Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Danuta Kozikowska

Protokolant: sekretarz sądowy Edyta Baranowska

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2023 r. w Kwidzynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko J. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 6.068,58 zł (sześć tysięcy sześćdziesiąt osiem złotych 58/100),

⚫

z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 5.479,99 zł (pięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt dziewięć złotych 99/100) od dnia 22 czerwca 2023 do dnia zapłaty,

⚫

z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 233,16 zł (dwieście trzydzieści trzy złote 16/100) od dnia 17 lipca 2023 roku do dnia zapłaty,

⚫

z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 355,43 zł (trzysta pięćdziesiąt pięć złotych 43/100) od dnia 17 lipca 2023 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 3.417,00 zł (trzy tysiące czterysta siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Danuta Kozikowska

sygn. akt I C 551/23 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wnosił o zasądzenie od pozwanego J. K. kwoty 6.068,58 zł z dalszymi odsetkami:

⚫

od kwoty kapitału 5.479,99 zł w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty;

⚫

ustawowymi za opóźnienie od kwoty odsetek umownych 233,16 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty

⚫

ustawowymi za opóźnienie od kwoty odsetek karnych 355,43 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Powód wnosił nadto o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych za postępowanie w elektronicznym postępowaniu upominawczym

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strona powodowa zawarła ze stroną pozwaną umowę o kredyt gotówkowy nr (...) z dnia 04 czerwca 2020 r. Pozwany nie wywiązał się z ciążącego na nim zobowiązania terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w zawartej umowie. W związku z powstaniem zaległości powód bezskutecznie wezwał pisemnie pozwanego do dobrowolnej spłaty zaległości pismem z dnia 29 lipca 2022 r. informując jednocześnie o możliwości restrukturyzacji zadłużenia zgodnie z art. 75c Prawa bankowego. W związku z brakiem restrukturyzacji oraz zapłaty zaległych rat powód wypowiedział przedmiotową umowę pismem z dnia 12 października 2022 r. Z uwagi na bezskuteczny upływ okresu wypowiedzenia powód postawił całą należność w stan wymagalności 08 grudnia 2022 r. Przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego powód podjął próbę polubownego pozasądowego rozwiązania sporu, wzywając do zapłaty pozwanego pismem z dnia 12 grudnia 2022 r. Pozwany nie spłacił wymagalnej wierzytelności do dnia sporządzenia pozwu. Wobec braku zapłaty żądanej kwoty w dniu 24 lutego 2023 r. powód wystawił wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie strony pozwanej.

Na wymagalne zadłużenie składały się:

⚫

należność główna z tytułu niespłaconego kapitału w kwocie 5.479,99 zł;

⚫

niespłacone odsetki umowne naliczone według stopy procentowej w wysokości 7,20% za okres korzystania z kapitału od powstania zaległości od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 07 grudnia 2022 r., tj. ostatniego dnia obowiązywania umowy w kwocie 233,16 zł;

⚫

niespłacone odsetki za opóźnienie naliczone według stopy procentowej w wysokości 24,50% od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 23 lutego 2023 r., tj. dnia poprzedzającego wysłanie pozwu w postępowaniu elektronicznym w kwocie 355,43 zł.

W dniu 24 lutego 2023 r. powód złożył pozew o to samo roszczenie w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Postępowanie to toczyło się pod sygnaturą akt Nc-e 306441/23.

Pozwany J. K. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu i kosztów postępowania prowadzonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie pod sygn. VI Nc-e 306341/23.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że kwestionuje powództwo co do zasady i wysokości. Pozwany zakwestionował skuteczność postanowień umowy dotyczących prowizji, podnosząc, że prowizja została mu narzucona i nie została z nim indywidualnie ustalona. Prowizja wynika z tabeli taryf i opłat ustalanych odgórnie przez władze powódki, na które konsument nie ma wpływu. Prowizja godzi również w dobre obyczaje i interes konsumenta i wobec tego należy ją pominąć jako abuzywną. Prowizja nie przystaje do warunków rynkowych oraz stanowi źródło dodatkowego (nienależnego) wynagrodzenia powoda. Pozwany zakwestionował, aby prowizja była rynkowa, gospodarczo uzasadniona i aby koszty rzeczywiste powoda związane z zawarciem umowy ją uzasadniały. Zawiera w sobie nadmierny element obciążenia kredytobiorcy, prowadzący do zachwiania równowagi stron stosunku zobowiązaniowego, co pozostaje w sprzeczności z zasadą swobody umów. Zdaniem pozwanego umowa jest sprzeczna z prawem również w zakresie odsetek umownych. Powód naliczył oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy kredytu od kwoty kredytu, chociaż składały się na nią kapitał oraz prowizja. Od prowizji i innych kosztów kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek, nawet jeśli je kredytuje. Powyższe wadliwości mają w ocenie pozwanego dwojakie konsekwencje: nieważność z uwagi na sprzeczność z ustawą lub abuzywność postanowień w zakresie naliczania odsetek i tym samym upadek odsetek w całości oraz powstanie uprawnienia do złożenia oświadczenia o kredycie darmowym w trybie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Umowa jest bowiem niezgodna z art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, który wymaga wskazania wyliczenia odsetek i wysokości RRSO, a także podania w umowie kosztów kredytu w sposób pełny i niewprowadzający w błąd. W związku z powyższym pozwany złożył powodowi oświadczenie o kredycie darmowym, powołując się na sprzeczność umowy z prawem. Niezależnie od powyższego pozwany podniósł, że umowa pożyczki nie została skutecznie wypowiedziana. Pozwany zakwestionował, aby zaszły przewidziane w umowie okoliczności uprawniające powoda do jej wypowiedzenia, tj. aby spełnione zostały warunki wypowiedzenia określone w umowie, a także w przepisach ustawy Prawo bankowe dotyczących procedury wypowiedzenia umowy. Poza tym zakwestionował, aby powód wzywał go do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy. Powód nie wykazał doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia. Na wypadek przyjęcia, że wypowiedzenie zostało złożone pozwany podniósł, że zostało ono podpisane przez osobę, która nie była umocowana do dokonywania tego typu czynności. Wypowiedzenie było bezskuteczne także z tego powodu, że w jego dacie pozwany nie miał zadłużenia wobec powoda wskazanego w wezwaniach do zapłaty i wypowiedzeniu. Pozwany zaprzeczył prawdziwości treści tych dokumentów pod kątem wysokości zadłużenia. W związku z powyższym zakwestionował także prawdziwość danych zawartych w przedłożonych przez powoda dokumentach, w szczególności wyciągu z ksiąg bankowych. Zakwestionował powództwo co do wysokości i zaprzeczył twierdzeniom powoda, jakoby miał zadłużenie dochodzone pozwem i aby jego składowe i wysokość kształtowały się tak jak to podano w pozwie.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany J. K. w dniu 04 czerwca 2020 r. wystąpił do (...) S.A. z siedzibą w W. z wnioskiem o udzielenie kredytu konsumpcyjnego gotówkowego w kwocie 6.500,00 zł, z okresem kredytowania 60 miesięcy.

W tym samym dniu (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym J. K. umowę kredytu. Zgodnie z treścią przedmiotowej umowy całkowita kwota kredytu miała wynosić 6.500,00 zł. Na koszty kredytu miały się składać prowizja bankowa w kwocie 1.623,98 zł oraz odsetki od kapitału kredytu w łącznej kwocie 1.591,88 zł. Kredyt oprocentowany był według stałej stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 7,20% w stosunku rocznym. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania została ustalona na 18,3 %

Całkowita kwota do zapłaty została ustalona na 9.715,86 zł i miała zostać spłacona w miesięcznych ratach płatnych w 15 dniu każdego miesiąca w okresie od 15 lipca 2020 r. do 16 czerwca 2025 r. Wysokość miesięcznej raty miała wynosić 161,63 zł oprócz pierwszej raty, która jako rata wyrównawcza miała być nie wyższa niż 179,69 zł.

Na wypadek opóźnienia w terminowym regulowaniu przez klienta zobowiązań pieniężnych wynikających z umowy Bank zastrzegł sobie prawo pobierania od kwoty niespłaconych w terminie zobowiązań podwyższonych odsetek, w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Bank zastrzegł sobie również prawo do rozwiązania umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia między innymi w razie opóźnienia kredytobiorcy z zapłatą pełnej raty wynikającej z harmonogramu spłat za co najmniej jeden okres płatności pod warunkiem wezwania kredytobiorcy przez Bank do zapłaty zaległości w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych i braku spłaty zaległości w odpowiedzi na to wezwanie we wskazanym przez Bank terminie.

/ dowód : wniosek o udzielenie kredytu konsumpcyjnego gotówkowego - k. 21, umowa kredytu - k. 21 verte - 24, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego - konsumpcyjny kredyt gotówkowy - k. 25 - 27/

Pozwany dokonał na poczet kredytu wpłaty raty wyrównawczej w kwocie 179,69 zł w dniu 14 lipca 2020 r. - 179,69 zł, a następnie w okresie od 12 sierpnia 2020 r. do 22 marca 2022 r. 20 wpłat w kwotach po 161,63 zł i 1 wpłaty w kwocie 162,62 zł.

/ dowód : RAPORT - zestawienie należności i spłat kredytu w PLN za okres od 2020-06-04 do 2022-11-15 - k. 42 - 45 verte/

Pismem z dnia 29 lipca 2022 r., nadanym w dniu 02 sierpnia 2022 r. (...) S.A. wezwał pozwanego pod rygorem wypowiedzenia umowy do uregulowania w terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia wezwania zaległości w kwocie 495,19 zł. Ponadto w przedmiotowym piśmie bank zawarł informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone pozwanemu w dniu 08 sierpnia 2022 r.

/ dowód: wezwanie do zapłaty z załącznikami - k. 28 - 30, wydruk z systemu śledzenia przesyłek (...) S.A. - k. 31 - 32, wyciąg z książki nadawczej firmowych listów poleconych - k. 33/

Decyzją z dnia 29 września 2022 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny wszczął przymusową restrukturyzację wobec (...) S.A. Wobec podmiotu w restrukturyzacji zastosowano instrument przymusowej restrukturyzacji w formie instytucji pomostowej w ten sposób, że przedsiębiorstwo podmiotu w restrukturyzacji obejmujące ogół praw majątkowych z pewnymi wyłączeniami zostało przeniesione do instytucji pomostowej (...) S.A. z siedzibą w W. (aktualnie (...) S.A. z siedzibą w W.).

/ dowód : decyzja - k. 7 - 12 verte, wydruk z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego - k. 14 - 15/

Pismem z dnia 12 października 2022 r. powód wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę kredytu z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie liczonego od dnia doręczenia przedmiotowego pisma informując, że w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami staje się wymagalna i podlega natychmiastowemu zwrotowi. Oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy zostało doręczone pozwanemu w dniu 24 października 2022 r.

/ dowód : oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy - k. 34, wyciąg z książki nadawczej firmowych listów poleconych - k. 35, kserokopia zwrotnego potwierdzenia odbioru - k.36 - 36 verte/

W dniu 12 grudnia 2022 r. powodowy Bank wystosował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty całości zadłużenia w ciągu 7 dni od daty otrzymania pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądowo - egzekucyjną. Na zadłużenie składały się kapitał w kwocie 5.479,99 zł, odsetki umowne w kwocie 233,16 zł oraz odsetki podwyższone (za opóźnienie w spłacie kapitału) w kwocie 86,92 zł.

/ dowód : ostateczne wezwanie do zapłaty - k. 38, wyciąg z książki nadawczej firmowych listów poleconych - k. 39/

Wszystkie pisma kierowane do pozwanego podpisał w imieniu banku (...), działający na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z dnia 23 marca 2020 r., upoważniającego go między innymi do jednoosobowego składania oświadczeń woli w zakresie czynności związanych z pismami monitującymi, wezwaniami do zapłaty oraz wypowiedzeniami dotyczącymi umów w zakresie czynności bankowych w przypadku spełnienia przesłanek zawartych w tych umowach oraz oświadczeń o cofnięciu wypowiedzeń.

/ dowód : pełnomocnictwo nr (...) - k. 37/

Powód w dniu 24 lutego 2023 r. wystąpił do Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego z pozwem przeciwko pozwanemu J. K. o zapłatę kwoty 6.068,58 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania tytułem niespłaconej należności z umowy bankowej numer (...) z dnia 04 czerwca 2020 r.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie w dniu 28 marca 2023 r. wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym uwzględniający żądanie pozwu, sygn. akt VI Nc-e 306341/23.

Pozwany J. K. w terminie wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin - Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2023 r. wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 28 marca 2023 r. umorzył postępowanie w całości.

/ dowód: wydruk akt elektronicznego postępowania upominawczego w sprawie VI Nc-e 306341/23 - k. 46 - 62 (pozew - k. 47 - 51, nakaz zapłaty - k. 52, sprzeciw - k. 57, postanowienie z dnia 2023-04-20 - k. 61)/

W dniu 21 czerwca 2023 r. powód (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, w którego treści wskazano, że w księgach rachunkowych powodowego Banku figuruje wymagalne zadłużenie należne od pozwanego J. K. wynikające z tytułu zawartej umowy kredytu gotówkowego nr (...) z dnia 04 czerwca 2020 r. Niespłacone i wymagalne zadłużenie na dzień 24 lutego 2023 r. wynosiło 6.068,58 zł i obejmowało należność główną z tytułu niespłaconego kapitału w kwocie 5.479,99 zł, niespłacone odsetki umowne kapitałowe naliczone według stopy procentowej w wysokości 7,20% za okres korzystania z kapitału od powstania zaległości dnia 16 maja 2022 r. do dnia 07 grudnia 2022 r., tj. ostatniego dnia obowiązywania umowy w łącznej kwocie 233,16 zł oraz niespłacone odsetki za opóźnienie naliczone według stopy procentowej w wysokości 24,50% od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 23 lutego 2023 r., tj. dnia poprzedzającego wysłanie pozwu w postępowaniu elektronicznym w łącznej kwocie 355,43 zł.

Ponadto w treści wyciągu wskazano, że zgodnie z postanowieniami zawartej umowy powodowy Bank jest uprawniony do naliczania odsetek umownych za opóźnienie od kwoty niespłaconego w terminie kapitału, które na dzień sporządzenia wyciągu wynoszą 24,50% w skali roku.

/ dowód: wyciąg z ksiąg bankowych (...) S.A. z siedzibą w W. - k. 40/

W piśmie z dnia 7 sierpnia 2023 r. pozwany złożył oświadczenie, że umowa stanowiącą podstawę roszczenia dochodzonego pozwem stanowi umowę kredytu darmowego zgodnie z art. 45. ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. W oświadczeniu tym pozwany wskazał, że oprocentowanie umowne naliczono za cały okres obowiązywania umowy od kredytu obejmującego również kredytowane koszty, mimo że od prowizji i innych kosztów przy kredycie konsumenckim nie można naliczać odsetek, nawet jeśli się je kredytuje. Wadliwość umowy co do naliczenia oprocentowania sprowadza się do tego, że kredytodawca nieprawidłowo podał RRSO, a także podał wadliwe wyliczenie odsetek umownych. Wobec tego doszło do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, gdyż nie podano kosztów pożyczki w sposób pełny i niewprowadzający w błąd. Umowa kredytowa narusza art. 30 ust. 1 pkt 6,7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, który nakazuje zawrzeć w niej (prawidłowe) wyliczenie odsetek umownych i wysokość RRSO.

Powyższe oświadczenie zostało wysłane drogą elektroniczną przez pełnomocnika pozwanego w dniu 07 sierpnia 2023 r. na adres poczty elektronicznej (...).

/ dowód: oświadczenie o kredycie darmowym – k. 76 verte, wydruk wiadomości e-mail z dnia 07 sierpnia 2023 r. – k. 77/

Sąd zważył, co następuje:

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd uznał roszczenie powoda za uzasadnione.

Stan faktyczny Sąd ustalił w przeważającej części na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda. Pozwany bowiem nie zaoferował Sądowi żadnych dowodów poza oświadczeniem o kredycie darmowym i potwierdzeniem wysłania tego oświadczenia powodowi drogą elektroniczną. Podkreślić należy, że nadesłane przez pozwanego kserokopie orzeczeń sądowych w żadnym wypadku nie mogły być uznane za dowody, ponieważ zostały wydane w innych sprawach, nie pozostających w żaden sposób w związku funkcjonalnym ze sprawą niniejszą. Pozwany nie stawił się również na rozprawie wyznaczonej na dzień 16 listopada 2023 r., wobec czego Sąd nie miał możliwości przeprowadzenia dowodu z przesłuchania pozwanego w charakterze strony.

Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił na podstawie umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) zawartej przez poprzednika prawnego powoda i pozwanego i przedstawionej przez powoda. Kwestie rozwiązania wyżej wskazanej umowy Sąd ustalił również na podstawie dokumentów przedstawionych przez powoda. Wiarygodność tych dowodów nie budzi wątpliwości Sądu, a pozwany nie zakwestionował skutecznie wiarygodności tych dowodów. Pozwany w toku procesu ograniczył się do zaprzeczenia wybranym twierdzeniom i tezom powoda, do sformułowania zarzutów bez udowodnienia zasadności swoich twierdzeń. W ocenie Sądu zarzuty pozwanego wynikały wyłącznie z przyjętej przez niego linii obrony i zostały zgłoszone wyłącznie na użytek niniejszego procesu.

Powód wykazał, że strony zawarły w dniu 04 czerwca 2020 r. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...), bowiem przedłożył poświadczony za zgodność z oryginałem odpis przedmiotowej umowy. Zawarcie ww. umowy, jak również przekazanie pozwanemu przez bank środków pieniężnych były okolicznościami bezspornymi.

Spornymi kwestiami były zasadność obciążania pozwanego odsetkami umownymi oraz kosztami prowizji bankowej za udzielenie kredytu w kwocie 1.623,98 zł. Obie te sporne kwestie Sąd rozstrzygnął na niekorzyść pozwanego.

Każde z kosztów kredytu związane są z określonymi uprawnieniami i czynnościami banku. Odsetki umowne stanowią umowne wynagrodzenie za korzystanie przez kredytobiorcę ze środków finansowych banku w okresie, w jakim kredytobiorca ma prawo dysponować środkami pieniężnymi banku. Zasady naliczania odsetek umownych zostały jasno określone w § 2, 5 i 7 umowy z dnia 04 czerwca 2020 r.

Wbrew zarzutom pozwanego prowizja nie stanowi niedozwolonego postanowienia umownego. Strony zawarły umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego. Warunkiem udzielenia kredytu bankowego jest zapłata prowizji od kredytu. Wynika to z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Dlatego w ocenie Sądu poprzednik prawny powoda miał podstawę prawną by pobrać prowizję za udzielenie kredytu i prowizja ta nie jest niedozwolonym postanowieniem umownym.

Stosownie do art. 385 ¹ § 1 k.c. niedozwolonym postanowieniem umownym są postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Postanowienie umowy może zatem zostać uznane za niedozwolone po łącznym spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek.

Wbrew twierdzeniom pozwanego brak jest podstaw do uznania, że prowizja była postanowieniem nieuzgodnionym indywidualnie. Brak jest podstaw do uznania, że zapis o prowizji kształtował prawa i obowiązki pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Brak wreszcie podstaw do uznania, że zapis o prowizji rażąco naruszał interesy pozwanego. Wskazać należy, że pozwany pomimo wezwania na rozprawę nie stawił się w Sądzie i nie złożył zeznań. Nie ustalono więc okoliczności zawarcia umowy kredytu z perspektywy pozwanego. Kwestię abuzywności zapisu o prowizji Sąd ustalił na podstawie dowodów przedłożonych przez powoda i wniosków z nich wypływających w oparciu o reguły logicznego rozumowania i art. 233 § 2 k.p.c.

Wskazać należy, że nieuzgodnione indywidualnie są te zapisy, na które konsument nie miał wpływu lub zostały włączone do umowy i konsument nie zdawał sobie sprawy z tego faktu. „Uzgodnione indywidualnie” nie oznacza, że konsument negocjował określony zapis umowy i w wyniku negocjacji doprowadził do modyfikacji zapisu. W ocenie Sądu „uzgodnione indywidualnie” są te zapisy, które konsument rozumiał, akceptował i miał teoretycznie możliwość wyboru zawarcia umowy na takich warunkach lub nie. W niniejszej sprawie mimo, że umowa jest zawarta przy użyciu wzorca umownego to zapisy o prowizji zostały zaakceptowane przez pozwanego. Zapisy te są jednoznaczne i bardzo czytelne. Wysokość prowizji została wskazana w umowie jako część kosztów ponoszonych przez kredytobiorcę i określona kwotowo w sposób nie budzący wątpliwości co do wysokości (§ 1 ust. 3 lit. a umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego). Wobec powyższego trudno uznać, że pozwany nie zrozumiał treści umowy kredytu lub nie akceptował jej warunków w chwili zawierania. Dowodem na to, że pozwany akceptował warunki umowy i zapis o prowizji jest też fakt, że prowizja została skredytowana przez (...) S.A. na wniosek pozwanego zawarty we wniosku o udzielenie kredytu (vide rubryka "Kredytowanie kosztów Kredytu"). Wysokość udzielonego kredytu określono na kwotę 8.123,98 zł (§ 1 ust 1 umowy), natomiast wysokość całkowitej kwoty kredytu na 6.500 zł (§ 1 ust 1 umowy).Wskazać należy, że prowizja bankowa pobierana przez Bank może być wpłacona przez kredytobiorcę gotówką lub skredytowana jak w sytuacji pozwanego. Jeżeli pozwany podjął decyzję o skredytowaniu prowizji, a następnie złożył stosowny wniosek w tym przedmiocie, to musiał mieć świadomość jej wysokości i akceptować tę wysokość. Kolejnym wreszcie dowodem na to, że pozwany akceptował warunki umowy i wysokość prowizji jest to, że przez ponad 1,5 roku w miarę systematycznie spłacał comiesięcznie kredyt, czego później zaprzestał, co może świadczyć tylko o kłopotach finansowych a nie o uznaniu abuzywności prowizji.

Ewidentnie zapis o prowizji nie kształtował praw i obowiązków pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Bank jest profesjonalnym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą opartą na rachunku zysków i strat. Musi być instytucją rentowną by gwarantować bezpieczeństwo środków zdeponowanych w Banku przez klientów. Prowizja jest wynagrodzeniem banku należnym za przygotowanie i udzielenie pożyczki oraz obsługę pożyczki w całym okresie kredytowania. Przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst ujednolicony Dz. U. z 2023 r. poz. 1028) w art. 36a określają limity pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego.

Zgodnie z ww. przytoczonym przepisem w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...), tj. 04 czerwca 2020 r. Maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

Zgodnie z tym wzorem w niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogłyby przekroczyć kwoty 11.199,18 zł, przyjmując, że okres spłaty wyrażony w dniach wynosił 1.797 dni, zaś całkowita kwota kredytu 6.500,00 zł.

Pozaodsetkowe koszty umowy stanowiącej podstawę roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie wynosiły 1.623,98 zł, a zatem nie przekraczały obowiązującego limitu.

W niniejszej sprawie koszty umowy nie przekraczają granicy wyznaczonej przez ustawodawcę dla pozaodsetkowych kosztów kredytu, zatem brak jest podstaw do uznania postanowień o kosztach kredytu za sprzeczne z prawem i nieważne. Wskazać należy, że strony mogą dowolnie kształtować stosunki prawne byleby nie były one sprzeczne z właściwością zobowiązania, ustawą i zasadami współżycia społecznego. Brak podstaw do uznania za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego postanowień umownych, które same w sobie stanowią realizację wyraźnych unormowań prawnych

Powszechnie znany i nie wymagający dowodzenia jest fakt, że wysokość prowizji od kredytu czy pożyczki bankowej zależy od długości okresu trwania umowy, zabezpieczenia spłaty tego kredytu i zdolności kredytowej kredytobiorcy. W niniejszej sprawie czas trwania umowy był długi (59 miesięcy, czyli prawie 5 lat), co miało generować odpowiednio wysokie koszty po stronie banku w zakresie obsługi kredytu. Ryzyko kredytowe Banku też było bardzo wysokie. Kredyt bowiem nie posiadał żadnego zabezpieczenia spłaty. Nierównowaga kontraktowa na niekorzyść konsumenta pozostaje sprzeczna z dobrymi obyczajami, gdy można rozsądnie założyć, że kontrahent konsumenta traktujący go w sposób sprawiedliwy i uwzględniający interesy konsumenta nie mógłby racjonalnie się spodziewać, że konsument zaakceptowałby w ramach negocjacji klauzulę będącą źródłem tej nierównowagi. W niniejszej sprawie trudno uznać brak równowagi kontraktowej. Pozwany myśląc racjonalnie musiał zdawać sobie sprawę z ryzyka Banku udzielającego mu długoterminowego kredytu, w żaden sposób nie zabezpieczonego i obarczonego dużym ryzykiem kredytowym. Świadczy to tym, że akceptował w pełni warunki kredytu gotówkowego łącznie z prowizją.

By uznać zapis umowy o prowizji za klauzulę niedozwoloną, zapis ten musiałby rażąco naruszać interesy pozwanego. W ocenie Sądu z powodów przedstawionych wyżej naliczenie prowizji od udzielonego kredytu w kwocie 1.623,98 zł nie narusza rażąco interesu pozwanego. Kredyt został udzielony na okres 5 lat, zatem roczny koszt prowizji wynosił 324,79 zł (1.623,98 zł : 5), co z pewnością nie jest kwotą wygórowaną i trudno ją uznać za rażąco naruszającą interesy pozwanego.

Wobec powyższego zapis umowy w części dotyczącej naliczenia prowizji w kwocie 1.623,98 zł, przy kredycie w kwocie 6.500,00 zł udzielonym na 5 lat, bez zabezpieczenia spłaty, nie ma charakteru nieuczciwego i nie jest w okolicznościach niniejszej sprawy postanowieniem abuzywnym.

Z uwagi na to, że prowizja została skredytowana przez bank zasadnie powód naliczył odsetki umowne i następnie odsetki za opóźnienie od kwoty wypłaconego pozwanemu kapitału kredytu i skredytowanej prowizji.

Sąd nie przychylił się również do twierdzenia pozwanego, jakoby miał on prawo skorzystania z tzw. sankcji kredytu darmowego z uwagi na uchybienie przez bank zakazowi naliczania odsetek od prowizji i innych kosztów pożyczki.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. W ocenie Sądu żadna z przesłanek wymienionych w wyżej wskazanych przepisach nie zaistniała w przypadku umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) z dnia 04 czerwca 2020 r.

Art. 45 u.k.k. jest przepisem o charakterze sankcyjnym, wysoce restrykcyjnym wobec kredytodawców i dlatego nie może być poddany wykładni rozszerzającej. Celem sankcji kredytu darmowego jest pozbawienie kredytodawcy prawa do pobierania odsetek i innych opłat określonych w umowie z tytułu udzielonego kredytu za naruszenie obowiązków informacyjnych. Sankcja ta w daleko idący sposób modyfikuje treść stosunku prawnego łączącego kredytodawcę z konsumentem na niekorzyść tego pierwszego. Co do zasady zatem przepisy sankcjonujące dane postępowanie powinny być możliwie ściśle interpretowane nie pozwalając na pojawienie się obszarów niepewności prawnej.

Zgodnie z przepisem art. 45 ust. 5 u.k.k. uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Ustawodawca nie sprecyzował, co rozumie pod pojęciem „wykonania” umowy, co doprowadziło do powstania różnych interpretacji tego terminu w orzecznictwie sądów powszechnych. Według jednej z koncepcji moment, od którego zaczyna biec roczny termin na wygaśnięcie uprawnienia konsumenta do złożenia oświadczenia o sankcji kredytu darmowego oznacza przede wszystkim stan, w którym wszelkie zobowiązania obu stron umowy o kredyt konsumencki zostały w pełni wykonane. Nie można odnosić tego wyłącznie do wykonania zobowiązania po stronie kredytodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy zostały one wykonane w terminie, dobrowolnie, czy też przymusowo, np. w drodze egzekucji komorniczej. Należy przy tym zaznaczyć, że chodzi tutaj o zobowiązania określone treścią umowy o kredyt konsumencki bez uwzględnienia skutków sankcji kredytu darmowego.

Zgodnie z inną koncepcją zwrot „wykonanie umowy” użyty w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim z 2011 roku, od którego zaczyna biec roczny termin na wygaśnięcie uprawnienia konsumenta do złożenia oświadczenia o sankcji kredytu darmowego, oznacza dzień wykonania umowy przez kredytodawcę, czyli dzień przekazania kwoty kredytu. Przemawiać ma za tym fakt, że w przeciwnym wypadku unicestwiony byłby cel tego przepisu. Ma on za zadanie ograniczyć uprawnienie konsumenta krótkim terminem prekluzyjnym, tak aby ustabilizować stosunek prawny i aby kredytodawca nie pozostawał w nieskończoność w niepewności co do zakresu swojej wierzytelności. Gdyby zaś wygaśniecie uprawnienia zależało od wykonania umowy przez kredytobiorcę (konsumenta), mógłby on przez jej celowe niewykonywanie odwlekać upływ tego terminu. Niedopuszczalne jest, aby jedna ze stron stosunku prawnego mogła według własnej woli regulować rozpoczęcie biegu.

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę termin, o którym mowa w art. 45 ust. 5 u.k.k. rozpoczyna swój bieg z chwilą wykonania umowy przez kredytobiorcę, a zatem z chwilą całkowitej spłaty kredytu czy pożyczki. Nie ma podstaw do przyjęcia, że ustawodawca miał na myśli wyłącznie wykonanie umowy ze strony kredytodawcy. Interpretacja taka byłaby niekorzystna dla konsumenta, zwłaszcza w sytuacji, gdy spłata kredytu na mocy umowy zostaje odroczona w czasie na kilka lat. Z chwilą wypłaty kredytu umowa zostaje wykonana tyko przez jedna jej stronę, ale wciąż nie zostaje wykonana przez konsumenta.

O stanie wykonania umowy można mówić dopiero wtedy, gdy obie strony wywiążą się z głównych obowiązków z niej wynikających. Moment, w którym dochodzi do całkowitej spłaty kredytu jest dla kredytobiorcy zawsze znany i łatwy do ustalenia i jednocześnie prowadzi do wygaśnięcia roszczeń kredytodawcy w stosunku do kredytobiorcy. W ocenie Sądu od tej chwili należy liczyć termin do złożenia prawokształtującego oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Omawiany termin ma charakter prekluzyjny i wynosi rok. W przekonaniu Sądu ratio legis takiego uregulowania sprowadza się do konieczności uniknięcia stanu niepewności prawnej po stronie kredytodawcy co do tego czy może, czy też nie może liczyć na zysk związany z zawartą umową. Ponieważ przepis, jak zaznaczono na początku, ma charakter restrykcyjny w stosunku do kredytodawców i stanowi wyjątek od reguły odpłatności umów kredytowych, musi być on również interpretowany w sposób ścisły.

Z tych względów Sąd uznał, iż oświadczenie o kredycie darmowym zostało złożone przez pozwanego przedwcześnie, albowiem całkowita kwota do zapłaty nie została przez niego uregulowana.

Gdyby natomiast przyjąć koncepcję odmienną, tzn. że rozpoczęcie biegu rocznego terminu na złożenie oświadczenia o kredycie darmowym uwarunkowane jest wykonaniem umowy jedynie przez kredytodawcę, to oświadczenie J. K. uznać należałoby za spóźnione, albowiem zostało złożone w dniu 7 sierpnia 2023 r., a więc po upływie roku od wypłaty przez bank kwoty kredytu, tj. od czerwca 2020 r. Termin na złożenie oświadczenia upłynął zatem pozwanemu w czerwcu 2021 r.

W związku z powyższym podniesiony przez pozwanego zarzut prawa skorzystania z sankcji kredytu darmowego Sąd uznał za bezskuteczny z uwagi na niedochowanie ustawowego terminu.

Ponadto wbrew zarzutowi podniesionemu przez pozwanego wypowiedzenie umowy zawartej z poprzednikiem prawnym powoda było skuteczne.

Bank zgodnie z art. 75c ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. poinformował pozwanego o możliwości restrukturyzacji zadłużenia.

Z załączonego do pozwu RAPORTU - zestawienia należności i spłat kredytu wynika, że ostatniej wpłaty pozwany dokonał w dniu 22 marca 2022 r.

Pismem z dnia 29 lipca 2022 r. (nadanym w dniu 02 sierpnia 2022 r.) zatytułowanym Wezwanie do zapłaty wierzyciel pierwotny wezwał pozwanego do zapłaty zaległości w terminie 14 dni roboczych od otrzymania wezwania oraz pouczył o możliwości złożenia w tożsamym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismo zostało wysłane na adres zamieszkania pozwanego w dniu 08 sierpnia 2022 r. o godzinie 12:33:42, co jasno wynika z wydruku z systemu (...)S.A. (k. 31 - 32).

Na dzień 29 lipca 2022 r. zaległość pozwanego wynosiła 495,19 zł. Pozwany w zakreślonym terminie, który upłynął mu w dniu 25 sierpnia 2022 r. zaległości nie spłacił ani nie złożył wniosku o restrukturyzację zadłużenia a przynajmniej tej okoliczności, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., nie wykazał przed Sądem. Nie przedłożył również żadnych dowodów na wykazanie faktu podjęcia próby renegocjowania warunków spłaty wierzytelności poprzez rozłożenie należności na niższe raty, wydłużenie terminu uregulowania zadłużenia oraz braku chęci Banku do polubownego rozwiązania sporu.

Wobec powyższego powód pismem z dnia 12 października 2022 r. wypowiedział pozwanemu umowę nr (...) z zachowaniem umownego (trzydziestodniowego) okresu wypowiedzenia. Oświadczenie Banku o wypowiedzeniu umowy również zostało wysłane na adres zamieszkania pozwanego. Powód przedłożył kserokopię zwrotnego potwierdzenia odbioru, z którego wynika, że pismo to zostało osobiście odebrane przez pozwanego w dniu 24 października 2022 r., co pozwany potwierdził własnoręcznym podpisem (k. 36 verte).

Po upływie okresu wypowiedzenia, tj. 23 listopada 2022 r. doszło zatem do skutecznego rozwiązania umowy.

Powód udowodnił zatem zarówno istnienie przesłanki zaległości w spłacie stanowiącej podstawę wypowiedzenia umowy, jak i wypowiedzenie tej umowy w sposób zgodny z umową. Pozwany nie wykazał natomiast, aby dokonał na poczet kredytu jakichkolwiek wpłat nie widniejących w przedłożonym przez powoda RAPORCIE.

Natomiast umocowanie osoby podpisującej wypowiedzenie umowy w imieniu powodowego Banku powód wykazał poprzez przedłożenie poświadczonego za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika będącego radcą prawnym pełnomocnictwa udzielonego M. K. przez członka Zarządu i prokurenta poprzednika prawnego powoda (...) S.A. z siedzibą w W. w formie pisemnej (k. 37).

W ocenie Sądu powód wykazał również wysokość zadłużenia pozwanego. Powód przedłożył bowiem wyciąg z ksiąg bankowych (...) S.A. z siedzibą w W. zawierający wyczerpujące przedstawienie, co składa się na wysokość kwoty dochodzonej pozwem.

Wprawdzie zgodnie z treścią art. 95 ust. 1a ustawy Prawo Bankowe moc prawna dokumentu urzędowego wyciągu z ksiąg rachunkowych banku nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym, jednakże w niniejszej sprawie powód oprócz wyciągu z ksiąg bankowych przedłożył również zestawienie należności i spłat kredytu, przedstawiające wykaz wpłat dokonanych na rachunek zobowiązania (k. 42 – 45 verte). Wydruk ten pozwala przeanalizować, w jaki sposób wysokość zadłużenia pozwanego zmieniała się z dnia na dzień w okresie od 04 czerwca 2020 r. do 15 listopada 2022 r., a także sposób księgowania wszystkich dokonanych przez pozwanego wpłat z wyszczególnieniem kapitału i odsetek zwykłych.

W ocenie Sądu powód wykonał zatem swój obowiązek wynikający z art. 6 k.c. w zakresie wykazania zasadności roszczenia co do wysokości.

W związku z powyższym Sąd uznał za udowodnioną istnienie roszczenia oraz wysokość zadłużenia wskazaną przez powoda w pozwie.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał roszczenie powoda za uzasadnione i na podstawie art. 78 w zw. z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst ujednolicony Dz. U. z 2023 r. poz. 2488) uwzględnił żądanie pozwu w całości, w punkcie 1. wyroku zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.068,58 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 5.479,99 zł od dnia 22 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot 233,16 zł 9 355,43 zł od dnia 17 lipca 2023 roku (dnia wytoczenia powództwa) do dnia zapłaty.

O kosztach Sąd postanowił na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. obciążając nimi pozwanego jako stronę przegrywającą spór.

Na zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.417,00 zł składają się poniesione przez powoda koszty:

⚫

opłaty od pozwu w kwocie 400 zł;

⚫

zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł w wysokości stawki minimalnej określonej w § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst ujednolicony Dz. U. z 2023 r. poz. 1935);

⚫

zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie VI Nc-e 306341/23 w kwocie 1.200 zł w wysokości stawki minimalnej określonej w § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst ujednolicony Dz. U. z 2023 r. poz. 1935);

⚫

opłaty skarbowej od pełnomocnictwa –17 zł.

Od kwoty kosztów postępowania Sąd zasądził nadto odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty zgodnie z art. 98 § 11 k.p.c.

sędzia Danuta Kozikowska