Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kwidzynie

POSTANOWIENIE

Dnia 27 kwietnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Kwidzynie Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Halina Maliszewska

Protokolant sekr. sąd. Patrycja Lis

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2023 r. w Kwidzynie

na rozprawie

sprawy z wniosku B. S.

z udziałem B. C., S. F., D. D. (1), B. D., A. D., K. D. i D. B.

o podział majątku, dział spadku i zniesienie współwłasności

I.  ustala, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków S. F. i J. F. wchodzi prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w R. przy ul. (...) o powierzchni (...) m ^{( 2)}, dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) wraz z udziałem w wysokości 27/100 części w prawie własności działki gruntu nr (...) i częściach wspólnych budynku dla których Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) o łącznej wartości 50.000 zł ( pięćdziesiąt tysięcy złotych);

II.  ustala, że udziały byłych małżonków w majątku wspólnym były równe;

III.  ustala, że w skład spadku po S. F. wchodzi udział w ½ części w prawie własności nieruchomości opisanej w pkt I postanowienia o wartości 25.000 zł ( dwadzieścia pięć tysięcy złotych );

IV.  ustala, że w skład spadku po J. F. wchodzą:

⚫

udział w wysokości 5/8 części w prawie własności nieruchomości opisanej w pkt I postanowienia o wartości 31.250 zł ( trzydzieści jeden tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych ),

⚫

środki pieniężne w kwocie 174.659,90 zł ( sto siedemdziesiąt cztery tysiące sześćset pięćdziesiąt dziewięć złotych i 90/100 );

V.  dokonuje podziału majątku wspólnego S. F. i J. F., działu spadku po S. F. i J. F. w części dotyczącej nieruchomości i zniesienia współwłasności w ten sposób, że prawo własności nieruchomości opisanej w pkt I postanowienia o łącznej wartości 50.000 zł ( pięćdziesiąt tysięcy złotych ) przyznaje na wyłączną własność uczestnika B. D.;

VI.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz wnioskodawczyni B. S. kwotę 12.500 zł ( dwanaście tysięcy pięćset złotych) tytułem spłaty jej udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

VII.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestniczki B. C. kwotę 12.500 zł ( dwanaście tysięcy pięćset złotych) tytułem spłaty jej udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

VIII.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestnika S. F. kwotę 12.500 zł ( dwanaście tysięcy pięćset złotych) tytułem spłaty jego udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

IX.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestnika D. D. (1) kwotę 2.539,06 zł (dwa tysiące pięćset trzydzieści dziewięć złotych i 06/100) tytułem spłaty jego udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

X.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestnika A. D. kwotę 2.539,06 zł (dwa tysiące pięćset trzydzieści dziewięć złotych i 06/100) tytułem spłaty jego udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XI.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestnika K. D. kwotę 2.539,06 zł (dwa tysiące pięćset trzydzieści dziewięć złotych i 06/100) tytułem spłaty jego udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XII.  zasądza od uczestnika B. D. na rzecz uczestniczki D. B. kwotę 2.343,75 zł (dwa tysiące trzysta czterdzieści trzy złote i 75/100) tytułem spłaty jej udziału w nieruchomości, płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XIII.  nakazuje wnioskodawczyni B. S. wydanie nieruchomości opisanej w pkt I postanowienia uczestnikowi B. D. w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia;

XIV.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz wnioskodawczyni B. S. kwotę 43.664,97 zł ( czterdzieści trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt cztery złote i 97/100) tytułem spłaty jej udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XV.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz uczestniczki B. C. kwotę 43.664,97 zł ( czterdzieści trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt cztery złote i 97/100) tytułem spłaty jej udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XVI.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz uczestnika D. D. (1) kwotę 10.916,24 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset szesnaście złotych i 24/100) tytułem spłaty jego udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XVII.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz uczestnika A. D. kwotę 10.916,24 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset szesnaście złotych i 24/100) tytułem spłaty jego udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XVIII.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz uczestnika K. D. kwotę 10.916,24 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset szesnaście złotych i 24/100) tytułem spłaty jego udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XIX.  zasądza od uczestnika S. F. na rzecz uczestnika B. D. kwotę 10.916,24 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset szesnaście złotych i 24/100) tytułem spłaty jego udziału w środkach pieniężnych wchodzących w skład spadku po J. F., płatną w terminie 3 ( trzech ) miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty;

XX.  oddala wniosek wnioskodawczyni i uczestników postępowania o zabezpieczenie spłaty należnej od B. D. przez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości;

XXI.  zasądza od uczestników: B. C., S. F., D. D. (1), B. D., A. D., K. D. i D. B. na rzecz wnioskodawczyni kwoty po 125 zł od każdego z nich tytułem zwrotu części opłaty od wniosku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

XXII.  ustala, że pozostałe koszty postępowania każdy z uczestników ponosi we własnym zakresie.

Sędzia Halina Maliszewska

Sygn. akt I Ns 577/22

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni B. S. wniosła o dział spadku po rodzicach J. F. i S. F. oraz podział majątku wspólnego rodziców. Jako uczestników postępowania wskazała rodzeństwo: S. F. i B. C. oraz siostrzeńców: D. D. (1), B. D., A. D. i K. D..

Wskazała, że w skład spadku wchodzą: lokal mieszkalny położony w R. przy ul. (...) o wartości 30.000 zł oraz środki pieniężne w kwocie 86.947,88 zł zdeponowane w (...) i w kwocie 87.784,92 zł zdeponowane w (...), które to zostały przelane przez S. F. na jego rachunek bankowy ( k. 3 i 6 akt ).

Uczestnik S. F. wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego S. F. i J. F. wchodzi lokal mieszkalny położony w R. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) wraz z przynależnymi do niego prawami o wartości 99.700 zł. Ustalenie, że udziały małżonków w majątku wspólnym były równe. Ustalenie, że w skład spadku po zmarłym S. F. wchodzi udział w ½ części w lokalu mieszkalnym o wartości 49.850 zł. Ustalenie, że w skład spadku po zmarłej J. F. wchodzą: udział w wysokości 5/8 części w lokalu mieszkalnym o wartości 62.312,50 zł i środki pieniężne o wartości 60.212,42 zł. Wniósł o dokonanie działu spadku przez przyznanie lokalu mieszkalnego wnioskodawczyni B. S. ze spłatą pozostałych uczestników lub sprzedaż w drodze licytacji i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży. Odnośnie środków finansowych wniósł o przyznanie ich każdemu z uczestników zgodnie z ich udziałami w spadku ze zobowiązaniem go wypłaty tych środków w terminie 3 dni od uprawomocnienia się orzeczenia.

W uzasadnieniu wskazał, że wartość nieruchomości wskazana przez wnioskodawczynię jest dalece zaniżona. Przyznał, że J. F. posiadała rachunki bankowe w (...) i w (...). W 2014 r. udzieliła mu pełnomocnictwa notarialnego do dysponowania w jej imieniu środkami zgromadzonymi na rachunkach bankowych. Uczyniła to celem zabezpieczenia środków tak aby opiekujące się nią, początkowo I. D. a następnie wnioskodawczyni nie miały dostępu do tych środków. Zaprzeczył aby J. F. w dacie udzielania pełnomocnictwa była chora i nieświadoma swoich czynów. Podał, że na polecenie J. F. w czerwcu 2014 r. przelał z jej rachunku bankowego w (...) kwotę 86.947,88 zł na swój rachunek bankowy ale środki te pochodziły z jego wpłat – w czerwcu 2014 r. zostało dokonanych 8 operacji bankowych jako uznanie przez S. F. na kwotę 86.952,88 zł. Podniósł też, że nawet gdyby uznać, że środki te stanowiły własność J. F. to 5 lat przed śmiercią mogła nimi swobodnie dysponować i przekazać na dowolny cel czy dowolnej osobie. Dlatego nie można ich zaliczyć jako należących do spadku po J. F.. Odnośnie środków na rachunku w (...) wskazał, że w grudniu 2018 r. ( rok przed śmiercią matki) dokonał likwidacji 4 książeczek oszczędnościowych, z których środki zostały przelane na jego rachunek bankowy w kwocie 87.712,02 zł. Po śmierci matki dokonał rozliczenia tej kwoty i likwidacji rachunku na którym pozostała kwota 60.212,42 zł. Uczestnik podniósł, że nigdy nie przeznaczył własne potrzeby środków matki. Na każde jej żądanie wypłacał środki i w gotówce oddawał J. F. nie wnikając na co je przeznaczy. Ponadto opłacał zaległe i bieżące: czynsz i energię elektryczną, usługi opiekunek z (...), opłacił w imieniu matki zakup złotych naczyń liturgicznych do Kościoła i przekazywał datki na Sanktuarium w L.. W mieszkaniu matki wymieniony został też piec centralnego ogrzewania i został wykonany remont dachu. Na wydatki te nie posiada jednak obecnie dokumentów ( k. 23-31 akt ).

Pozostali uczestnicy: B. C., D. D. (1), A. D. i K. D. zgodnie poparli wniosek o dział spadku i podział majątku. Wskazali, że nie są zainteresowani przejęciem lokalu mieszkalnego. Wnieśli o doliczenie do spadku środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach bankowy J. F. w (...) i w (...) i wypłaconych przez S. F. i zasądzenie od niego stosownych spłat ( k. 109-110v akt ).

Uczestnik B. D. po ostatecznym sprecyzowaniu swojego stanowiska, podał, że jest zainteresowany przejęciem lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład spadku ze spłatą uczestników przy przyjęciu wartości lokalu na kwotę 50.000 zł. Nie zajął sprecyzowanego stanowiska odnośnie spłaty swojego udziału ze środków pieniężnych należących do J. F. i wypłaconych przez S. F. ( k. 179 i 259-259v akt ).

Postanowieniem z dnia 20 października 2022 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestniczki postępowania D. B. ( k. 72v akt ).

D. B. wskazała, że jest spadkobiercą po swojej babci I. D., nie jest zainteresowana przejęciem lokalu mieszkalnego. Jest natomiast zainteresowana spłatą swojego udziału w spadku ( k. 111 akt ).

Sąd ustalił, co następuje:

S. F. i J. F. byli małżeństwem i łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska. Ich udziały w majątku wspólnym były równe.

Małżonkowie byli właścicielami na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w R. przy ul. (...), obecnie (...) (a wcześniej (...) ), o powierzchni (...) m ^{( 2)} dla którego Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) wraz z udziałem w wysokości 27/100 części w prawie własności działki gruntu nr (...) i częściach wspólnych budynku dla których Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) o łącznej wartości 50.000 zł. W lokalu tym zamieszkiwali do śmierci.

( dowód : bezsporne, odpis Kw nr (...) k. 35-37 akt i Kw nr (...) k. 18 akt, pismo Starosty (...) k. 285 i 312 akt)

S. F. zmarł w dniu 18 marca 1999 r. Spadek po nim na podstawie ustawy nabyli: żona J. F. w ¼ części oraz dzieci B. S., S. F., B. C. i I. D. po 3/16 części. Fakt ten został potwierdzonym prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Kwidzynie z dnia 13 stycznia 2000 r. wydanym w sprawie I Ns 422/99.

( dowód : postanowienie SR w Kwidzynie z dnia 13.01-2000 r. Sygn. akt I Ns 422/99 k. 34 akt )

I. D. zmarła 16 lutego 2014 r.. Sąd Rejonowy w Kwidzynie postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie I Ns 1220/14 stwierdził, że spadek po zmarłej, na podstawie ustawy nabyli: mąż T. D. oraz wnuczka D. D. (2) ( obecnie B. ) po ½ części każdy z nich. Postanowienie jest prawomocne.

( dowód : postanowienie SR w Kwidzynie z dnia 8.04-2015 r. Sygn. akt I Ns 1220/14 k. 120 akt )

W dniu 19 sierpnia 2015 r. zmarł T. D.. Spadek po nim na podstawie ustawy nabyli synowie: D. D. (1), A. D., B. D. i K. D. po ¼ części każdy z nich. Fakt ten potwierdził Sąd Rejonowy w Kwidzynie postanowieniem z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie I Ns 353/18. Postanowienie jest prawomocne.

( dowód : postanowienie SR w Kwidzynie z dnia 7.11-2019 r. Sygn. akt I Ns 353/18 k. 142 akt )

J. F. urodziła się (...) i zmarła w dniu 25 listopada 2019 r. mając ponad 100 lat.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie postanowieniem z dnia 28 marca 2022 r. w sprawie I Ns 796/21 stwierdził, że spadek po niej na podstawie ustawy nabyły dzieci: B. S., S. F. i B. C. po ¼ części każde z nich oraz wnuki spadkodawczyni po zmarłej córce I. D.: D. D. (1), A. D., B. D. i K. D. po 1/16 części każdy z nich.

( dowód : postanowienie SR w Kwidzynie z dnia 28.03-2022 r. Sygn. akt I Ns 796/21 k. 33 akt )

J. F. postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 17 maja 2018 r. wydanym w sprawie XV Ns 338/17 została całkowicie ubezwłasnowolniona z powodu zaburzeń psychicznych w postaci zespołu otępiennego o głębokim nasileniu.

Wyraźne zaburzenia otępienne, systematycznie narastające, ujawniono u J. F. w 2013 r. Od tego czasu była osobą bezradną życiowo, nielogiczną w wypowiedziach, z zaburzonymi funkcjami pamięci i nie poznającą osób bliskich. Co najmniej od stycznia 2014 r. J. F. nie poznawała nikogo. Była osobą leżącą, pampersowaną. Orzeczeniem z dnia 30 września 2014 r. została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, na stałe. Wymagała opieki osób trzecich. Początkowo opiekę nad J. F. sprawowała I. D. a po jej śmierci w dniu 16 lutego 2014 r. opiekę przejęła wnioskodawczyni B. S.. W dniu 6 listopada 2014 r. lekarz psychiatra stwierdził, że z powodu organicznego zaburzenia funkcji poznawczych J. F. wymaga ubezwłasnowolnienia. Wnioskodawczyni wniosek o ubezwłasnowolnienie złożyła dopiero w dniu 25 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Kwidzynie postanowieniem z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie III RNs 353/18 ustanowił opiekunem prawny ubezwłasnowolnionej J. F. wnioskodawczynię B. S..

( dowód : postanowienie SO w Gdańsku z dnia 17.05-2018 r. k. akt XV Ns 338/17, wniosek o ubezwłasnowolnienie k. 2 akt XV Ns 338/17, zaświadczenie lekarza psychiatry z dnia 6.11-2014 r. k. 4 akt XV Ns 338/17, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 30.09-22014 r. k. 3 akt XV Ns 338/17, opinia biegłych psychiatry i psychologa k. 24-27 akt XV Ns 338/17, zeznania D. D. (1) k. 110v akt, zeznania A. D. k. 110v akt, zeznania K. D. k. 110v akt, postanowienie SR w Kwidzynie z dnia 7.11-2028 r. Sygn. akt III RNs 353/18 k. 22 akt III RNs 353/18 )

J. F. posiadała oszczędności zdeponowane w (...) i w (...).

W dniu 22 maja 2014 r. zostało sporządzone przez S. F. pełnomocnictwo na mocy którego matka J. F. upoważniała go m.in. do dokonywania w jej imieniu stałych i bez ograniczeń czynności bankowych dotyczących wszystkich rachunków bankowych prowadzonych na jej rzecz polegających na wpłacie, wypłacie oraz likwidacji rachunków. Pełnomocnictwo zostało podpisane przez J. F..

Na dzień 2 czerwca 2014 r. w(...) Janina Foltyńska posiadała Lokaty Millennium na łączną kwotę 86.952,88 zł o nr:

⚫

(...) w kwocie 5.019,71 zł,

⚫

(...) w kwocie 12.562,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 6.093,75 zł,

⚫

(...) w kwocie 9.690,04 zł,

⚫

(...) w kwocie 16.153,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 3.966,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 12.535,54 zł,

⚫

(...) w kwocie 20.931,61 zł.

Wszystkie te lokaty zostały zerwane w dniu 2 czerwca 2014 r. przez S. F., przelane na rachunek bankowy J. F. o nr (...) następnie tego samego dnia S. F. dokonał przelewu środków w kwocie 86.947,88 zł na swój rachunek bankowy. Pozostała kwota 5 zł została pobrana przez Bank tytułem prowizji. Stan rachunków J. F. po tych operacjach wynosił 0 zł.

W (...) Janina Foltyńska posiadała książeczki oszczędnościowe o nr:

⚫

(...) z wkładem w kwocie 14.149,70 zł,

⚫

(...) z wkładem w kwocie 23296,72 zł

⚫

(...) z wkładem w kwocie 20.028,86 zł,

⚫

(...) z wkładem w kwocie 30.356,74 zł.

Do dysponowania wkładem na tej ostatniej książeczce oszczędnościowej upoważniona była przez matkę wnioskodawczyni B. S.. Wnioskodawczyni nie wypłaciła jednak żadnej kwoty z tej książeczki. W dniu 6 listopada 2018 r. S. F. złożył wniosek o likwidację wszystkich książeczek oszczędnościowych matki. Książeczki zostały zlikwidowane w dniu 7 grudnia 2018 r. a kwoty w/w, po potrąceniu przez Bank za każdą z nich 30 zł tytułem kosztów umorzenia, zostały przekazane zgodnie z wnioskiem S. F. na jego rachunek bankowy. Łącznie na rachunek bankowy S. F. przelano kwotę 87.712,02 zł.

( dowód : pełnomocnictwo J. F. z dnia 22.05-2014 r. k. 321 akt, pismo (...) z dnia 2.11-2022 r. z zestawieniem lokat k. 87 akt, zestawienie transakcji na rachunku J. F. nr (...) k. 40 i 88 akt, pisma (...) k. 41, 74 i 146 akt )

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności faktyczne, w istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy kwestiach, Sąd ustalił na podstawie dokumentów urzędowych. Kwestie spadkobierców i kręgu zainteresowanych udziałem w sprawie Sąd ustalił na podstawie orzeczeń o stwierdzeniu nabycia spadku po spadkodawcach i zmarłych spadkobiercach. Kwestię majątku wspólnego małżonków F. i majątku spadkowego Sąd ustalił na podstawie informacji uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w K., dokumentów w postaci wydruków i odpisów z ksiąg wieczystych oraz informacji z banków. Wszystkim tym dokumentom Sąd dał wiarę. Dowody te nie były kwestionowane przez strony i potwierdzały skład majątku wspólnego małżonków F. i skład spadku wykazywany w toku postępowania przez uczestników. Sąd dał również wiarę dokumentom zgromadzonym w aktach sprawy XV Ns 338/17 Sądu Okręgowego w Gdańsku i aktach III RNs 353/18 Sądu Rejonowego w Kwidzynie. Żadna ze stron nie kwestionowała wiarygodności dowodów zgromadzonych w tych sprawach.

Zgodnie z treścią przepisu art. 684 k.p.c. skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd. Przy czym skład spadku, który ma być przedmiotem działu, Sąd ustala w zasadzie na podstawie wyjaśnień uczestników. Sąd nie ma obowiązku poszukiwania i prowadzenia dochodzenia w zakresie istnienia majątku podlegającego podziałowi a uczestnicy nie są zwolnieni z obowiązku wskazywania dowodów na fakty z których wywodzą skutki prawne. Na uczestniku, który podnosi, że w skład spadku wchodzą inne składniki majątkowe ciąży obowiązek wykazania swoich twierdzeń. Wszyscy uczestnicy, poza B. D., w toku postępowania zgodnie wskazywali, że w skład majątku wspólnego spadkodawców wchodzi lokal mieszkalny wraz z prawami z nim związanymi a w skład spadku po J. F. dodatkowo środki pieniężne wypłacone przez uczestnika S. F. z rachunków bankowych i twierdzenia te znalazły potwierdzenie w materiale dowodowym. Uczestnik B. D. wyrażający wątpliwości co do składu tego majątku wspólnego i spadkowego, nie wykazał i nie zaoferował Sądowi żadnych dowodów na fakt by spadkodawcy posiadali jakikolwiek inny majątek. Wskazać należy, że sam fakt pobytu uczestnika w Zakładzie karnym nie zwalnia go z obowiązków określonych w art. 6 k.c. i 232 k.p.c.

Z uwagi na to, że otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy, nabycie spadku następuje z mocy prawa również w tej dacie. Sąd ustala zatem stan spadku z daty otwarcia spadku a wartość spadku z daty działu spadku. W skład spadku co do zasady wchodzą prawa i obowiązki istniejące w chwili otwarcia spadku. W skład spadku wchodzą również te składniki majątku, które winny należeć do spadkodawcy a zostały wyprowadzone z majątku spadkowego wbrew woli i wiedzy spadkodawcy.

Dokonanie działu spadku w skład którego wchodzi udział w majątku objętym wspólnością majątkową małżeńską, nie jest możliwy jeżeli wcześniej nie doszło do ustalenia udziałów w majątku wspólnym i przesądzenia ewentualnych zwrotów z tytułu nakładów, wydatków i innych świadczeń z majątku wspólnego na majątek odrębny lub odwrotnie. Dopiero po tym możliwe jest bowiem ustalenie składu i wartości spadku. Zgodnie z art. 689 k.p.c. możliwe jest połączenie w jednym postępowaniu sprawy o podział majątku, dział spadku i zniesienie współwłasności. W niniejszej sprawie oprócz podziału majątku i działu spadku uzasadnione było też zniesienie współwłasności, ponieważ uczestnicy D. B. oraz D. D. (1), B. D., A. D. i K. D. byli współwłaścicielami nieruchomości z tytułu dziedziczenia po I. D. i T. D. nie będąc spadkobiercami S. F..

Od początku postępowania strony zgodnie wskazywały, że w skład majątku wspólnego małżonków S. i J. F. wchodzi jedna nieruchomość: lokal mieszkalny nr (...) położony w R. przy ul. (...) wcześniej (...). Została zmieniona numeracja budynku mieszkalnego i w księdze wieczystej i innych urządzeniach ewidencyjnych lokal figuruje pod adresem (...). Nie budzi jednak wątpliwości, że jest to ten sam lokal mieszkalny, ponieważ identyfikuje go księga wieczysta o nr (...). Z lokalem mieszkalnym związany jest udział w wysokości 27/100 części w prawie własności działki gruntu nr (...) i częściach wspólnych budynku dla których Sąd Rejonowy w Kwidzynie prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Strony zgodnie ustaliły, że łączna wartość tej nieruchomości wynosi 50.000 zł ( pkt I postanowienia ). Bezsporne między stronami było, że udziały małżonków F. w majątku wspólnym były równe ( pkt II postanowienia ). W związku z tym w skład spadku po S. F. wchodził udział w ½ części w prawie własności nieruchomości a w skład spadku po J. F. udział w wysokości 5/8 części w tej nieruchomości ( ½ z tytułu udziału w majątku wspólnym i ¼ z tytułu nabycia spadku po mężu ) ( pkt III i IV postanowienia ).

Zgodnie z art. 688 k.p.c. do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności.

Podstawowym celem postępowania o zniesienie współwłasności jest doprowadzenie do tego, aby pomiędzy współwłaścicielami przestała istnieć współwłasność.

Zniesienie współwłasności pomiędzy współwłaścicielami może zostać dokonane albo przez podział fizyczny rzeczy albo jeżeli rzecz nie daje się podzielić, przez przyznanie stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedaż rzeczy stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 212 § 2 k.c.).

Spornego lokalu mieszkalnego nie da się fizycznie podzielić. Spośród uczestników postępowania jedynie B. D. był zainteresowany przejęciem lokalu mieszkalnego i spłatą pozostałych uczestników postępowania w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia. Pozostali uczestnicy, poza B. S., wyrazili zgodę na przejęcie nieruchomości przez B. D. i zgodnie zaakceptowali wartość nieruchomości zaproponowaną przez B. D.. Wartość nieruchomości zaakceptowała również uczestniczka B. S.. Wnosiła jedynie o zarządzenie sprzedaży licytacyjnej mieszkania. Wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Sprzedaż licytacyjna jest ostatecznym sposobem zniesienia współwłasności i winna być stosowana w sytuacji gdy żaden ze współwłaścicieli nie jest zainteresowany przejęciem nieruchomości lub pomimo wniosku o przejęcie nie posiada zdolności finansowej do spłaty pozostałych uczestników, ponieważ prowadzi de facto do wyzbycia współwłaściciela z jego własności i nie powinna następować brew jego woli. Ponadto w zasadzie Sąd związany jest sposobem podziału podanym przez większość uczestników w zgodnym wniosku. Może on od tego odstąpić jedynie wówczas, gdy występuje sprzeczność proponowanego podziału z prawem, zasadami współżycia społecznego albo też podział naruszałby w sposób rażący interesy osób uprawnionych (por. przepis art. 622 § 2 k.p.c.).

Mając na uwadze powyższe Sąd dokonał podziału majątku, działu spadku i zniesienia współwłasności przyznając lokal mieszkalny B. D., uznając, że nie zachodzi żadna z okoliczności wyżej wskazanych ( pkt V postanowienia ).

Sąd miał na uwadze fakt, że uczestnik w chwili obecnej przebywa w Zakładzie Karnym. Jednakże w ocenie Sądu ta okoliczność sama w sobie nie powinna dyskwalifikować uczestnika i ograniczać jego praw jako pełnoprawnego uczestnika postępowania. Koniec kary przypada B. D. w dniu 19 czerwca 2023 r. ( k. 82 akt ). Uczestnik deklarował, że uzyska pomoc swojej konkubiny w spłacie uczestników. Deklarację tę potwierdził pismem konkubiny M. Ż. z którego wynika, że posiada ona stałą pracę na czas nieokreślony i z uwagi na zarobki posiada zdolność kredytową ( k. 293 akt ). Wskazać też należy, że ostateczna kwota spłaty nie jest wysoka i łącznie wynosi 36.544,69 zł przy uwzględnieniu, że spłaty należne uczestnikom wynoszą kwotę 47.460,93 zł a spłata należna B. D. od S. F. wynosi 10.916,24 zł – o czym w dalszej części uzasadnienia. Oceniając zdolność B. D. do spłaty uczestników, Sąd miał również na uwadze fakt, że uczestnik w toku postępowania nie ubiegał się o zwolnienie od kosztów sądowych a na wezwanie Sądu uiścił kwotę 500 zł na wydatki związane z opłatami kancelaryjnymi. W ocenie Sądu powyższe potwierdza wiarygodność jego twierdzeń co do zdolność do spłaty uczestników postępowania.

Jak wyżej wskazano strony zgodnie ustaliły aktualną wartość nieruchomości na kwotę 50.000 zł.

Udział zmarłego S. F. w nieruchomości wynosił ½ część o wartości 25.000 zł. Uczestnicy B. S., S. F. i B. C. nabyli spadek po S. F. po 3/16 części, czyli każdemu z nich z tytułu spadku po ojcu przysługuje spłata w kwocie 4.687,50 zł. Udział zmarłej J. F. w nieruchomości wynosił 5/8 części o wartości 31.250 zł. B. S., S. F. i B. C. nabyli spadek po matce po ¼ części, wobec czego przysługująca im spłata z tego tytułu wynosi po 7.812,50 zł.

W tych okolicznościach Sąd zasądził od B. D. na rzecz B. S., S. F. i B. C. kwoty po 12.500 zł ( 4.687,50 zł + 7.812,50 zł ) tytułem spłaty ich udziału w nieruchomości ( pkt VI – VIII postanowienia ).

Uczestnicy D. D. (1), A. D. i K. D. nabyli spadek po J. F. po 1/16 części. W związku z tym przysługująca im spłata od B. D. z tytułu przejęcia nieruchomości wynosi po 1.953,12 zł licząc od wartości 31.500 zł. Ponadto są oni spadkobiercami swojego ojca T. D. po ¼ części. Z kolei T. D. był w ½ części spadkobiercą po swojej żonie I. D., która z kolei była spadkobiercą po swoim ojcu S. F. w udziale 3/16 części. W konsekwencji udział po zmarłym S. F. D. D. (1), A. D. i K. D. wynosił 3/128 części ( od wartości 25.000 zł S. F. ) odpowiadające kwocie 585,94 zł.

Z tego względu Sad zasądził od B. D. na rzecz D. D. (1), A. D. i K. D. kwoty po 2.539,06 zł ( 1.953,12 zł + 585,94 zł ) tytułem spłaty ich udziału w nieruchomości spadkodawców ( pkt IX – XI postanowienia ).

Uczestniczka D. B. posiadała udział w nieruchomości spadkodawców w wysokości 3/32 części z udziału S. F.. Była bowiem spadkobierczynią w ½ części po I. D., która jak wyżej wskazano nabyła spadek w wysokości 3/16 części po swoim ojcu S. F.. W konsekwencji należna jej spłata wynosiła 2.343,75 zł jako 3/32 części od wartości spadku po S. F. ( od kwoty 25.000 zł ) ( pkt XII postanowienia ).

Wszystkie spłaty Sąd zasądził określając 3 – miesięczny termin płatności z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia w płatności.

Z uwagi na to, że nieruchomość w chwili obecnej znajduje się w posiadaniu wnioskodawczyni B. S., Sąd nakazał wnioskodawczyni wydanie B. D. nieruchomości w terminie również 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia ( pkt XIII postanowienia ).

Sąd ustalił, że w skład spadku po zmarłej J. F. wchodzą dodatkowo środki pieniężne w kwocie 174.659,90 zł wypłacone przez S. F. na mocy udzielonego mu pełnomocnictwa ( pkt IV postanowienia).

Bezsporne w sprawie było, że J. F. posiadała lokaty i rachunki bankowe w (...) i książeczki oszczędnościowe w (...). Bezsporne było również, że S. F. dokonał wypłat w dniu 2 czerwca 2014 r. z rachunku bankowego w (...) w łącznej kwocie 86.947,88 zł i w dniu 6 listopada 2018 r. zlikwidował książeczki oszczędnościowe J. F. w (...) na łączną kwotę 87.712,02 zł. Wszystkie te środki zgodnie z jego wnioskiem zostały przekazane na jego rachunki bankowe. Fakty te w zasadzie nie były kwestionowane przez S. F. a dodatkowo zostały potwierdzone informacjami z (...) i (...) ( k. 40, 87, 88, 41, 74 akt ). Wypłatę środków z kont i lokat matki uczestnik uzasadnił zabezpieczeniem środków i tym aby „wszystkie środki były w jednym ręku” ( k. 109v akt ). Wyraził chęć rozliczenia się z pieniędzy wypłaconych po likwidacji książeczek oszczędnościowych w (...) ale tylko do kwoty 60.212,42 zł. Natomiast nie wyraził zgody na rozliczenie środków wypłaconych z (...) podając, że pochodziły one z wpłat przez niego dokonanych na konto matki ( k. 27-28 akt ).

W tym miejscu wskazać należy, że wnioskodawczyni B. S. była istotnie upoważniona przez matkę do dysponowania wkładem na książeczce oszczędnościowej o nr (...) z wkładem w kwocie 30.356,74 zł. Wnioskodawczyni zeznała jednak, że nie wypłaciła żadnej kwoty z tej książeczki. Sad dał wiarę jej zeznaniom. Zostały one potwierdzone informacją z (...). Zgodnie z pismem Banku w dniu 6 listopada 2018 r. to S. F. złożył wniosek o likwidację również tej książeczki matki. Książeczki zostały zlikwidowane w dniu 7 grudnia 2018 r. a wkłady, po potrąceniu przez Bank za każdą z nich 30 zł tytułem kosztów umorzenia, zostały przekazane zgodnie z wnioskiem S. F. na jego rachunek bankowy. Łącznie na rachunek bankowy S. F. przelano kwotę 87.712,02 zł.

W ocenie Sądu pełnomocnictwo udzielone S. F. w dniu 22 maja 2014 r. na podstawie którego dokonał wypłat z rachunków bankowych matki, było nieważne z uwagi na brak rozpoznania znaczenia swego czynu przez J. F.. Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, że J. F. w tej dacie znajdowała się w stanie wyłączjącym świadome i swobodne powzięcie decyzji o udzieleniu pełnomocnictwa i wyrażeniu swej woli z uwagi na chorobę psychiczną. Takie oświadczenie woli zgodnie z art. 82 k.c. jest nieważne.

Z zeznań B. S. wynika, że J. F. już w czerwcu 2013 r. była w takim stanie, że nie wiedziała co się z nią dzieje. Żyła w swoim świecie. Nie poznawała ludzi. W wypisie ze szpitala stwierdzono A.. ( k. 108v akt ). Potwierdziła ten fakt uczestniczka B. C.. Zeznała, że lekarz podczas pobytu w szpitalu matki, w czerwcu 2013 r. poinformował, że mama jest w stanie pełnej demencji ( k. 109 akt ). Kolejni uczestnicy, którzy utrzymywali jakikolwiek kontakt z J. F. również potwierdzili ten stan zdrowia spadkodawczyni. D. D. (1), zeznał, że na rok przed śmiercią jego matki I. D. ( 16.02-2014 r. ), babcia była w takim stanie, że nie poznawała ani jego ani mamy, czyli swojej córki ( k. 110v akt ). Podobnie zeznał A. D. (k. 110v akt ) i uczestnik K. D.. Ten ostatni przyznał, że rzadko odwiedzał babcię ale gdy był u niej miesiąc przed śmiercią swojej mamy I. D. ( czyli w styczniu 2014 r. ) J. F. nie rozpoznawała nikogo (k. 110v akt ).

Wszystkie te zeznania są zgodne i zasługują na wiarę. W dacie podpisania pełnomocnictwa przez J. F. nie posiadała ona zatem rozeznania znaczenia swojego czynu, nie rozumiała znaczenia i skutków swojej decyzji. A przynajmniej uczestnik S. F. tej okoliczności nie udowodnił a nawet nie podjął próby udowodnienia, mimo takich zgodnych oświadczeń niemal wszystkich pozostałych uczestników. Oświadczeń z których wynikało, że J. F. nie była w stanie świadomie i z rozeznaniem podejmować jakiekolwiek decyzje, w tym finansowe. Sąd nie dał tym samym wiary twierdzeniom S. F., że J. F. w dacie udzielania mu pełnomocnictwa miała zdolność rozpoznania znaczenia swoich czynów.

Dodatkowo wskazać należy, że lekarz psychiatra w dniu 6 listopada 2014 r. wystawił zaświadczenie, że z powodu organicznego zaburzenia funkcji poznawczych J. F. wymaga ubezwłasnowolnienia. Wskazał, że pacjentka jest bezradna życiowo, nielogiczna w wypowiedziach a funkcje pamięci globalnie upośledzone ( k. 4 akt XV Ns 338/17 ). Co prawda jest to zaświadczenie wystawione pół roku po podpisaniu pełnomocnictwa przez J. F. ale uwzględniając zeznania uczestników co do stanu zdrowia spadkodawczyni, zaświadczenie potwierdza w jakim stanie była J. F. w maju 2014 r.. Uwzględniając zasady doświadczenia życiowego można stwierdzić, że taki stan zdrowia nie pojawił się nagle i uznać, że w dacie podpisywania pełnomocnictwa J. F. znajdowała się w takim samym albo bardzo zbliżonym stanie psychicznym z zaburzonym funkcjami poznawczymi. A przynajmniej S. F. nie udowodnił by było inaczej.

Ewidentnie to zaświadczenie lekarskie potwierdza, że w dacie jego wystawienia J. F. nie była w stanie świadomie zadysponować swoimi środkami finansowymi, które S. F. zdążył wypłacić z (...) w dniu 2 czerwca 2014 r. w kwocie 86.947,88 zł. Wbrew zatem zarzutom S. F. J. F., mimo, że było to 5 lat przed śmiercią nie mogła nimi swobodnie dysponować i przekazać na dowolny cel czy dowolnej osobie ( w domyśle jemu ) ze względu na stan swojej świadomości.

Dodatkowo wskazać należy, że postanowieniem z dnia 17 maja 2018 r. wydanym w sprawie XV Ns 338/17 spadkodawczyni została całkowicie ubezwłasnowolniona z powodu zaburzeń psychicznych w postaci zespołu otępiennego o głębokim nasileniu. S. F. nie posiadał tym samym upoważnienia do działania na podstawie pełnomocnictwa ubezwłasnowolnionej matki podczas wypłaty jej pieniędzy z banku (...). Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie posiada zdolności do czynności prawnych (art. 12 k.c. ). Czynności prawne dokonane przez taką osobę są nieważne ( art. 14 § 1 k.c. ). S. F., pomijając fakt braku świadomości jego udzielenia, nie nawet była w stanie skutecznie odwołać pełnomocnictwa. Opiekunem prawnym spadkodawczyni została wnioskodawczyni B. S. zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Kwidzynie z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie III RNs 353/18. Tymczasem S. F. w dniu 6 listopada 2018 r., czyli po ubezwłasnowolnieniu, złożył w (...) wniosek o likwidację wszystkich książeczek oszczędnościowych matki. Książeczki jak wyżej wskazano zostały zlikwidowane w dniu 7 grudnia 2018 r. a środki w kwocie 87.712,02 zł, zostały przekazane zgodnie z wnioskiem S. F. na jego rachunek bankowy.

Nawet gdyby uznać, że pełnomocnictwo zostało skutecznie udzielone S. F. i było ważne, to nie obejmowało ono możliwości przejęcia pieniędzy spadkodawczyni na jakiejkolwiek podstawie. S. F. tego nie kwestionował podając, że nigdy nie przeznaczył na swoje potrzeby żadnej kwoty wypłaconej z Banków. Na każde żądanie spadkodawczyni wypłacał środki i przekazywał matce w gotówce nie wnikając na co je przeznaczy. Wbrew twierdzeniom S. F. nie wykazał jednak aby wypłacone czy to w 2014 r. z (...) czy w 2018 r. z (...) środki pieniężne przeznaczył na jakiekolwiek potrzeby matki. Z zeznań jego wynika, że u matki ostatni raz był w 2014 r.

Nie wykazał, wbrew swoim twierdzeniom, aby z pieniędzy wypłaconych z Banków opłacał jakiekolwiek rachunki matki z tytułu opłat mieszkaniowych, opiekunek, remontów pieca czy dachu. W zeznaniach zresztą przyznał, że wszystkie te wydatki były przez niego ponoszone przed uzyskaniem pełnomocnictwa, czyli przed 22 maja 2014 r.. Spadkodawczyni J. F. miała swoje stałe dochody w postaci renty rodzinnej ( k. 103 akt ), z których ponoszone były koszty jej utrzymania. Pomijając fakt nie udowodnienia tych twierdzeń to ewidentnie nie zostały one poniesione ze spornych środków wypłaconych z rachunków bankowych. S. F. nie wykazał również by na życzenie matki z jej środków finansowych dokonał zakupu pozłacanych naczyń liturgicznych i ich darowizny na rzecz Kościoła. Fakt ofiarowania takich naczyń potwierdza co prawda broszura Kościoła (...) w R. ( k. 107 akt ) ale uczestnik równocześnie przyznał, że sam ufundował te naczynia, nie pamiętał kiedy: przed czy po śmierci matki. Nie wykazał przy tym ani faktu, że uczynił to na życzenie matki i z jej środków finansowych, że na taką dyspozycję posiadał jej świadomą zgodę ani faktu jaki był koszt zakupu naczynia ufundowanego w imieniu rodziców.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom S. F., że środki na rachunku bankowym J. F. w (...), wypłacone w dniu 2 czerwca 2014 r. należały do niego, zostały przez niego wpłacone i w związku z tym nie należą do spadku.

Z informacji bowiem (...) wynika, że na dzień 2 czerwca 2014 r. J. F. posiadała Lokaty Millennium na łączną kwotę 86.952,88 zł o nr:

⚫

(...) w kwocie 5.019,71 zł,

⚫

(...) w kwocie 12.562,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 6.093,75 zł,

⚫

(...) w kwocie 9.690,04 zł,

⚫

(...) w kwocie 16.153,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 3.966,41 zł,

⚫

(...) w kwocie 12.535,54 zł,

⚫

(...) w kwocie 20.931,61 zł.

Wszystkie te lokaty zostały zerwane w dniu 2 czerwca 2014 r. przez S. F., przelane na rachunek bankowy J. F. o nr (...) następnie tego samego dnia S. F. dokonał przelewu środków w kwocie 86.947,88 zł na swój rachunek bankowy. Pozostała kwota 5 zł została pobrana przez Bank tytułem prowizji. Stan rachunków J. F. po tych operacjach wynosił 0 zł ( k.87-88 akt ).

W tych okolicznościach wbrew zarzutom uczestnika S. F. w skład spadku po zmarłej J. F. wchodzi kwota 174.659,90 zł.

Spadkobiercami po J. F. są dzieci B. S., S. F. i B. C. po ¼ części każde z nich oraz uczestnicy - wnuki zmarłej: D. D. (1), A. D., B. D. i K. D. po 1/16 części każdy z nich. W związku z powyższym Sąd zasądził od S. F. na rzecz B. S. i B. C. kwoty po 43.664,97 zł a na rzecz D. D. (1), A. D., B. D. i K. D. kwoty po 10.916,24 zł tytułem spłaty ich udziału w spadku, płatne w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie ( pkt XIV – XIX postanowienia ). Na marginesie wskazać należy, że B. D. nie zajął sprecyzowanego stanowiska co do spłaty od S. F. z wypłaconych przez niego środków pieniężnych i nie zrezygnował z tej spłaty, wobec czego Sąd zasądził również na jego rzecz stosowną spłatę. Oczywiście pomimo istnienia tytułu egzekucyjnego, uczestnik może zrezygnować z dochodzenia tej spłaty.

Sąd oddalił wniosek wnioskodawczyni i uczestników o zabezpieczenie spłaty od B. D. przez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości ( pkt XX postanowienia ).

Stosownie do art. 212 § 3 k.c. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W ocenie Sądu taka potrzeba w niniejszej sprawie nie zachodzi a brak zabezpieczenia nie pozbawi uczestników możliwości zaspokojenia swoich roszczeń. W praktyce i orzecznictwie sądowym, Sad dokonuje zabezpieczenia spłaty gdy kwota spłaty lub dopłaty jest duża albo okres rat jest długi albo gdy wysokość spłaty pozostaje w znacznej dysproporcji w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez współwłaściciela zobowiązanego do spłaty oraz do posiadanego przez niego majątku.

Sąd miał na uwadze, że termin spłaty oznaczony przez Sąd jest bardzo krótki, bo wynoszący zaledwie 3 miesiące. Co więcej taki krótki termin spłaty został zaproponowany przez samego B. D., co oznacza, że jest w stanie dokonać spłaty uczestników w tym deklarowanym terminie. Ponadto ostateczna kwota spłaty nie jest wysoka i łącznie wynosi 36.544,69 zł przy uwzględnieniu, że spłaty należne wszystkim uczestnikom wynoszą kwotę 47.460,93 zł a spłata należna B. D. od S. F. wynosi 10.916,24 zł. Ponadto wpisanie ustanowionej przez Sąd hipoteki przymusowej dla swej skuteczności i tak wymaga złożenia przez wnioskodawcę opłaconego wniosku o wpis w księdze wieczystej. W przypadku uchybienia terminowi spłaty, każdy z uczestników może złożyć natychmiast wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej celem zabezpieczenia spłaty. Zmuszony będzie dokonać takich samych czynności jak przy ustanowieniu hipoteki przymusowej. Dodatkowo B. D. uzyskując po uprawomocnieniu się postanowienia nieruchomość, uzyskuje majątek z którego możliwe jest prowadzenie egzekucji sądowej celem zaspokojenia spłat. Nawet zbycie przez niego nieruchomości nie uniemożliwi prowadzenia egzekucji z uwagi na treść art. 527 k.c. Nie zachodzi więc potrzeba zabezpieczenia spłat uczestników.

Ponadto w przypadku zabezpieczenia spłaty S. F. wskazać należy, że został on zobowiązany do spłaty na rzecz B. D. kwoty 10.916,24 zł. W przypadku skorzystania z zarzutu potrącenia, B. D. będzie zobowiązany do zapłaty na jego rzecz kwoty 1.583,76 zł, co wskazuje na niecelowość ustanawiania tak dolegliwego zabezpieczenia jak ustanowienie hipoteki przymusowej.

Z uwagi na to, że wnioskodawczyni uiściła opłatę od wniosku w kwocie 1.000 zł, Sąd zasądził od każdego z uczestników na rzecz wnioskodawczyni kwoty po 125 zł tytułem zwrotu 1/8 części opłaty od wniosku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (pkt XXI postanowienia).

Odnośnie pozostałych kosztów, Sąd stosownie do art. 520 § 1 k.p.c. postanowił, że każdy z uczestników ponosi je we własnym zakresie.

Sędzia Halina Maliszewska