguły logicznego rozumowania i art. 233 § 2 k.p.c.
Wskazać należy, że nieuzgodnione indywidualnie są te zapisy na które konsument nie miał wpływu lub zostały włączone do umowy i konsument nie zdawał sobie sprawy z tego faktu. „Uzgodnione indywidualnie” nie oznacza, że konsument negocjował określony zapis umowy i w wyniku negocjacji doprowadził do modyfikacji zapisu. W ocenie Sądu „uzgodnione indywidualnie” są te zapisy, które konsument rozumiał, akceptował i miał teoretycznie możliwość wyboru zawarcia umowy na takich warunkach lub nie. W niniejszej sprawie mimo, że umowa została zawarta przy użyciu wzorca umownego to zapis o prowizji został zaakceptowany przez pozwanego. Zapis ten jest jednoznaczny i bardzo czytelny (wysokość prowizji jest wskazana na pierwszej stronie umowy). Wysokość prowizji została wskazana jako część całkowitego kosztu pożyczki i określona kwotowo w sposób nie budzący wątpliwości co do wysokości. Wobec powyższego trudno uznać, że pozwany nie zrozumiał treści umowy pożyczki lub nie akceptował jej warunków w chwili zawierania. Dochowaniem minimalnej należytej staranności powinno być porównanie kwoty pożyczki z całkowitą kwotą do zapłaty.
Pozwany nie skorzystał z przysługującego mu prawa do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy ((...)umowy pożyczki zgodny z art. 27 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta), czego skutkiem byłoby wygaśnięcie umowy. Nic nie stało na przeszkodzie, aby pozwany po uznaniu prowizji za wygórowaną odstąpił od przedmiotowej umowy i skorzystał z oferty innego pożyczkodawcy, czego jednak nie uczynił.
Ewidentnie zapis o prowizji nie kształtował praw i obowiązków pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Spółka świadcząca usługi udzielania pożyczek gotówkowych musi być instytucją rentowną by zapewnić sobie ciągłość działania. Prowizja jest wynagrodzeniem pożyczkodawcy należnym za przygotowanie i udzielenie pożyczki oraz obsługę pożyczki w całym okresie kredytowania.
Prowizja w kwocie 184,38 zł jest niewygórowana przy pożyczce w kwocie 1.000,00 zł – stanowi zaledwie jej 18,44 %. Wobec powyższego zapis umowny w części dotyczącej naliczenia prowizji nie ma charakteru nieuczciwego i nie jest w okolicznościach niniejszej sprawy postanowieniem abuzywnym.
Zaznaczyć ponadto należy, że zgodnie (...) umowy pożyczki w przypadku przedterminowej całkowitej spłaty pożyczki całkowity koszt pożyczki ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono okres udostępnienia pożyczki pożyczkobiorcy, chociażby pożyczkobiorca poniósł je przed spłatą.
Pozwany zawarł umowę pożyczki w ramach swobody kontraktowej. Znał treść swoich zobowiązań, w szczególności ich wysokość i termin ich spłaty.
Reasumując, żaden z wyżej przedstawionych zarzutów podniesionych przez pozwanego nie okazał się trafny, dlatego powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Wobec powyższego Sąd, wobec nieuwzględnienia zarzutów podniesionych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew na podstawie art. 720 § 1 k.c. orzekł jak w punkcie 1. wyroku, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.320,45 zł wraz z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.000 zł oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 550,02 zł, ustalając początkowy termin płatności odsetek na 01 lutego 2023 r., która to data nie jest niewątpliwie przedwczesna biorąc pod uwagę fakt, że obowiązek spłaty pożyczki stał się wymagalny w dniu 08 sierpnia 2022 r.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając nimi pozwanego jako stronę przegrywającą niniejszy spór. Na zasądzoną kwotę 567 zł składały się zaś kwoty: 100 zł tytułem opłaty od pozwu, 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustaloną na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tekst ujednolicony Dz.U. 2018 r. poz. 265) 180 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym ustaloną na podstawie § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Od kwoty kosztów postępowania Sąd zasądził nadto odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty zgodnie z art. 98 § 1 1 k.p.c.
sędzia Danuta Kozikowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kwidzynie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Danuta Kozikowska
Data wytworzenia informacji: