Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

POSTANOWIENIE

Dnia 22 stycznia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Halina Ostafińska-Kołacka

Protokolant: stażysta Natalia Śliwińska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2018 roku w Kwidzynie na rozprawie

sprawy z wniosku E. N. i J. N.

z udziałem J. M.

o egzekucję sądową

postanawia:

1.  wniosek oddalić;

2.  zasądzić od wierzycieli J. N. i E. N. solidarnie na rzecz dłużnika J. M. kwotę 97,00 zł (dziewięćdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Halina Ostafińska-Kołacka

Sygn. akt I Co 104/17

UZASADNIENIE

Wierzyciele J. N. i E. N. wnosili o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi J. M. poprzez umocowanie wierzycieli do wykonania czynności objętych ugodą sądową z dnia 26 września 2016 r., tj. usunięcia wylewek fundamentowych wykonanych przez dłużnika na działce nr (...) położonej w S. stanowiącej współwłasność wierzycieli. Wierzyciele wnosili ponadto o przyznanie na swoją rzecz od dłużnika kwoty 2.000,00 zł potrzebnej na usunięcie wylewek betonowych oraz o zasądzenie od niego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wniosku wskazali, że ugodą sądową zawartą w dniu 26 września 2016 r. zaopatrzoną w klauzulę wykonalności w dniu 13 grudnia 2016 r. dłużnik J. M. zobowiązał się do usunięcia wylewek betonowych spod słupków ogrodzeniowych wykonanych na działce stanowiącej współwłasność wierzycieli. Obowiązek miał być wykonany w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia sią ugody, tj. do dnia 20 listopada 2016 r. Dłużnik nie wykonał obowiązku objętego tytułem wykonawczym, wobec czego wierzyciele w dniu 22 listopada 2016 r. skierowali do niego pismo ponaglające. Dłużnik udzielił odpowiedzi na wezwanie, że nie wykona obowiązku, ponieważ wierzyciele mu w tym przeszkadzają.

Jako podstawę prawną żądania wierzyciele wskazali art. 1051 § 3 k.p.c.

Dłużnik J. M. wnosił o oddalenie wniosku oraz o zasądzenie od wierzycieli na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zdaniem dłużnika żądanie wierzycieli stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ wierzyciel E. N. swoim zachowaniem uniemożliwił wykonanie w całości zawartej ugody. Dłużnik podniósł, że w dniu 08 listopada 2016 r. wraz z synem D. M. przystąpili do wykonywania prac wynikających z ugody z wierzycielami, tj. odsłaniania betonowych wylewek fundamentowych słupków ogrodzenia rozgraniczającego działki gruntu (...) i (...) oraz usuwania fragmentów wylewek przekraczających granicę stosownie do opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji. Wierzyciel E. N. utrudniał dłużnikowi wykonywanie powyższych czynności poprzez prowokacyjne zaczepki, wyzwiska i dwukrotne groźby pozbawienia życia D. M.. Z uwagi na powyższe dłużnik wraz z synem opuścili posesję wierzycieli i udali się na Policję, aby złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Postępowanie przygotowawcze zakończyło się postawieniem wierzycielowi E. N. szeregu zarzutów, w tym kierowania gróźb karalnych w dniu 08 listopada 2016 r. wobec D. M., a także znieważania od 2009 r. dłużnika J. M. oraz członków jego rodziny: żony M. M. oraz syna D. M.. W związku z powyższym oraz z wcześniejszymi zaczepkami i zniewagami ze strony wierzyciela dłużnik oraz jego rodzina czują się zagrożeni nieprzewidywalnym zachowaniem E. N..

W toku postępowania wierzyciele zmienili wniosek, wnosząc o wezwanie dłużnika do wykonania czynności objętych ugodą sądową w terminie do dnia 15 marca 2018 r., umocowanie wierzycieli do wykonania czynności objętych ugodą sądową w przypadku niewykonania ich przez dłużnika oraz o zasądzenie od dłużnika na rzecz wierzycieli kosztów postępowania. Jako podstawę prawną żądania zmienionego wniosku wierzyciele wskazali art. 1049 § 1 k.p.c.

Dłużnik wnosił o oddalenie w całości również nowego wniosku.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Dłużnik J. M. oraz wierzyciele E. i J. N. zamieszkują w miejscowości S. i są sąsiadami. Działka stanowiąca współwłasność wierzycieli nosi numer (...), zaś granicząca z nią działka dłużnika nosi numer (...).

W Sądzie Rejonowym w Kwidzynie toczyła się sprawa z powództwa J. N. i E. N. przeciwko J. M. o przywrócenie stanu zgodnego z prawem, sygn. akt I C 1042/15. J. i E. N. wnosili o nakazanie J. M. usunięcia fundamentów pod ogrodzenie znajdujących się na działce numer (...).

W dniu 26 września 2016 r. strony postępowania zawarły ugodę następującej treści:

I.  pozwany J. M. zobowiązuje się do usunięcia fragmentów wylewek fundamentowych w punktach pod słupkami ogrodzeniowymi, które to fragmenty wylewek fundamentowych przekraczają granicę działki (...), położonej w S. ul. (...), co zostało stwierdzone przez biegłego sądowego z zakresu geodezji A. Ż. w opinii z dnia 01 lutego 2016 r.;

II.  pozwany J. M. zobowiązuje się do wykonania wyżej opisanych czynności w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie;

III.  powodowie E. N. i J. N. zobowiązują się udostępnić grunt działki (...) pozwanemu J. M. każdorazowo, kiedy będzie wykonywał czynności związane z usunięciem fragmentów wylewek;

IV.  powodowie E. N. i J. N. i pozwany J. M. oświadczają, że ponoszą koszty sporządzenia opinii przez biegłego sądowego po połowie;

V.  pozwany J. M. zobowiązuje się zwrócić powodom E. N. i J. N. solidarnie kwotę 214,45 zł (dwieście czternaście złotych 45/100), tytułem części zaliczki za sporządzenie opinii przez biegłego sądowego – w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie;

VI.  strony ugody zgodnie oświadczają, że niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia związane z wydaniem nieruchomości w związku z przekroczeniem granicy.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy w Kwidzynie postanowieniem z dnia 26 września 2016 r. umorzył postępowanie w sprawie. Powyższe postanowienie uprawomocniło się w dniu 20 października 2016 r. Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2016 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kwidzynie nadał klauzulę wykonalności ugodzie z dnia 26 września 2016 r.

/ dowód: okoliczności bezsporne, akta sprawy I C 1042/15, odpis ugody z dnia 26.09.2016 r. zaopatrzonej w klauzulę wykonalności – k. 4/

W dniu 08 listopada 2016 r. dłużnik J. M. i jego syn D. M. poszli na działkę wierzycieli w celu wykonania ugody z dnia 26 września 2016 r., tj. usunięcia fragmentów wylewek fundamentowych ogrodzenia w części wchodzącej na działkę wierzycieli. Dłużnik wraz z synem przystąpili do prac. J. M. odkopywał i zakopywał wylewki, zaś D. M. wycinał fragmenty fundamentów przechodzące na działkę wierzycieli.

Wierzyciel E. N. podszedł do dłużnika i zwrócił mu uwagę, że jego zdaniem prace wykonywane są niewłaściwie. Następnie wrócił do domu po szpadel i sznurek, po czym wrócił na miejsce prac wraz z wierzycielką J. N.. Wierzyciele zaczęli rozciągać sznurek między słupkami granicznymi. E. N. zaczął odkopywać fundamenty w celu sprawdzenia, na ile zostały odkute przez dłużnika i jego syna. D. M. zwrócił E. N. uwagę, by zaprzestał robienia scen, po czym wywiązała się między nimi sprzeczka. E. N. powiedział do D. M., że chyba powinien się leczyć i że jest głupi. W trakcie dyskusji nazwał go również „cwaniaczkiem”. Wydając D. M. polecenia dokończenia prac wierzyciel zagroził, że jak ich nie dokończy, to mu „(...)” i pójdzie siedzieć za niego. Na pytanie D. M. o to, co powiedział, E. N. wypowiedział słowa „ja cię (...) zabiję”, po czym ponownie potwierdził, że go zabije. Po tej sytuacji dłużnik z synem przerwali prace i wrócili do domu.

W dniu 08 listopada 2016 r. D. M. złożył ustne zawiadomienie o przestępstwie w Komendzie Powiatowej Policji w S..

Prokuratura Rejonowa w K. w dniu 29 marca 2017 r. skierowała do Sądu Rejonowego w Kwidzynie II Wydziału Karnego akt oskarżenia przeciwko E. N., który został oskarżony między innymi o to, że w dniu 08 listopada 2016 r. w miejscowości S., używając słów „ja cię (...) zabiję” kierował wobec D. M. groźby karalne, które wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę ich spełnienia, to jest o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2017 r., sygn. akt II K 236/17 uznał E. N. za winnego popełnienia tego, że w dniu 08 listopada 2016 r. w miejscowości S., używając słów „ja cię (...) zabije” kierował wobec D. M. groźby karalne, które wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę ich spełnienia, to jest o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. oraz że w dniu 08 listopada 2016 r. w miejscowości S. znieważył D. M. słowami powszechnie uznanymi za obelżywe w jego obecności, tj. występku z art. 216 § 1 kk. Za powyższe czyny wierzyciel został ukarany karą łączną grzywny w wysokości 30 stawek dziennych, przy czym wysokość jednej stawki dziennej została ustalona na kwotę 20 zł.

Powyższy wyrok uprawomocnił się w dniu 10 października 2017 r.

W dniu 22 listopada 2016 r. wierzyciele skierowali do dłużnika pisemne wezwanie do dokończenia usuwania fragmentów wylewek fundamentowych w punktach przekraczających granice działek.

Dłużnik w piśmie z dnia 23 listopada 2016 r. oświadczył, że prace na działce wierzycieli zostały przerwane z uwagi na agresywne zachowanie E. N., w związku z czym dalsze prace będą wstrzymane do czasu wyjaśnienia sprawy przez organy ścigania

/ dowód: akta sprawy II K 236/17, płyta CD z nagraniem dźwiękowym – k. 32, informacyjne wyjaśnienia dłużnika J. M. – k. 33 verte – 34, zeznania świadka D. M. – k. 47 – 48, e – protokół z dnia 28 czerwca 2017 r. – 00:19:17 – 00:38:55, zeznania dłużnika J. M. – k. 74 verte – 75, wezwanie wierzycieli do dłużnika z dnia 22.11.2016 r. – k. 5, odpowiedź dłużnika na wezwanie wierzycieli – k. 26/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy oraz akt postępowania karnego II K 236/17. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony. Sąd również nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności.

Pełną wartość dowodową należało przyznać również nagraniu dźwiękowemu na płycie CD, które utrwaliło przebieg zajścia z dnia 08 listopada 2016 r. Wierzyciele wbrew swoim twierdzeniom nie wykazali, aby nagranie to było sfabrykowane. Nie byli w stanie również wskazać, na czym sfabrykowanie nagrania miałoby dokładnie polegać.

Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom dłużnika J. M. oraz świadka D. M.. Zeznania te były spójne i niesprzeczne, a ponadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym oraz ustaleniami Sądu w sprawie karnej II K 236/17. Wobec powyższego brak jest podstaw do uznania tych zeznań za przygotowane na potrzeby niniejszego procesu.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny co do treści ugody zawartej pomiędzy wierzycielami dłużnikiem oraz co do tego, że w dniu 08 listopada 2016 r. dłużnik wraz z synem na działce rozpoczęli prace, do których zobowiązywały ich postanowienia ugody. Bezsporna była również okoliczność, że dłużnik przerwał rozpoczęte prace i nie dokończył ich. Kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia, czy wierzyciele przeszkodzili dłużnikowi w wykonywaniu obowiązków wynikających z ugody.

W tym miejscu zauważyć należy, że zgodnie z art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Wierzyciel E. N. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kwidzynie z dnia 31 sierpnia 2017 r., sygn. akt II K 236/17 został skazany za grożenie pozbawieniem życia D. M. w dniu 08 listopada 2016 r., zatem okoliczność, iż to wierzyciel swoim zachowaniem uniemożliwił dłużnikowi wykonanie zobowiązań wynikających z ugody nie budzi wątpliwości w oczach Sądu, tym bardziej, że wierzyciel będący oskarżonym w postępowaniu karnym nie wniósł apelacji od powyższego wyroku.

W związku z powyższym Sąd nie dał wiary zeznaniom wierzycieli, jakoby nie przeszkadzali oni dłużnikowi w usuwaniu wylewek fundamentowych poprzez kierowanie wyzwisk, obelg i gróźb karalnych. Zeznania te są bowiem sprzeczne z ustaleniami prawomocnego wyroku w sprawie II K 236/17, a także z treścią nagrania na płycie CD. Wiarygodności powyższego nagrania wierzyciele nie podważyli skutecznie w toku postępowania.

Przepis wskazany przez wierzycieli jako pierwotna podstawa prawna wniosku, tj. art. 1051 § 3 k.p.c. nie mógł znaleźć zastosowania w świetle stanu faktycznego ustalonego w niniejszej sprawie. Przepisu tego nie stosuje się bowiem w sytuacji, gdy dłużnik jest zobowiązany do dokonania czynności na rzecz wierzyciela, lecz gdy ma obowiązek zaniechać pewnej czynności lub nie przeszkadzać czynności wierzyciela oraz gdy dłużnik dokonał zmiany sprzecznej ze swoim obowiązkiem. W niniejszej sprawie ugoda z dnia 26 września 2016 r. nie zobowiązywała dłużnika J. M. do zaniechania żadnej czynności ani do nie przeszkadzania czynnościom wierzycieli. Wierzyciele nie podnosili również, aby dłużnik dokonał na ich szkodę jakiejkolwiek zmiany sprzecznej ze swoim obowiązkiem.

Jako ostateczną podstawę prawną swojego żądania wierzyciele wskazali art. 1049 k.p.c., zgodnie z którym:

§ 1. Jeżeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, że w razie niewykonania przez dłużnika w wyznaczonym terminie czynności, którą może wykonać także inna osoba, wierzyciel będzie umocowany do wykonania tej czynności na koszt dłużnika - sąd, w którego okręgu czynność ma być wykonana, na wniosek wierzyciela wezwie dłużnika do jej wykonania w wyznaczonym terminie, a po bezskutecznym upływie terminu udzieli wierzycielowi umocowania do wykonania czynności na koszt dłużnika. Na żądanie wierzyciela sąd przyzna mu sumę potrzebną do wykonania czynności. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

§ 2. Przepisów niniejszego artykułu nie stosuje się do czynności polegających na świadczeniu rzeczy oznaczonych co do tożsamości.

Powyższy przepis umożliwia przymusowe wykonanie czynności za dłużnika przez inne osoby. Nawet jeżeli w samym tytule egzekucyjnym nie zostało wskazane, że w razie zaniechania przez dłużnika wykonania w wyznaczonym terminie czynności, którą może wykonać także inna osoba, to wierzyciel będzie umocowany do wykonania tej czynności na koszt dłużnika. Z tytułu egzekucyjnego musi zatem wynikać, że jest to czynność zastępowalna, a także na czym ta czynność ma polegać.

W niniejszej sprawie bezsporny był brak wskazania w tytule egzekucyjnym, tj. ugodzie z dnia 26 września 2016 r., że w razie niewykonania obowiązku usunięcia wylewek fundamentowych przez dłużnika wierzyciele będą umocowani do wykonania tej czynności na koszt dłużnika. Czynność usunięcia wylewek fundamentowych jest niewątpliwie czynnością zastępowalną, niezwiązaną ściśle z osobą dłużnika i może zostać wykonana przez inne osoby. Dłużnik nie kwestionował również niewykonania przez siebie do końca w zakreślonym terminie obowiązku wynikającego z ugody.

Powyższe okoliczności mogłyby stanowić przesłanki do zastosowania wobec dłużnika sankcji przewidzianej w art. 1049 § 1 k.p.c., tj. wezwania do wykonania obowiązku w zakreślonym terminie pod rygorem umocowania wierzycieli do wykonania tego obowiązku na koszt dłużnika. Zdaniem Sądu na uwzględnienie zasługiwały jednakże zarzuty podniesione przez dłużnika, że żądanie wierzycieli stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Ugoda zawarta przed sądem jest tytułem egzekucyjnym ( art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c.) i w tym znaczeniu można ją uznać za zrównaną z wyrokiem sądowym. Nie korzysta ona jednak z powagi rzeczy osądzonej, która przynależy tylko prawomocnemu wyrokowi. Ugoda zawarta przed sądem (czyli ugoda sądowa) jest zarówno ugodą w rozumieniu prawa cywilnego, jak i czynnością procesową, ma zatem podwójną naturę prawną, jednakże przede wszystkim jest czynnością materialnoprawną w rozumieniu art. 917 kc.

Do ugody sądowej jako czynności materialnoprawnej prawa cywilnego należy stosować zatem przepisy art. 354 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel.

Wykonanie zobowiązania przez dłużnika bez odpowiedniego współdziałania wierzyciela – niezależnie od zasadniczej przeciwstawności ich interesów – jest niemożliwe, a przynajmniej utrudnione. Wierzyciel ma obowiązek nie tylko współdziałania przy spełnianiu świadczenia (jeżeli współdziałanie takie jest potrzebne), ale także lojalności względem dłużnika i współpracy w wykonywaniu przez niego wszelkich obowiązków składających się na zobowiązanie. Minimum tej lojalności, obowiązujące wierzyciela w każdym zobowiązaniu, to nieprzeszkadzanie dłużnikowi w wykonywaniu jego obowiązków (zob. F. Błahuta, w: Komentarz KC, t. 2, 1972, s. 849).

W niniejszej sprawie fakt przeszkadzania dłużnikowi przez wierzyciela E. N. został stwierdzony prawomocnym wyrokiem Sądu. Wierzyciel w sposób rażący naruszył zasady współżycia społecznego poprzez wulgarne wyzywanie dłużnika i jego syna oraz kierowanie do D. M. karalnych gróźb pozbawienia życia. W sytuacji, w której dłużnik wraz z rodziną obawiają się przemocy ze strony wierzyciela niezgodne z zasadami współżycia społecznego byłoby zmuszanie dłużnika do pracy na nieruchomości wierzyciela i obciążanie go kosztami na rzecz wierzyciela w wypadku niewykonania tych robót.

Każde wejście na działkę wierzycieli naraża dłużnika na kolejne zaczepki, prowokacje,

obelgi i groźby ze strony wierzycieli. Zdaniem Sądu niewiarygodne są deklaracje wierzycieli o powstrzymywaniu się od przeszkadzania dłużnikowi w pracy. Stosunki pomiędzy stronami postępowania są bowiem bardzo napięte, co było widoczne w toku całego postępowania. Ponadto przeciwko wiarygodności wierzyciela E. N. przemawia okoliczność, że nawet na rozprawie w dniu 22 stycznia 2018 r. na sali sądowej kierował wobec dłużnika wulgarne i obraźliwe gesty.

Wbrew zarzutom podnoszonym przez wierzycieli nie miała w niniejszej sprawie znaczenia ewentualna niestaranność dłużnika przy wykonywaniu obowiązków wynikających z ugody. W razie gdyby wierzyciele na skutek niestarannego wykonania robót przez dłużnika ponieśli szkodę, przysługiwałoby im prawo wniesienia powództwa o odszkodowanie.

Wierzyciele w toku niniejszego postępowania nie wykazali żadnej szkody. Na marginesie należy zauważyć, że zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego wątpliwym jest, aby przekroczenia granicy mające charakter punktowy i nie większy niż kilka centymetrów były przyczyną realnie zaistniałej szkody.

Istotnym w sprawie jest to, że przesłanką zastosowania przepisu art. 1049 § 1 k.p.c. jest niewykonanie przez dłużnika w oznaczonym terminie czynności wynikającej z tytułu wykonawczego.

Tymczasem dłużnik J. M. wraz z synem D. M. w terminie wynikającym z ugody stawili się na nieruchomości wierzycieli celem usunięcia wylewek fundamentowych.

Nie ma żadnych podstaw, aby nakazać dłużnikowi ponowne wykonanie obowiązku wynikającego z ugody sądowej z dnia 26 września 2016 r. tylko dlatego, że wierzyciele zmienili zdanie z obietnicą, że nie będą przeszkadzać w wykonaniu ugody.

Wobec powyższego Sąd stosownie do art. 1049 § 1 k.p.c. a contrario oddalił wniosek wierzycieli, o czym orzeczono w punkcie I postanowienia.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wierzyciele jako przegrywający niniejszą sprawę w całości są zobowiązani do zwrotu dłużnikowi wszystkich poniesionych kosztów postępowania. Na koszty te składało się zaś wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 80 zł (§ 8 pkt 8 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Wynagrodzenie adwokatów w sprawach egzekucyjnych co do zasady powinno być ustalane na podstawie § 8 ust. 1 pkt 7 w zw. z § 2 powyższego Rozporządzenia, tj. 25 % stawki wynagrodzenia za udział w procesie o takiej samej wartości przedmiotu sporu. Ponieważ jednak w niniejszej sprawie ani wierzyciele, ani dłużnik nie wskazali wartości przedmiot sporu, Sąd w trybie § 20 przedmiotowego Rozporządzenia zastosował wysokość stawki wynagrodzenia przysługującego w sprawie o najbardziej zbliżonym rodzaju, tj. skargi na czynności komornika (§ 8 pkt 8).