Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

POSTANOWIENIE

Dnia 22 listopada 2024 roku

Sąd Rejonowy w Kwidzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Alicja Tułodziecka

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 04 listopada 2024 r. w Kwidzynie

na rozprawie

sprawy z wniosku P. M., A. K., R. G. i E. M.

z udziałem B. W. (1)

o rozstrzygnięcie w przedmiocie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną

I.  oddala wniosek;

II.  ustala, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

sędzia Alicja Tułodziecka

Sygn. akt I Ns 269/24

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy R. G., P. M., E. M. i A. K. wnieśli o wyrażenie zgody na dokonanie czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu nieruchomością wspólną poprzez rozbudowę o ganek konstrukcji drewnianej o wymiarach wynoszących 2,7 m x 4,4 m i wysokości 3,1 m do okapu dachowego osobnego wejścia do własnego lokalu mieszkalnego położonego w miejscowości N. przy ul. (...), gmina S., na działce nr (...) będącej współwłasnością w częściach R. G., P. M., E. M., A. K. i B. W. (1).

W uzasadnieniu swojego wniosku wnioskodawcy wskazali, że w 2016 r. dokonali zakupu lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...), gmina S.. Wskazano, że początkowo wnioskodawcy dochodzili do porozumienia co do zarządzania wspólną nieruchomością, jednak od ponad 10 lat uczestniczka B. W. (1) zaczęła zarządzać wspólną nieruchomością bez jakiejkolwiek zgody pozostałych współwłaścicieli, co doprowadziło do powstania konfliktów.

Ponadto wnioskodawcy dodali, że wejście do każdego z mieszkań jest ze wspólnej klatki schodowej, którą uczestniczka bez zezwolenia innych właścicieli przebudowała powiększając powierzchnię swojego lokalu. Nadto wskazano, że uczestniczka przywłaszczyła poddasze należące do R. G.. Wobec narastających sporów z uczestniczką wnioskodawcy postanowili na swej części wybudować ganek konstrukcji drewnianej, zapewniający im osobne wejście do swojego lokalu.

Po wybudowaniu tego ganku uczestniczka złożyła wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie nielegalnego wybudowania ganka do Powiatowego Nadzoru Budowlanego w K., który następnie wszczął postępowanie.

Wnioskodawcy podkreślili, że nie posiadali wiedzy, że wybudowanie ganku wymaga zezwolenia, jednak po kontroli wszczętej przez Nadzór Budowlany, złożyli oni wniosek o jego legalizację.

Wskazano, że Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w K. wydał zgodę na legalizację budowy ganku, jednak decyzję tą zaskarżyła uczestniczka, wskutek czego decyzja została uchylona i przekazana do ponownego rozpoznania.

Wnioskodawcy wskazali, że wobec braku jakiegokolwiek porozumienia z uczestniczką ich wniosek jest w pełni zasadny.

(wniosek z k. 3 – 7 akt)

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka B. W. (1) wniosła o oddalenie wniosku w całości.

Uczestniczka potwierdziła, że jest właścicielką mieszkania położonego na pierwszym piętrze domu w N. z udziałem w wysokości 30 % w budynku i we wspólnej działce. Uczestniczka podała, że nie mieszka tam na stałe. Uczestniczka zaprzeczyła, aby przywłaszczyła strych.

Uczestniczka wskazała, że w istocie złożyła „doniesienie” do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w sprawie zabudowania wspólnej części działki płotami i gankiem. Wskazano, że po tym „doniesieniu” Inspektorat nakazał legalizację ganka, do czego niezbędna jest jej zgoda. Uczestniczka podała, że nikt nie zwrócił się do niej o wyrażenie zgody, a gdy otrzymała pismo z Inspektoratu, z którego wynikało, że wszystkie dokumenty zostały złożone przez R. G., wniosła odwołanie do Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego.

W ocenie uczestniczki, wniosek w niniejszej sprawie winien ulec oddaleniu jako przedwczesny, ponieważ nikt nie skontaktował się z nią w sprawie uzyskania jej zgody na legalizację budowy ganku. Uczestniczka dodała również, że ganek, będący przedmiotem niniejszej sprawy został wybudowany na części nieruchomości objętej współwłasnością, a nie doszło do sytuacji, w której konieczne było wykonanie odrębnego wejścia do lokalu nr (...).

Uczestniczka podniosła także, że budowa ganka na wspólnej części nieruchomości jedynie dla wygody części współwłaścicieli, stanowi nieprawidłową ingerencję w nieruchomość wspólną.

(odpowiedź na wniosek z k. 115 – 121 akt)

Sąd ustalił, co następuje:

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 12 lutego 2001 r. B. W. (2) stała się właścicielką lokalu nr (...) przy ul. (...) w N., dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą o nr (...). B. W. (1) nie mieszka na stałe w tym lokalu, przebywa w nim głównie w miesiącach letnich oraz w weekendy.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18 czerwca 2003 r. A. K. stał się właścicielem lokalu nr (...) przy ul. (...) w N., dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

Na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży R. G. oraz małżonkowie E. i P. M. stali się współwłaścicielami po ½ lokalu nr (...) przy ul. (...) w N., dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

(dowód: akty notarialne z k. 8 – 17 akt,

zeznania uczestniczki B. W. (1) z k. 198v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 209v – 210v akt (nagranie z k. 212 akt)

Budynek, w którym znajdują się wskazane wyżej lokale, jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków.

R. G., P. M., E. M., A. K. i B. W. (1) są współwłaścicielami działki nr (...) położonej przy ul. (...) w N., dla której Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) w następujących udziałach:

a)  48/100 – R. G. w ½ części oraz E. M. i P. M. w ½ części na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej,

b)  22/100 – A. K.,

c)  30/100 – B. W. (1).

(dowód: treść księgi wieczystej z k. 18 – 31 akt,

karta gminnej ewidencji zabytków wraz z mapą z k. 32 – 34 akt)

Na przełomie 2018 r. i 2019 r. R. G. wykonała budowę ganku o wymiarach 2,7 m x 4,4 m i wysokości do okapu około 4 m.

Zgoda na budowę ganku w imieniu B. W. (1) została przekazana przez jej siostrę M. B.. W trakcie budowy ganku B. W. (1) nie zgłosiła sprzeciwu wobec wykonywania tych robót.

Ganek posiada konstrukcję drewnianą, tj. drewniane krokwie dachowe wsparte na płatwi drewnianej o przekroju 14 x 14 cm, mocowanej do ściany budynku oraz na płatwi drewnianej o przekroju 14 x 14 cm wspartej na 3 słupach drewnianych o przekroju 14 x 14 cm. Ten ganek przybudowany jest do lokalu mieszkalnego nr (...) i służy jako wejście do tego lokalu. Dodatkowe wejście do lokalu nr (...) znajduje się także w północnej ścianie elewacji.

R. G. nie zgłosiła tych robót budowlanych w Starostwie Powiatowym w K. – wykonała je w warunkach samowoli budowlanej.

(dowód: wydruki fotografii z k. 36 akt, k. 38 – 39 akt i z k. 41 – 45 akt,

dokumenty znajdujące się aktach Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w K. w sprawie (...),

zeznania wnioskodawczyni R. G. z k. 199 – 199v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 208v – 209 akt (nagranie z k. 212 akt),

zeznania wnioskodawczyni E. M. z k. 199v – 200 akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 209 – 209v akt (nagranie z k. 212 akt)

zeznania wnioskodawcy P. M. z k. 199v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 209v akt (nagranie z k. 212 akt)

zeznania uczestniczki B. W. (1) z k. 198v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 209v – 210v akt (nagranie z k. 212 akt)

Pismem z dnia 07 kwietnia 2023 r. B. W. (1) zgłosiła do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego „samowolne wybudowanie werandy przez właścicieli lokalu nr (...) przy ul. (...) w N.”. W dniu 18 maja 2023 r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego przeprowadził kontrolę w tym lokalu mieszkalnym.

W dniu 24 maja 2023 r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w K. zawiadomił R. G., że zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wykonania przez nią samowolnej rozbudowy budynku mieszkalnego nr (...), położonego na działce nr (...) przy ul. (...) w miejscowości N., gm. S. oraz zawiadomił o przeprowadzeniu kontroli.

Postanowieniem z dnia 19 lipca 2023 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. wstrzymał R. G. prowadzenie robót budowlanych polegających na rozbudowie budynku mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w N..

W dniu 24 lipca 2023 r. P. T. jako pełnomocnik R. G. złożył wniosek o legalizację obiektu budowlanego do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w K..

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2023 r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w K. nałożył na R. G. obowiązek przedłożenia:

⚫

zaświadczenia Wójta Gminy S. o zgodności rozbudowy budynku mieszkalnego nr (...) z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego,

⚫

projektu zagospodarowania działki nr (...) sporządzonego na aktualnej mapie do celów projektowych,

⚫

oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

– w terminie do dnia 30 listopada 2023 r.

W dniu 16 października 2023 r. Urząd Gminy w S. zawiadomił R. G., E. M., P. M., A. K. i B. W. (1), że zebrano i przygotowano materiały w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie budynku o ganek na działce nr (...), położonej w N..

Decyzją z dnia 30 listopada 2023 r. Wójt Gminy S. ustalił dla R. G. warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na rozbudowie budynku o ganek na działce nr (...), położonej w N..

Postanowieniem z dnia 04 stycznia 2024 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego zobowiązał R. G. do usunięcia w terminie do dnia 02 lutego 2024 r. braków i nieprawidłowości w przedłożonych dokumentach legalizacyjnych, w tym m.in. do przedłożenia oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Pismem z dnia 25 stycznia 2024 r. R. G. złożyła m.in. oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Postanowieniem z dnia 16 lutego 2024 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. ustalił wysokość opłaty legalizacyjnej w kwocie 5.000 zł za rozbudowę budynku mieszkalnego położonego na działce nr (...) przy ul. (...) w miejscowości N., zrealizowaną przez R. G. bez wymaganego prawem zgłoszenia robót budowlanych.

Od tegoż postanowienia B. W. (1) wniosła zażalenie.

Po rozpatrzeniu tego zażalenia, postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2024 r. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 16 lutego 2024 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji.

W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano m.in., że przedmiotowy ganek został wybudowany na działce, która nie stanowi własności jedynie R. G., a oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością zostało złożone jedynie przez nią.

Wskazano, że w przypadku istnienia współwłasności nieruchomości co do zasady konieczna jest zgoda na budowę wszystkich współwłaścicieli i jedynie w razie uzyskania takiej zgody inwestor może skutecznie złożyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością.

(dowód: dokumenty znajdujące się aktach Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w K. w sprawie (...),

zawiadomienie z k. 54 – 56 akt,

wniosek z k. 57 – 58 akt,

postanowienie z k. 59 – 62 akt,

zawiadomienie z k. 63 akt,

decyzja z załącznikami z k. 64 – 78 akt,

postanowienie z k. 79 – 86 akt,

zeznania wnioskodawczyni R. G. z k. 199 – 199v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 208v – 209 akt (nagranie z k. 212 akt),

zeznania uczestniczki B. W. (1) z k. 198v akt (nagranie z k. 202 akt) i z k. 209v – 210v akt (nagranie z k. 212 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności faktyczne w istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy kwestiach Sąd ustalił na podstawie danych wynikających z dokumentów złożonych do akt sprawy, dokumentów znajdujących się w aktach Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w K. w sprawie (...), a także w oparciu o zeznania wnioskodawców R. G., E. M., P. M. oraz uczestniczki B. W. (1).

Sąd uznał za wiarygodne dane wynikające z zebranych w sprawie dokumentów, których wiarygodności oraz prawdziwości ich treści strony w toku prowadzonego postępowania nie kwestionowały. Nadto nie ujawniły się inne okoliczności, które podważyłyby dane wynikające z tych dokumentów.

Sąd orzekający uznał za wiarygodne zeznania złożone przez wnioskodawców R. G., E. M., P. M. i uczestniczkę B. W. (1).

Wnioskodawcy w swoich zeznaniach opisali okoliczności i przyczyny dokonania rozbudowy budynku mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w N. przez dobudowanie do niego ganku. Wnioskodawcy opisali także kiedy i z jakiej przyczyny złożyli wniosek o legalizację tego obiektu budowlanego. Z zeznań wnioskodawców wynikało, że z uwagi na brak możliwości uzyskania zgody współwłaścicielki nieruchomości – uczestniczki B. W. (1) – na złożenie oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością, nie mają możliwości zakończenia postępowania przed Powiatowym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego o legalizację robót budowlanych.

Sąd dał wiarę także zeznaniom uczestniczki B. W. (1). Z zeznań uczestniczki wynikało, że nie może porozumieć się ona z wnioskodawcami co do decyzji o rozbudowie budynku mieszkalnego o sporny ganek. Uczestniczka wskazywała, że wnioskodawcy nie zwrócili się do niej o zgodę na złożenie oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością wspólną.

W ocenie Sądu, zeznania złożone przez wnioskodawców i uczestniczkę były spójne i logiczne, a także konsekwentne. W toku przeprowadzonego postępowania nie ujawniły się okoliczności, które podważyłyby moc dowodową tych zeznań.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawcy R. G., E. M., P. M. i A. K. domagali się wyrażenia zgody na dokonanie czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu nieruchomością wspólną poprzez rozbudowę budynku nr (...) położonego przy ul. (...) w N. o ganek konstrukcji drewnianej. Wnioskodawcy podali, że tylko jedna ze współwłaścicielek, tj. uczestniczka B. W. (1), nie wyraziła zgody na dokonanie tej rozbudowy.

Wskazać trzeba, że nieruchomość, na której dokonano rozbudowy, tj. działka nr (...), stanowi współwłasność wnioskodawców oraz uczestniczki. W konsekwencji wszelkie czynności dotyczące tej nieruchomości winny być dokonywane na podstawie przepisów o współwłasności (por. przepisy art. 199 k.c. – 206 k.c.).

Przepis art. 199 k.c. stanowi, że do rozporządzenia rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.

Przysługiwanie prawa do jednej rzeczy więcej niż jednej osobie rodzi problem podejmowania decyzji dotyczących losów takiej rzeczy, czyli problem zarządu rzeczą wspólną. Pod pojęciem „zarząd” rozumie się wszelkie czynności i decyzje dotyczące przedmiotu prawa, konieczne zarówno w toku normalnej eksploatacji rzeczy, jak i w sytuacjach wykraczających poza ten tok. Na zarząd składają się czynności zwykłego zarządu, czynności wykraczające poza zakres zwykłego zarządu oraz tzw. czynności zachowawcze. Stosując inne kryterium można także wskazać czynności prawne, czynności faktyczne oraz załatwianie spraw urzędowych dotyczących rzeczy wspólnej.

Zarząd obejmuje całokształt czynności prawnych i faktycznych dotyczących majątku wspólnego, także czynności, w wyniku których następuje zbycie przedmiotu stanowiącego składnik majątku wspólnego. Zarząd pojmowany jest jako całokształt czynności faktycznych i prawnych, które dotyczą majątku bezpośrednio lub pośrednio, poprzez osiągnięty skutek gospodarczy.

Przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych z normalną eksploatacją rzeczy i utrzymaniem jej w stanie nie pogorszonym. Pozostałe czynności należy zaliczyć do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Do takich czynności zalicza się zbycie rzeczy wspólnej, jej obciążenie, zmianę przeznaczenia itp. Oceny, czy czynność należy do czynności zwykłego zarządu, czy też wykracza poza te granice, należy dokonywać z uwzględnieniem konkretnych okoliczności.

Przy ustawowym wymogu zgody wszystkich współwłaścicieli mogłoby się zdarzyć, że – np. wobec skłócenia współwłaścicieli – niemożliwe byłoby dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu także w sytuacjach, gdy względy prawidłowej gospodarki przemawiają za dokonaniem takiej czynności. Aby wyeliminować takie sytuacje ustawa przewiduje możliwość rozstrzygnięcia sporu przez sąd na żądanie właścicieli, których udziały wynoszą co najmniej połowę.

Sąd orzekający na podstawie przepisu art. 199 zd. 2 k.c. dokonuje swobodnej oceny konkretnej sytuacji biorąc pod uwagę dwie okoliczności: cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Zamierzona czynność nie może zatem być np. bezcelowa z gospodarczego punktu widzenia, a także nie może prowadzić do pokrzywdzenia niektórych spośród współwłaścicieli. Zamierzona czynność powinna być gospodarczo użyteczna (celowa) i służyć korzystnie wszystkim współwłaścicielom.

Z ustaleń poczynionych w niniejszej sprawie wynikało, że wybudowanie spornego ganku już nastąpiło (tj. rozbudowa została zakończona na przełomie 2018/2019 r.). Wskazać także trzeba, że po wszczęciu z urzędu przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w K. postępowania administracyjnego w sprawie wykonania przez R. G. samowolnej rozbudowy budynku mieszkalnego, złożyła ona wniosek o legalizację tego obiektu budowlanego. Podnieść bowiem trzeba, że wykonanie ganku wymagało skutecznego zgłoszenia robót w Starostwie Powiatowym w K..

W toku tego postępowania wnioskodawczyni R. G. została zobowiązana m.in. do przedłożenia oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Ustalono, że wnioskodawczyni złożyła takie oświadczenie jako jedyna ze współwłaścicieli tej nieruchomości, co było nieprawidłowe.

W postanowieniu z dnia 12 kwietnia 2024 r. uchylającym postanowienie z dnia 16 lutego 2024 r. o ustaleniu opłaty legalizacyjnej (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego zwrócił uwagę, że w przypadku istnienia współwłasności nieruchomości konieczna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli, a uczestniczka B. W. (1) takiej zgody nie wyraziła. Wnioskodawczyni R. G. powoływała się jedynie na ustną zgodę B. W. (1), jednak ostatecznie okazało się, że zgody takiej uczestniczka nie wyraziła.

Wskazać w tym miejscu trzeba, iż zamierzona przez wnioskodawców czynność legalizacji ganku o konstrukcji drewnianej posadowionego na nieruchomości wspólnej jest czynnością z zakresu zarządu, do której stosuje się zasady określone w przepisach art. 199 k.c. i art. 201 – 203 k.c.

Według utrwalonego orzecznictwa budowa obiektu budowlanego, przebudowa obiektu budowlanego na nieruchomości, objętej współwłasnością w częściach ułamkowych wykracza poza zakres zwykłego zarządu i należy do kategorii rozporządzania rzeczą wspólną (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Kr 1188/08, a także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Bd 16/08). W takim przypadku potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli (zgodnie z treścią przepisu art. 199 k.c.). W razie braku takiej zgody konieczna jest decyzja sądu, który ocenia zamierzoną czynności według przesłanek określonych w art. 199 k.c. Zgodnie z tym przepisem sąd rozpatrując wniosek współwłaścicieli o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu powinien wziąć pod uwagę cel zamierzonej czynności oraz interes wszystkich współwłaścicieli.

Wskazać należy, że z treści orzeczenia organu administracyjnego wynika, że złożenie oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane przez wszystkich współwłaścicieli działki nr (...) wypełnia przesłankę wynikającą z art. 48b ust 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, i następnie wraz z przedłożeniem pozostałych wymaganych dokumentów daje podstawę do wydania postanowienia o ustaleniu opłaty legalizacyjnej – por. postanowienie z dnia 12 kwietnia 2024 r. wydane przez (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowalnego. W tym orzeczeniu wskazano także, że organ I instancji błędnie uznał, iż dla postępowania legalizacyjnego wystarczające jest złożenie oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane jedynie przez inwestora przedmiotowego ganku.

Zaznaczyć trzeba w tym miejscu, że warunkiem legalnego procesu inwestycyjnego jest legitymowanie się przez inwestora prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – por art. 3 pkt 11 ustawy Prawo budowlane. Prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane jest tytułem prawnym, który wynika z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, w którego treści przewidziano uprawnienie do wykonywania robót budowlanych.

W związku z tym, że we współwłasności prawo własności przysługuje niepodzielnie kilku osobom, żaden ze współwłaścicieli nie ma prawa do fizycznie wydzielonej części rzeczy. Każdemu z nich przysługuje jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie rzeczą wspólną oraz inne czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, wymagają zgody wszystkich współwłaścicieli ( art. 199 k.c.).

Zaznaczyć nadto trzeba, że dysponowanie nieruchomością na cele budowlane stanowi czynność przekraczającą zwykły zarząd nieruchomością i w związku z tym podjęcie procesu inwestycyjnego na nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli.

W niniejszej sprawie wnioskodawcy domagali się faktycznie zatwierdzenia dokonanej już czynności w postaci wybudowania ganku na nieruchomości wspólnej, co mając na uwadze treść i cel przepisu art. 199 k.c. nie może być przedmiotem rozpoznania w tejże sprawie.

W ocenie Sądu, w tejże sprawie wnioskodawcy – zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika – nieprawidłowo sformułowali żądanie wniosku. Przedmiotem żądania wnioskodawców powinno wyrażenie zgody na złożenie przez nich oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w postępowaniu administracyjnym dotyczącym legalizacji ganku o konstrukcji drewnianej.

Inwestor przedmiotowego ganku została bowiem zobowiązana do przedłożenia oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Taka zgoda winna być wyrażona przez wszystkich współwłaścicieli. Błędne jest zatem domaganie się przez wnioskodawców zatwierdzenia dokonanej już przed kilkoma laty czynności w postaci wybudowania ganku. Dodać trzeba, iż takie zatwierdzenie rozbudowy na nieruchomości wspólnej przez Sąd nie mogłoby być podstawą do wydania orzeczenia w postępowaniu administracyjnym w przedmiocie legalizacji tej rozbudowy. Podkreślenia wymaga jeszcze to, że treść postanowień wydanych przez organy administracyjne i uzasadnień do tych orzeczeń były wnioskodawcom znane.

Mając na względzie okoliczności tej sprawy Sąd uznał, iż wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie, ponieważ nie zostały spełnione przesłanki wynikające z przepisu art. 199 k.c. Dodać należy, że Sąd w tej sprawie nie mógł orzekać o czymś, co nie było przedmiotem wniosku. Sąd jest bowiem związany treścią żądania.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 520 § 1 k.p.c. który stanowi, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Podkreślenia wymaga to, że zasadą ogólną wynikającą z przepisu art. 520 § 1 k.p.c. jest ponoszenie kosztów postępowania związanego ze swoim udziałem w sprawie. Oznacza to, że każdego uczestnika obciążają koszty dokonanej przez niego czynności oraz czynności podjętej w jego interesie, także przez Sąd, na jego wniosek lub z urzędu.

Wskazać w tym miejscu należy, że zasada wynikająca z §1 tegoż przepisu jest nienaruszalna. Zważyć jeszcze należy, iż w postępowaniu nieprocesowym nie ma „pojedynku” dwóch przeciwstawnych sobie stron, dlatego też nie można mówić o „przegrywającym”, który powinien zwrócić koszty postępowania „wygrywającemu”.

Orzekając o obowiązku ponoszenia kosztów postępowania w przedmiotowej sprawie Sąd zastosował podstawową regułę wynikającą z przepisu art. 520 §1 k.p.c. Sąd uznał, iż każdy z uczestników winien ponieść koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sędzia Alicja Tułodziecka